MSD Manual

Hãy xác nhận rằng quý vị là chuyên gia chăm sóc sức khỏe

honeypot link

Tổng quan và đánh giá các bệnh lý bàn tay

Theo

David R. Steinberg

, MD, Perelman School of Medicine at the University of Pennsylvania

Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg4 2022
Nguồn chủ đề

Các bệnh lý bàn tay thường gặp bao gồm các tổn thương biến dạng, hạch thần kinh Hạch Nang hoạt dịch là những chỗ sưng thường xuất hiện trên bàn tay, đặc biệt là ở mặt mu cổ tay. Chọc hút hoặc cắt bỏ được chỉ định trong điều trị nang có triệu chứng. (Xem thêm Tổng quan và đánh... đọc thêm Hạch , nhiễm khuẩn Nhiễm trùng bàn tay Các bệnh lý bàn tay thường gặp bao gồm các tổn thương biến dạng, hạch thần kinh, nhiễm khuẩn, bệnh Kienböck, hội chứng chèn ép thần kinh, viêm bao gân không do nhiễm khuẩn, và thoái hóa khớp... đọc thêm Nhiễm trùng bàn tay , bệnh Kienböck Bệnh Kienböck Bệnh Kienböck là tình trạng hoại tử vô mạch của xương nguyệt. Các triệu chứng bao gồm đau và tăng cảm giác đau ở cổ tay. Chẩn đoán dựa vào chẩn đoán hình ảnh. Điều trị bằng các phương pháp phẫu... đọc thêm Bệnh Kienböck , hội chứng chèn ép thần kinh Các hội chứng chèn ép thần kinh của bàn tay Các bệnh lý bàn tay thường gặp bao gồm các tổn thương biến dạng, hạch thần kinh, nhiễm khuẩn, bệnh Kienböck, hội chứng chèn ép thần kinh, viêm bao gân không do nhiễm khuẩn, và thoái hóa khớp... đọc thêm Các hội chứng chèn ép thần kinh của bàn tay , viêm bao gân không do nhiễm khuẩn Viêm bao gân không nhiễm trùng Các bệnh lý bàn tay thường gặp bao gồm các tổn thương biến dạng, hạch thần kinh, nhiễm khuẩn, bệnh Kienböck, hội chứng chèn ép thần kinh, viêm bao gân không do nhiễm khuẩn, và thoái hóa khớp... đọc thêm Viêm bao gân không nhiễm trùng , và thoái hóa khớp Thoái hóa khớp (OA) Thoái hóa khớp là bệnh khớp mạn tính có đặc điểm là nứt vỡ và mất sụn khớp cùng với những thay đổi khác của khớp, bao gồm phì đại xương (hình thành gai xương). Triệu chứng bao gồm đau xuất hiện... đọc thêm Thoái hóa khớp (OA) . (Xem thêm Hội chứng đau phức hợp vùng Hội Chứng Đau cục bộ phức tạp (CRPS) Hội chứng đau vùng cục bộ phức tạp (CRPS) là tình trạng đau thần kinh mạn tính sau tổn thương mô mềm hoặc xương (loại I), hoặc tổn thương dây thần kinh (loại II) và kéo dài lâu hơn và nghiêm... đọc thêm [loạn dưỡng giao cảm phản xạ] và chấn thương bàn tay Tổng quan về gãy xương Gãy xương là hiện tượng phá vỡ xương. Hầu hết các loại gãy xương cần một lực mạnh tác động lên xương bình thường. Ngoài gãy xương, còn có kèm theo các thương tổn phần mềm hệ cơ xương Trật khớp... đọc thêm Tổng quan về gãy xương ).

