Bệnh nhân có thể bị đau "khớp" do các nguyên nhân tại khớp hoặc các cấu trúc xung quanh (cạnh khớp) như gân và bao thanh dịch; trong cả hai trường hợp, đau tại một khớp hoặc cạnh một khớp sẽ được biết tới là đau một khớp (monoarticular pain) Đau có nguồn gốc tại khớp (arthralgia) có thể là do viêm khớp (arthritis).
Đau có nguồn gốc tại khớp (arthralgia) có thể là do viêm khớp (arthritis). Viêm dẫn đến sự tích tụ dịch trong ổ khớp (tràn dịch) và trên lâm sàng thấy các dấu hiệu như nóng, sưng và đỏ bất thường. Trong trường hợp tràn dịch khớp, cần đánh giá để loại trừ nhiễm khuẩn.
Đôi khi đau cấp tính tại một khớp là biểu hiện của một bệnh lý được đặc trưng bởi đau nhiều khớp (ví dụ như: viêm khớp dạng thấp Viêm khớp dạng thấp (RA) Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, chủ yếu gây tổn thương các khớp. Viêm khớp dạng thấp gây tổn thương do các cytokine, chemokine và các metalloprotease. Biểu hiện bệnh... đọc thêm ) và cũng có thể là biểu hiện ban đầu của bệnh lý viêm đa khớp (ví dụ, viêm khớp vẩy nến Viêm khớp vẩy nến Viêm khớp do vẩy nến là một bệnh lý khớp đốt sống huyết thanh âm tính và viêm khớp mạn tính xảy ra ở những người bị bệnh vẩy nến ở da hoặc ở móng tay. Viêm khớp thường không đối xứng và một... đọc thêm , viêm khớp dạng thấp - xem Đau nhiều khớp Đau nhiều khớp Khớp có thể chỉ bị đau đơn thuần (đau khớp) hoặc cũng có thể bị viêm (viêm khớp). Viêm khớp thường có các triệu chứng như nóng, sưng (tùy thuộc vào dịch trong ổ khớp) và thường không đỏ. Đau... đọc thêm ).
Sinh lý bệnh của đau ở một khớp
Đau tại khớp và cạnh khớp có thể liên quan tới:
Viêm (do nhiễm trùng, viêm khớp do tinh thể hoặc bệnh lý viêm hệ thống do tự miễn)
Các bệnh lý không do viêm, thường do nguyên nhân cơ học (ví dụ, chấn thương, các tổn thương nội khớp)
Màng hoạt dịch và bao khớp là những nguyên nhân chính gây đau bên trong ổ khớp. Màng hoạt dịch là vị trí chính bị viêm (viêm màng hoạt dịch). Đau do nguyên nhân tại sụn chêm thường là hậu quả của chấn thương.
Căn nguyên của cơn đau ở một khớp
Các nguyên nhân phổ biến nhất gây đau tại một khớp bao gồm:
Tổn thương
Nhiễm trùng
Viêm khớp do tinh thể
Nguyên nhân chấn thương: bệnh nhân có tiền sử chấn thương hoặc các dấu hiệu gợi ý. Chấn thương có thể gây tổn thương các cấu trúc trong khớp và/hoặc cạnh khớp do chấn thương trực tiếp (ví dụ, ngã xoắn vặn) hoặc tình trạng sử dụng khớp quá mức (ví dụ, thực hiện các động tác lặp đi lặp lại, quỳ gối trong một thời gian dài).
Nhiễm khuẩn thường gặp tại ổ khớp (viêm khớp nhiễm khuẩn Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính Viêm khớp nhiễm trùng (nhiễm trùng) cấp tính là bệnh nhiễm trùng khớp tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày. Nhiễm trùng ở bao hoạt dịch hoặc các mô xung quanh ổ khớp thường do vi khuẩn – ở... đọc thêm ), nhưng các cấu trúc cạnh khớp như bao thanh dịch, vùng da phủ và tổ chức xương liền kề cũng có thể bị nhiễm khuẩn.
