Mệt mỏi

Bệnh sử của bệnh hiện mắc bao gồm các câu hỏi mở về "mệt mỏi" là gì, lắng nghe những mô tả có thể nghĩ đến khó thở khi gắng sức, ngủ gà, hoặc yếu cơ. Nên cố gắng tìm ra được những mối quan hệ giữa mệt mỏi với hoạt động,nghỉ ngơi, như là hoàn cảnh khởi phát, thời gian diễn biến và cách diễn biến, và các yếu tố làm tăng hoặc giảm mệt mỏi.

Xem xét một cách hệ thống nên được kỹ lưỡng bởi vì các nguyên nhân tiềm ẩn của sự mệt mỏi là rất nhiều và đa dạng. Trong số các triệu chứng không đặc hiệu quan trọng là sốt, giảm cân và ra mồ hôi trộm về đêm (có thể nghĩ đến ung thư, rối loạn về thấp khớp hoặc nhiễm trùng). Cần khai thác tiền sử kinh nguyệt với đối tượng là phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ. Trừ khi có nguyên nhân rõ ràng, bệnh nhân nên được hỏi các câu hỏi từ bảng câu hỏi sàng lọc các rối loạn tâm lý (ví dụ: trầm cảm, lo lắng, rối loạn sử dụng ma túy, rối loạn dạng cơ thể, bạo lực gia đình).

Tiền sử bệnh lý nên giải quyết các rối loạn đã biết. Tiền sử lạm dụng chất bao gồm lạm dụng thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và các chất sử dụng trong giải trí (ma túy,thuốc lắc vv..).

Tiền sử xã hội cần phải gợi ra các mô tả về chế độ ăn uống, sử dụng ma túy và ảnh hưởng của sự mệt mỏi đến chất lượng cuộc sống, việc làm và các mối quan hệ xã hội và gia đình.

Các dấu hiệu sinh tồn cần được kiểm tra như sốt, nhịp tim nhanh, thở nhanh, và hạ huyết áp.

Khám tổng quát cần đặc biệt toàn diện, bao gồm khám toàn thân và khám bộ phận như tim, phổi, bụng, đầu và cổ, vú, trực tràng (bao gồm khám tuyến tiền liệt và xét nghiệm tìm hồng cầu trong phân), bộ phận sinh dục, gan, lá lách, hạch bạch huyết, khớp và da.

Kiểm tra hệ thống thần kinh cần kiểm tra tối thiểu các yếu tố sau: tình trạng tinh thần, thần kinh sọ, khí sắc, ảnh hưởng, sức mạnh,khối lượng và trương lực cơ, phản xạ gân xương và dáng đi.

Thông thường nếu mệt mỏi là của khởi phát gần đây,việc khám xét chi tiết hơn sẽ giúp tìm được nguyên nhân. Nếu mệt mỏi là mạn tính, khám xét thường không chắc tìm ra nguyên nhân; tuy nhiên, khám sức khoẻ toàn diện là một cách quan trọng để xây dựng mối quan hệ với bệnh nhân và thỉnh thoảng có ích cho chẩn đoán.

• Giảm cân mạn tính

• Sốt mạn tính hoặc ra mồ hôi trộm về đêm

• Bệnh hạch bạch huyết toàn thể

• Đau cơ hoặc đau

• Các triệu chứng không phải mệt mỏi nghiêm trọng (ví dụ như ho ra máu,nôn máu, khó thở nặng, cổ trướng, lẫn, ý tưởng tự sát)

• Sự tham gia của > 1 hệ thống cơ quan (ví dụ, phát ban kèm viêm khớp)

• Đau đầu mới xuất hiện hoặc các loại đau đầu khác hoặc mất thị lực, đặc biệt là đau cơ, ở người lớn tuổi lớn hơn

Thông thường, mệt mỏi thường là một trong nhiều triệu chứng phức hợp hơn là mệt mỏi là triệu chứng duy nhất. Mệt mỏi tăng lên khi hoạt động và giảm đi khi nghỉ gợi ý một rối loạn thực tổn. Mệt mỏi xảy ra liên tục và không giảm bớt khi nghỉ ngơi, đặc biệt là thi thoảng cảm giác mất hết năng lượng, có thể chỉ ra rối loạn tâm lý.

Trong trường hợp không có dấu hiệu cờ đỏ, hỏi kỹ tiền sử, khám lâm sàng và xét nghiệm thường quy (cộng với các xét nghiệm định hướng chẩn đoán -xem Diễn giải các dấu hiệu được Chọn trong Đánh giá suy nhược ) nên làm đủ cho một đánh giá ban đầu. Nếu kết quả xét nghiệm âm tính,nên theo dõi cẩn thận và khám lại khi cần thiết ; nếu mệt mỏi trầm trọng hoặc các triệu chứng và dấu hiệu khác phát triển, bệnh nhân cần được đánh giá lại.

Một số nguyên nhân có thể được xem xét đối với bệnh nhân bị mệt mỏi kéo dài hoặc mạn tính và được lựa chọn các dấu hiệu lâm sàng thông thường hoặc cụ thể khác.

Xét nghiệm tập trung vào nguyên nhân nghi ngờ dựa trên kết quả khám xét lâm sàng. Nếu không có nguyên nhân rõ ràng hoặc nghi ngờ dựa trên kết quả khám xét lâm sàng, xét nghiệm thường không thể chẩn đoán được nguyên nhân. Tuy nhiên, nhiều bác sĩ lâm sàng khuyến cáo nên xét nghiệm những thông số dưới đây:

• Công thức máu toàn phần

• Ferritin

• Tốc độ máu lắng (ESR)

• Hormon kích thích tuyến giáp (TSH)

• Hóa sinh máu, bao gồm xét nghiệm điện giải, glucose, canxi, và các xét nghiệm về thận và gan

CK được khuyến cáo nếu có đau cơ hoặc yếu cơ. Xét nghiệm HIV và xét nghiệm bệnh lao bằng cách đặt dẫn xuất protein tinh khiết (PPD) hoặc xét nghiệm giải phóng interferon-gamma được khuyến nghị nếu bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ. Chụp X-quang ngực được khuyến cáo nếu ho hoặc khó thở xuất hiện. Các xét nghiệm khác, như nhiễm trùng hoặc suy giảm miễn dịch, không được khuyến cáo trừ khi có những kết quả khám lâm sàng gợi ý.

Chẩn đoán viêm não tủy/bệnh không dung nạp gắng sức toàn thân/hội chứng mệt mỏi mạn tính đòi hỏi các tiêu chuẩn chẩn đoán cụ thể.