Các biến dạng bàn tay

Các biến dạng của bàn tay có thể là hậu quả của các bệnh lý toàn thân (ví dụ, viêm khớp) hoặc trật khớp Trật khớp ngón tay Hầu hết trật khớp ngón tay xảy ra ở khớp liên đốt gần (PIP), do duỗi qua mức ngón tay và thường trật ra sau. Trật khớp ngón tay có thế ra sau, sang bên, ra trước. Chúng có thể đứt nhiều dây... đọc thêm Trật khớp ngón tay , gãy xương Gãy ngón tay Gãy đầu ngón xảy ra ở đốt xa ngón tay. Cơ chế là tổn thương nghiền (như trong kẹt bản lề cửa). (Xem thêm Tổng quan về gãy xương.) Gãy đầu ngón tay hay gặp. Chúng bao gồm từ gãy ngang đơn giản... đọc thêm Gãy ngón tay , và các bệnh lý tại chỗ khác. Hầu hết các bệnh lý tại chỗ không do chấn thương có thể được chẩn đoán bằng khám lâm sàng. Khi biến dạng bàn tay hình thành, không thể phục hồi được bằng cách nẹp, tập luyện hoặc các phương pháp điều trị không phẫu thuật khác.

Nhiễm trùng bàn tay

Các nhiễm trùng bàn tay thường gặp bao gồm nhiễm trùng quanh móng Viêm quanh móng cấp tính Viêm quanh móng là nhiễm trùng mô quanh móng. Viêm quanh móng cấp tính gây ra đỏ, ấm, và đau dọc theo rìa móng. Chẩn đoán bằng xét nghiệm. Điều trị bằng kháng sinh chống tụ cầu vàng và thoát... đọc thêm Viêm quanh móng cấp tính , vết cắn bị nhiễm trùng Nhiễm trùng vết thương do cắn của bàn tay Một vết thương nhỏ, đặc biệt là do người hoặc mèo cắn, có thể gây tổn thương nặng gân, bao khớp hoặc sụn khớp. Nguyên nhân phổ biến nhất của vết người cắn là vết thương do răng tại khớp bàn... đọc thêm , chín mé Chín mé Chín mé là tình trạng nhiễm trùng mô mềm đầu ngón tay, thường là do tụ cầu và liên cầu. (Xem thêm Tổng quan và đánh giá các bệnh lý bàn tay.) Vị trí phổ biến nhất là mô mềm đầu xa ngón tay,... đọc thêm Chín mé , áp xe lòng bàn tay Áp xe lòng bàn tay Áp xe lòng bàn tay là một nhiễm trùng sinh mủ ở các khoang sâu trong lòng bàn tay, điển hình là do tụ cầu hoặc liên cầu. (Xem thêm Tổng quan và đánh giá các bệnh lý bàn tay.) Áp xe bàn tay có... đọc thêm , và viêm bao gân gấp nhiễm khuẩn Nhiễm trùng bao gân gấp Nhiễm trùng bao gân gấp là một tình trạng nhiễm trùng cấp tính ở trong bao của gân gấp. Chẩn đoán được nghĩ đến dựa vào dấu hiệu Kanavel và được xác định bằng chụp X-quang. Điều trị bằng phẫu... đọc thêm . Chín mé do Herpes Viêm đầu ngón tay do Herpes Viêm phần mềm đầu ngón tay do virus herpes là một nhiễm trùng da của đầu xa ngón tay gây ra bởi virus herpes simplex. (Xem thêm Tổng quan và đánh giá các bệnh lý bàn tay.) Viêm đầu ngón tay... đọc thêm Viêm đầu ngón tay do Herpes là bệnh nhiễm trùng bàn tay do virus gây ra. Nhiễm trùng thường khởi phát với triệu chứng đau liên tục, dữ dội, đau nhức và thường được chẩn đoán bằng khám lâm sàng. Chỉ định chụp X-quang trong một số trường hợp nhiễm khuẩn (ví dụ vết thương do cắn, nhiễm trùng bao gân gấp) để phát hiện các dị vật nhưng không thể phát hiện được các vật nhỏ hoặc thấu xạ.