Ở người trẻ, các nguyên nhân thường gặp nhất là:
Chấn thương (phổ biến nhất)
Nhiễm trùng
Bệnh lý viêm nguyên phát (ví dụ, bệnh gút Bệnh Gút Bệnh gút là một bệnh rối loạn do tăng axit uric máu (urat huyết thanh > 6,8 mg/dL [> 0,4 mmol/L]) dẫn đến kết tủa các tinh thể monosodium urat trong và xung quanh khớp, thường gây viêm khớp... đọc thêm và viêm khớp dạng thấp)
Ở người lớn tuổi, các nguyên nhân thường gặp nhất không phải do chấn thương là:
Viêm khớp tinh thể (thường gặp là gút hoặc viêm khớp do canxi pyrophosphat Bệnh gút hoặc viêm khớp do canxi pyrophosphat. Viêm khớp canxi pyrophosphate (viêm khớp CPP) liên quan đến việc lắng đọng của các tinh thể canxi pyrophosphat dihydrat CPPD bên trong và/hoặc ngoài khớp. Các biểu hiện là không hằng định và... đọc thêm [trước đây gọi là bệnh giả gút])
Nguyên nhân nguy hiểm nhất gây đau khớp có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào là viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính Viêm khớp nhiễm trùng (nhiễm trùng) cấp tính là bệnh nhiễm trùng khớp tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày. Nhiễm trùng ở bao hoạt dịch hoặc các mô xung quanh ổ khớp thường do vi khuẩn – ở... đọc thêm . Cần dẫn lưu ổ khớp ngay lập tức, sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch, có thể cần phải rửa khớp để làm giảm tối đa các tốn thương khớp không hồi phục, tránh nhiễm khuẩn huyết và tử vong.
Các nguyên nhân hiếm gặp hơn gây đau một khớp bao gồm hoại tử xương Hoại tử xương (ON) Hoại tử xương là tình trạng nhồi máu khu trú của xương, có thể do nguyên nhân cụ thể hoặc tự phát. Bệnh có thể gây đau, hạn chế vận động, phá hủy khớp và thoái hóa khớp thứ phát. Chẩn đoán dựa... đọc thêm , viêm bao hoạt dịch thể lông nốt sắc tố U tế bào khổng lồ bao hoạt dịch gân Các khối u hiếm khi ảnh hưởng đến các khớp, trừ khi do lan rộng trực tiếp của u xương hoặc u mô mềm lân cận. Tuy nhiên, 2 tình trạng—u sụn bao hoạt dịch và u tế bào khổng lồ bao hoạt dịch (viêm... đọc thêm , xuất huyết khớp (ví dụ: bệnh máu khó đông Hemophilia Hemophilia là những rối loạn chảy máu di truyền thông thường gây ra do thiếu hụt yếu tố đông máu VIII hoặc IX. Mức độ thiếu hụt yếu tó xác định khả năng và mức độ nghiêm trọng của chảy máu.... đọc thêm hoặc bệnh đông máu Tổng quan các rối loạn đông máu Chảy máu bất thường có thể là kết quả của các rối loạn hệ thống đông máu, hoặc của tiểu cầu, hoặc của mạch máu. Rối loạn đông máu hoặc mắc phải hoặc di truyền. Các nguyên nhân chính của rối... đọc thêm ), khối u Tổng quan u xương khớp U xương có thể là lành tính hoặc ác tính. U ác tính có thể là nguyên phát hoặc thứ phát. Ở trẻ nhỏ, hầu hết các u xương là u nguyên phát và lành tính; một số là u nguyên phát ác tính (ví dụ... đọc thêm (xem bảng ) và các rối loạn thường gây đau nhiều khớp, chẳng hạn như viêm khớp phản ứng Viêm khớp phản ứng Viêm khớp phản ứng là bệnh lý viêm khớp - cột sống cấp tính thường khởi phát bởi một bệnh nhiễm trùng, thường là nhiễm khuẩn đường sinh dục tiết niệu hoặc tiêu hóa. Các biểu hiện thường gặp... đọc thêm và bệnh viêm khớp do bệnh ruột.
Nguyên nhân thường gặp nhất gây đau cạnh khớp là chấn thương và việc sử dụng quá mức. Các tổn thương cạnh khớp thường gặp bao gồm: viêm bao thanh dịch Viêm bao hoạt dịch Viêm bao thanh dịch là bệnh lý viêm cấp tính hoặc mạn tính của bao thanh dịch. Nguyên nhân thường không rõ, nhưng có thể do chấn thương cấp tính hoặc tái diễn, nhiễm khuẩn và tinh thể có thể... đọc thêm , viêm gân Viêm gân và bao gân. Viêm gân thường phát triển sau thoái hóa (bệnh lý gân). Viêm bao gân bao gồm viêm gân và lớp thanh mạc bao ngoài gân. Triệu chứng thường bao gồm đau khi vận động và khi ấn tại gân. Thoái hóa... đọc thêm ; viêm điểm bám gân lồi cầu (ví dụ, viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài Viêm điểm bám gân lồi cầu ngoài khuỷu tay Viêm điểm bám lồi cầu ngoài do quá trình viêm và vi chấn thương các sợi gân duỗi cẳng tay. Triệu chứng là đau lồi cầu ngoài khuỷu tay, lan xuống cẳng tay. Chẩn đoán bằng khám lâm sàng, làm các... đọc thêm ), viêm cân mạc và viêm bao gân Viêm gân và bao gân. Viêm gân thường phát triển sau thoái hóa (bệnh lý gân). Viêm bao gân bao gồm viêm gân và lớp thanh mạc bao ngoài gân. Triệu chứng thường bao gồm đau khi vận động và khi ấn tại gân. Thoái hóa... đọc thêm . Nhiễm khuẩn cạnh khớp ít gặp hơn.
Một số trường hợp là đau lan tới ổ khớp. Ví dụ, tổn thương lách có thể gây ra đau vai trái, và tổn thương khớp háng ở trẻ nhỏ có thể gây ra triệu chứng đau khớp gối.
Đánh giá đau ở một khớp
Đau một khớp cấp tính cần phải được chẩn đoán sớm vì nếu là viêm khớp nhiễm khuẩn thì cần phải được điều trị ngay.
Khám lâm sàng cần xác định vị trí tổn thương gây ra các triệu chứng là tại khớp hay cạnh khớp và khớp có bị viêm hay không. Nếu có các dấu hiệu của viêm hoặc chẩn đoán không rõ ràng, cần tìm các dấu hiệu và triệu chứng tổn thương đa khớp và các bệnh hệ thống.
Lịch sử
Bệnh sử của bệnh hiện tại cần chú ý tới vị trí đau, mức độ khởi phát (đột ngột hay từ từ), các triệu chứng mới xuất hiện hay tái phát và có tiền sử đau các khớp khác hay không. Ngoài ra, cần chú ý diễn biến theo thời gian (ví dụ, liên tục hay ngắt quãng), các triệu chứng liên quan (như sưng), các yếu tố làm nặng lên và giảm đi (ví dụ, vận động) và hiện tại hoặc tiền sử có chấn thương khớp hay không. Nên hỏi về tiền sử quan hệ tình dục không an toàn (chỉ ra nguy có mắc các bệnh lây theo đường tình dục), tiền sử bệnh Lyme, có thể là các vết bọ đốt tại những khu vực dịch tễ của bệnh Lyme.