Điều trị nhiễm trùng tay bao gồm các biện pháp ngoại khoa và kháng sinh. Cần cân xem xét tình trạng tỷ lệ Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA) trong nhiễm khuẩn bệnh viện và mắc phải ở cộng đồng ngày càng tăng (1 Tài liệu tham khảo chung Các bệnh lý bàn tay thường gặp bao gồm các tổn thương biến dạng, hạch thần kinh, nhiễm khuẩn, bệnh Kienböck, hội chứng chèn ép thần kinh, viêm bao gân không do nhiễm khuẩn, và thoái hóa khớp... đọc thêm Tài liệu tham khảo chung ). Nhiễm trùng MRSA không biến chứng được điều trị tốt nhất bằng trích rạch và dẫn lưu ổ mủ (2 Tài liệu tham khảo chung Các bệnh lý bàn tay thường gặp bao gồm các tổn thương biến dạng, hạch thần kinh, nhiễm khuẩn, bệnh Kienböck, hội chứng chèn ép thần kinh, viêm bao gân không do nhiễm khuẩn, và thoái hóa khớp... đọc thêm Tài liệu tham khảo chung ). Nếu khả năng cao nhiễm MRSA và nhiễm trùng nặng, cần phải nhập viện và dùng vancomycin hoặc daptomycin (đường tĩnh mạch) cũng như hội chẩn với chuyên khoa truyền nhiễm. Đối với bệnh nhân ngoại trú, có thể dùng trimethoprim/sulfamethoxazole, clindamycin, doxycycline, hoặc linezolid (đường uống). Khi kết quả nuôi cấy và kháng sinh đồ không phải MRSA, có thể dùng nafcillin, cloxacillin, dicloxacillin hoặc cephalosporin thế hệ thứ nhất hoặc thứ hai. Nhiễm trùng mycobacterial không phải lao nên được xem xét ở những bệnh nhân bị viêm bán cấp, đặc biệt ở những người bị suy giảm miễn dịch.

Các hội chứng chèn ép thần kinh của bàn tay

Các hội chứng chèn ép thần kinh thường bao gồm hội chứng ống cổ tay Hội chứng đường hầm cổ tay Hội chứng đường hầm cổ tay hình thành do thần kinh giữa bị chèn ép khi đi qua vùng cổ tay. Các triệu chứng bao gồm đau và dị cảm vùng chi phối của thần kinh giữa. Chẩn đoán dựa vào các triệu... đọc thêm Hội chứng đường hầm cổ tay , hội chứng chèn ép thần kinh trụ Hội chứng đường hầm xương trụ Hội chứng đường hầm xương trụ là sự chèn ép hoặc co kéo của dây thần kinh trụ tại khuỷu tay. Triệu chứng bao gồm đau khuỷu và dị cảm ở vùng thần kinh trụ chi phối. Chẩn đoán dựa vào các triệu... đọc thêm Hội chứng đường hầm xương trụ , và hội chứng chèn ép thần kinh quay Hội chứng Đường hầm xương quay Hội chứng đường hầm xương quay là tình trạng chèn ép dây thần kinh quay ở đầu gần cẳng tay. Các triệu chứng bao gồm đau cẳng tay và khuỷu. Chẩn đoán là lâm sàng. Các phương pháp điều trị bao... đọc thêm . Chèn ép các dây thần kinh thường gây ra cảm giác dị cảm; tăng lên khi người khám dùng đầu ngón tay gõ vào dây thần kinh bị chèn ép (dấu hiệu Tinel). Trong trường hợp nghi ngờ có chèn ép dây thần kinh có thể tiến hành đo tốc độ dẫn truyền thần kinh Xét nghiệm đo tốc độ dẫn truyền thần kinh Khi gặp khó khăn trên lâm sàng để xác định xem liệt do một dây thần kinh, cơ, hoặc bệnh lý synap thần kinh cơ, những xét nghiệm này có thể xác định dây thần kinh và cơ bị ảnh hưởng. Trong điện... đọc thêm và thời gian tiềm để đánh giá chính xác dẫn truyền thần kinh vận động và cảm giác. Điều trị ban đầu thường là bảo tồn (ví dụ như nghỉ ngơi, thay đổi tư thế làm việc, nẹp, tiêm corticosteroid), phẫu thuật giải ép có thể cần thiết nếu các biện pháp bảo tồn thất bại hoặc có giảm đáng kể về vận động hoặc cảm giác.