Các triệu chứng toàn thân có thể cung cấp bằng chứng cho các bệnh lý hệ thống. Đánh giá các hệ thống nên tìm kiếm các triệu chứng ngoài khớp của các rối loạn nguyên nhân, bao gồm sốt (nhiễm trùng, đôi khi viêm khớp do tinh thể), viêm niệu đạo (viêm khớp do lậu cầu hoặc viêm khớp phản ứng), phát ban hoặc đỏ mắt (viêm khớp phản ứng, viêm cột sống, viêm mạch hoặc viêm khớp vảy nến), tiền sử đau bụng và tiêu chảy (bệnh viêm ruột) và mới bị tiêu chảy hoặc tổn thương bộ phận sinh dục (viêm khớp phản ứng).
Tiền sử bệnh trước đây rất cần thiết trong trường hợp đau mạn tính hoặc tái phát. Cần chú ý tiền sử các bệnh lý khớp đã được chẩn đoán trước đó (đặc biệt là gút và thoái hóa khớp), các yếu tố có thể là nguyên nhân hoặc yếu tố khởi phát gây đau một khớp (ví dụ, rối loạn chảy máu, viêm bao thanh dịch, viêm gân) và các bệnh lý khác có thể là yếu tố khởi phát dẫn tới tổn thương tại khớp (ví dụ bệnh tế bào hình liềm hoặc sử dụng corticosteroid kéo dài dẫn tới hoại tử xương). Cần hỏi tiền sử dùng thuốc, đặc biệt là việc sử dụng các thuốc chống đông, các kháng sinh quinolone (viêm gân), hoặc thuốc lợi tiểu (bệnh gút). Cần hỏi tiền sử gia đình (trong các bệnh lý khớp và cột sống).
Khám thực thể
Khám thực thể một cách toàn diện. Khám tất cả các cơ quan lớn (như da và móng, mắt, bộ phận sinh dục, bề mặt niêm mạc, tim, phổi, bụng, mũi, cổ, hạch bạch huyết, hệ thần kinh) cũng như hệ thống cơ xương khớp. Các dấu hiệu quan trọng được xem xét về sốt. Khám đầu, cổ và da xem có các dấu hiệu của viêm kết mạc, vảy nến, hạt tophi, xuất huyết. Cần chú ý khám bộ phận sinh dục xem có khí hư hay các dấu hiệu khác gợi ý các bệnh lây qua đường tình dục hay không.
Triệu chứng ở các khớp khác có thể là bằng chứng của các bệnh lý viêm đa khớp và bệnh lý hệ thống, do đó cần đánh giá về tình trạng đau, biến dạng, đỏ và sưng khớp ở tất cả các khớp.
Sờ giúp xác định vị trí đau. Sờ cũng có thể giúp phát hiện tình trạng tràn dịch khớp, nóng và các gai xương. Có thể ép khớp ở tư thế khớp thả lỏng. Đánh giá vận động chủ động và thụ động, chú ý tiếng lạo xạo và đau khi khớp cử động (vận động thụ động cũng như là chủ động). Trong trường hợp chấn thương, khám khớp bằng nhiều cách khác nhau (tùy theo khả năng của người bệnh) để xác định tổn thương của sụn hoặc dây chằng (ví dụ như trong khớp gối, nghiệm pháp kéo cẳng chân ra ngoài hay vào trong, các nghiệm pháp rút ngăn kéo trước và sau, nghiệm pháp Lachman, McMurray). Khi thăm khám cần so sánh với bên đối diện không bị bệnh để phát hiện các tổn thương. Chú ý kiểm tra vị trí đau là trực tiếp trên diện khớp, cạnh khớp hay ở một vị trí khác cũng rất cần thiết để xác định liệu đau là (đặc biệt là khi đau khớp gối) đau tại khớp hay đau cạnh khớp.
Tràn dịch khớp gối nhiều thường có biểu hiện khá rõ ràng. Trong trường hợp tràn dịch ít, người khám có thể kiểm tra bằng cách dồn dịch ở các túi cùng phía trên xương bánh chè xuống dưới và sau đó ấn xương bánh chè từ trong ra ngoài ở tư thế duỗi gối. Nghiệm pháp này làm phồng (hoặc có thể sờ được) ở phía trong của khớp. Phát hiện tràn dịch khớp gối mức độ nhiều ở bệnh nhân béo phì tốt nhất bằng nghiệm pháp bập bềnh xương bánh chè. Để thực hiện nghiệm pháp này, người khám dùng cả hai tay để dồn dịch từ bốn góc vào vùng trung tâm khớp gối, sau đó sử dụng ngón 2 hoặc 3 ấn xương bánh chè xuống rãnh ròng rọc rồi thả ra. Cảm giác xương bánh chè bập bềnh gợi ý có tràn dịch khớp.
Ngoài ra, cần khám các điểm đau cạnh khớp, như điểm bám gân (viêm điểm bám gân), gân (viêm gân), hoặc bao thanh dịch (viêm bao thanh dịch). Một số loại viêm bao thanh dịch (như, viêm bao thanh dịch mỏm khuỷu, bao thanh dịch trước xương bánh chè), dấu hiệu sưng và đôi khi đỏ có thể xuất hiện tại vị trí của bao thanh dịch.
Các dấu hiệu cảnh báo
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Ban đỏ, nóng, tràn dịch, đau bao khớp và giảm phạm vi vận động
Sốt và đau khớp cấp tính
Đau khớp cấp tính ở người trẻ, đang hoạt động tình dục
Vết thương ngoài da và dấu hiệu của viêm mô tế bào cạnh khớp bị tổn thương
Bệnh lý chảy máu kèm theo hoặc sử dụng thuốc chống đông
Các triệu chứng toàn thân hoặc ngoài khớp
Giải thích các dấu hiệu
Chấn thương lớn mới xảy ra gần đây gợi ý chấn thương là nguyên nhân (ví dụ như gãy xương, rách sụn chêm, hoặc hút dịch khớp ra dịch máu). Tuy nhiên, chấn thương không loại trừ các nguyên nhân khác và bệnh nhân thường nhầm lẫn cơn đau mới xuất hiện không phải do chấn thương với đau do chấn thương. Thường cần phải làm xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm và xác định chẩn đoán.
Khởi phát cấp tính là một đặc điểm quan trọng. Đau khớp nặng tiến triển trong vài giờ gợi ý viêm khớp do tinh thể Tổng quan về bệnh khớp do tinh thể Viêm khớp có thể là hậu quả của sự lắng đọng các tinh thể trong khớp: Monosodium urat Canxi pyrophosphat dihydrat Canxi phosphat cơ bản (apatit) Hiếm gặp hơn, những loại khác như tinh thể canxi oxalat đọc thêm hoặc ít gặp hơn là viêm khớp nhiễm khuẩn Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính Viêm khớp nhiễm trùng (nhiễm trùng) cấp tính là bệnh nhiễm trùng khớp tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày. Nhiễm trùng ở bao hoạt dịch hoặc các mô xung quanh ổ khớp thường do vi khuẩn – ở... đọc thêm . Tiền sử viêm một khớp khởi phát cấp tính trước đó gợi ý viêm khớp do vi tinh thể tái phát, đặc biệt trong trường hợp đã được chẩn đoán trước đó. Đau khớp khởi phát từ từ thường gặp trong viêm khớp dạng thấp Viêm khớp dạng thấp (RA) Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn hệ thống mạn tính, chủ yếu gây tổn thương các khớp. Viêm khớp dạng thấp gây tổn thương do các cytokine, chemokine và các metalloprotease. Biểu hiện bệnh... đọc thêm hay viêm khớp không do nhiễm khuẩn. Mặc dù khởi phát từ từ hiếm gặp trong viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính nhưng có thể gặp trong các trường hợp viêm khớp nhiễm trùng khác (như do lao, nấm).