Viêm bao gân không nhiễm trùng

Tài liệu tham khảo chung

  • 1. O'Malley M, Fowler J, Ilyas AM: Community-acquired methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections of the hand: Prevalence and timeliness of treatment. J Hand Surg Am 34(3):504–508, 2009. doi: 10.1016/j.jhsa.2008.11.021.

  • 2. Chen WA, Plate JF, Li Z: Effect of setting of initial surgical drainage on outcome of finger infections. J Surg Orthop Adv 24(1):36–41, 2015. PMID: 25830261.

Đánh giá các bệnh lý bàn tay

Tiền sử và khám lâm sàng thường giúp chẩn đoán được các bệnh lý bàn tay.

Lịch sử

Hỏi tiền sử chấn thương hoặc những thông tin khác có thể liên quan đến các triệu chứng. Chú ý các đặc điểm, thời gian của bệnh và hạn chế vận động. Cần đánh giá cả mức độ nặng và các yếu tố gây tăng hoặc giảm đau. Các triệu chứng liên quan như sốt, sưng khớp, phát ban, hội chứng Raynaud Hội chứng Raynaud Hội chứng Raynaud là sự co thắt mạch của bàn tay khi gặp lạnh hoặc stress tâm lý, gây khó chịu và thay đổi màu sắc (nhợt, xanh, ban đỏ hoặc kết hợp) ở một hay nhiều ngón tay. Thỉnh thoảng, các... đọc thêm Hội chứng Raynaud , dị cảm và yếu cơ cũng cần được khai thác.

Khám thực thể

Khám lâm sàng bao gồm quan sát các dấu hiệu sưng, đỏ khớp hoặc biến dạng và cảm giác đau khi sờ nắn. Khám vận động chủ động trong tất cả các trường hợp nghi ngờ tổn thương gân. Khám vận động thụ động để phát hiện các tổn thương biến dạng và đánh giá xem động tác nào làm tình trạng đau nặng thêm. Khám cảm giác bằng phương pháp phân biệt 2 điểm, sử dụng 2 đầu của một cái ghim giấy. Đánh giá chức năng vận động liên quan với các cơ được chi phối bởi thần kinh quay, giữa và trụ. Khám mạch máu bao gồm đánh giá phản hồi mao mạch, bắt mạch quay, trụ và nghiệm pháp Allen. Kiểm tra khí máu động mạch (ABG) Nghiệm pháp căng giãn Khám thực thể Bong gân là tổn thương ở dây chằng; căng cơ là tổn thương trong cơ. Tổn thương (đứt) cũng có thể xảy ra đối với gân. Bên cạnh bong gân, căng cơ, và tổn thương gân, các tổn thương cơ xương còn... đọc thêm (stress test) rất hữu ích khi nghi ngờ có tổn thương dây chằng (ví dụ, tổn thương dây chằng dây bên trụ ở của ngón tay cái của người coi khu săn bắn Đứt dây chằng bên trụ Tổn thương dây chằng bên trụ của ngón cái khá thường gặp và đôi khi gây mất vận động ngón cái. (Xem thêm Tổng quan tổn thương dây chằng và các chấn thương mô mềm khác.) Dây chằng bên trụ nối... đọc thêm ). Các test kích thích có thể giúp chẩn đoán viêm bao gân và hội chứng chèn ép thần kinh.