Các đặc điểm cốt lõi cần phải xác định là đau tại khớp, cạnh khớp hay cả hai (như trong bệnh gút Bệnh Gút Bệnh gút là một bệnh rối loạn do tăng axit uric máu (urat huyết thanh > 6,8 mg/dL [> 0,4 mmol/L]) dẫn đến kết tủa các tinh thể monosodium urat trong và xung quanh khớp, thường gây viêm khớp... đọc thêm có thể ảnh hưởng đến cả cấu trúc trong và ngoài khớp) và có phải bệnh lý viêm hay không, các đặc điểm này chủ yếu dựa vào triệu chứng thực thể. Đau khi nghỉ và khi bắt đầu vận động gợi ý tình trạng viêm khớp, trong khi đau tăng khi vận động và phần lớn giảm khi nghỉ ngơi gợi ý các bệnh lý cơ học hoặc không viêm (ví dụ, thoái hóa khớp Thoái hóa khớp (OA) Thoái hóa khớp là bệnh khớp mạn tính có đặc điểm là nứt vỡ và mất sụn khớp cùng với những thay đổi khác của khớp, bao gồm phì đại xương (hình thành gai xương). Triệu chứng bao gồm đau xuất hiện... đọc thêm ). Đau nhiều khi thăm khám các động tác thụ động cũng như chủ động, và có hạn chế vận động khớp, thường gợi ý tình trạng viêm. Hiện tượng nóng, đỏ cũng gợi ý tình trạng viêm nhưng những dấu hiệu này thường không nhạy, do đó khi không có những dấu hiệu này cũng không thể loại trừ được tình trạng viêm.
Đau nhiều khi vận động chủ động nhưng không đau khi vận động thụ động gợi ý viêm gân Viêm gân và bao gân. Viêm gân thường phát triển sau thoái hóa (bệnh lý gân). Viêm bao gân bao gồm viêm gân và lớp thanh mạc bao ngoài gân. Triệu chứng thường bao gồm đau khi vận động và khi ấn tại gân. Thoái hóa... đọc thêm hoặc viêm bao thanh dịch Viêm bao hoạt dịch Viêm bao thanh dịch là bệnh lý viêm cấp tính hoặc mạn tính của bao thanh dịch. Nguyên nhân thường không rõ, nhưng có thể do chấn thương cấp tính hoặc tái diễn, nhiễm khuẩn và tinh thể có thể... đọc thêm , đau và sưng có thể khu trú tại vị trí của bao thanh dịch hoặc vị trí bám của gân. Đau hoặc sưng tại một phía của ổ khớp hoặc cách xa diện khớp gợi ý nguyên nhân ngoài khớp (như gân hoặc bao thanh dịch); đau khu trú tại diện khớp hoặc lan tỏa tại khớp gợi ý nguyên nhân tại khớp. Ép khớp mà không gấp hay duỗi khớp thường không gây đau ở bệnh nhân viêm gân hoặc viêm bao thanh dịch nhưng thường khá đau ở bệnh nhân viêm khớp.
Viêm khớp bàn ngón chân cái gợi ý bệnh gút nhưng cũng có thể gặp trong viêm khớp nhiễm khuẩn Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp tính Viêm khớp nhiễm trùng (nhiễm trùng) cấp tính là bệnh nhiễm trùng khớp tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày. Nhiễm trùng ở bao hoạt dịch hoặc các mô xung quanh ổ khớp thường do vi khuẩn – ở... đọc thêm , viêm khớp phản ứng Viêm khớp phản ứng Viêm khớp phản ứng là bệnh lý viêm khớp - cột sống cấp tính thường khởi phát bởi một bệnh nhiễm trùng, thường là nhiễm khuẩn đường sinh dục tiết niệu hoặc tiêu hóa. Các biểu hiện thường gặp... đọc thêm hoặc viêm khớp vẩy nến Viêm khớp vẩy nến Viêm khớp do vẩy nến là một bệnh lý khớp đốt sống huyết thanh âm tính và viêm khớp mạn tính xảy ra ở những người bị bệnh vẩy nến ở da hoặc ở móng tay. Viêm khớp thường không đối xứng và một... đọc thêm .