Cách khám bàn tay
VIDEO

Xét nghiệm

Xét nghiệm giúp chẩn đoán trong các trường hợp bệnh lý khớp viêm (ví dụ, viêm khớp dạng thấp Viêm khớp dạng thấp (RA) Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, chủ yếu gây tổn thương các khớp. Viêm khớp dạng thấp gây tổn thương do các cytokine, chemokine và các metalloprotease. Biểu hiện bệnh... đọc thêm Viêm khớp dạng thấp (RA) ) nhưng ít có giá trị trong các bệnh lý khác. Tuy nhiên, xét nghiệm dịch khớp Quan sát dịch khớp Một số bệnh lý cơ xương khớp ảnh hưởng chủ yếu đến khớp, gây viêm khớp. Các nguyên nhân khác gây tổn thương xương (ví dụ, gãy xương, Bệnh Paget xương, khối u), cơ và các mô mềm ngoài khớp khác... đọc thêm là cần thiết để chẩn đoán xác định viêm khớp do tinh thể Tổng quan về bệnh khớp do tinh thể Viêm khớp có thể là hậu quả của sự lắng đọng các tinh thể trong khớp: Monosodium urat Canxi pyrophosphat dihydrat Canxi phosphat cơ bản (apatit) Hiếm gặp hơn, những loại khác như tinh thể canxi oxalat đọc thêm (ví dụ bệnh gút Bệnh Gút Bệnh gút là một bệnh rối loạn do tăng axit uric máu (urat huyết thanh > 6,8 mg/dL [> 0,4 mmol/L]) dẫn đến kết tủa các tinh thể monosodium urat trong và xung quanh khớp, thường gây viêm khớp... đọc thêm Bệnh Gút hoặc viêm khớp do canxi pyrophosphat Bệnh gút hoặc viêm khớp do canxi pyrophosphat. Viêm khớp canxi pyrophosphate (viêm khớp CPP) liên quan đến việc lắng đọng của các tinh thể canxi pyrophosphat dihydrat CPPD bên trong và/hoặc ngoài khớp. Các biểu hiện là không hằng định và... đọc thêm Bệnh gút hoặc viêm khớp do canxi pyrophosphat. ) và viêm khớp nhiễm trùng Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính Viêm khớp nhiễm trùng (nhiễm trùng) cấp tính là bệnh nhiễm trùng khớp tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày. Nhiễm trùng ở bao hoạt dịch hoặc các mô xung quanh ổ khớp thường do vi khuẩn – ở... đọc thêm Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính .

MRI và siêu âm giúp đánh giá cấu trúc, tính toàn vẹn của gân và phát hiện ra các ổ áp xe ở sâu. Siêu âm độ phân giải cao cho phép đánh giá hình ảnh thực và rất có giá trị trong đánh giá tổn thương gân và viêm màng hoạt dịch.

Tài liệu tham khảo đánh giá

  • 1. Park JS, Won HC, Oh JY, Kim DH, et al: Value of cross-sectional area of median nerve by MRI in carpal tunnel syndrome. Asian J Surg 43(6):654-659, 2020. doi: 10.1016/j.asjsur.2019.08.001. Xuất bản điện tử vào ngày 2019 tháng 28. PMID: 31473048.

  • 2. Wiesler ER, Chloros GD, Cartwright MS, et al: Ultrasound in the diagnosis of ulnar neuropathy at the cubital tunnel. J Hand Surg Am 31(7):1088-93, 2006. doi: 10.1016/j.jhsa.2006.06.007. PMID: 16945708.

  • 3. Fowler JR, Munsch M, Tosti R, et al: Comparison of ultrasound and electrodiagnostic testing for diagnosis of carpal tunnel syndrome: study using a validated clinical tool as the reference standard. J Bone Joint Surg Am 96(17):e148, 2014. doi: 10.2106/JBJS.M.01250. PMID: 25187592.

TRÊN CÙNG