Các triệu chứng da, tim mạch, hô hấp gợi ý các bệnh lý hệ thống và thường gây nên đau nhiều khớp.
Xét nghiệm
Nên chọc hút dịch khớp làm xét nghiệm ở những bệnh nhân có tràn dịch khớp (xem Cách thực hiện chọc dịch khớp Cách thực hiện chọc hút dịch khớp cổ chân Chọc hút dịch khớp cổ chân là quá trình chọc kim vào trong ổ khớp sên chày để hút dịch khớp. Cách tiếp cận trước trong được mô tả. (Xem thêm Đánh giá bệnh nhân có triệu chứng khớp và Đánh giá... đọc thêm ). Xét nghiệm dịch khớp bao gồm đếm số lượng các loại bạch cầu, nhuộm Gram và nuôi cấy, soi tìm tinh thể sử dụng kính hiển vi phân cực. Việc phát hiện các tinh thể trong dịch khớp khẳng định chẩn đoán viêm khớp do tinh thể nhưng không loại trừ được viêm khớp nhiễm khuẩn kèm theo. Dịch khớp không viêm (ví dụ < 1000/mcL [< 1 × 109/L] bạch cầu) gợi ý tổn thương do thoái hóa hoặc chấn thương. Dịch có hồng cầu phù hợp với chọc dịch khớp ra dịch máu. Số lượng bạch cầu trong dịch khớp có thể rất cao (ví dụ, 50.000/mcL [ 50 × 109/L] bạch cầu) trong viêm khớp nhiễm khuẩn và viêm khớp do tinh thể. Đôi khi, các kỹ thuật phân tử, như phản ứng chuỗi polymerase, được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của vi sinh vật.
Đối với những bệnh nhân có tiền sử viêm khớp do gút trước đó, nay xuất hiện một đợt bệnh tái phát có thể không cần bất cứ một xét nghiệm nào. Tuy nhiên, trường hợp có nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc nếu các triệu chứng không khỏi nhanh chóng sau khi đã được điều trị thích hợp với viêm khớp do gút thì cần chọc hút dịch khớp.
X-quang ít có giá trị trong trường hợp viêm một khớp cấp tính trừ trường hợp nghi ngờ có gãy xương. X-quang có thể cho thấy các dấu hiệu của tổn thương khớp ở những bệnh nhân có tiền sử viêm khớp tái phát trước đó một thời gian dài. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác (ví dụ CT, xạ hình xương, thường sử dụng nhất là MRI) ít cần thiết trong các đợt bệnh cấp tính nhưng có thể cần được chỉ định trong chẩn đoán một số bệnh lý nhất định (ví dụ, hoại tử xương, u xương [xem bảng ], gãy xương không quan sát được trên X-quang, viêm màng hoạt dịch thể lông nốt sắc tố).
Các xét nghiệm máu (ví dụ: tốc độ lắng hồng cầu [ESR], yếu tố dạng thấp, kháng thể kháng peptide citrullinated [anti-CCP]) có thể giúp hỗ trợ chẩn đoán nghi ngờ lâm sàng về rối loạn viêm hệ thống (ví dụ: viêm khớp dạng thấp) nhưng không đặc hiệu. Nồng độ urat huyết thanh không nên được sử dụng để chẩn đoán bệnh gút vì nó không nhạy và không đặc hiệu và không nhất thiết phản ánh sự hiện diện của lắng đọng axit uric trong khớp.
Điều trị đau ở một khớp
Cần điều trị bệnh là nguyên nhân gây đau khớp. Sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch thường được sử dụng ngay lập tức hoặc càng nhanh càng tốt trong trường hợp nghi ngờ viêm khớp cấp tính do vi khuẩn.
Triệu chứng viêm khớp thường được điều trị bằng các thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Acetaminophen an toàn hơn trong điều trị triệu chứng đau không do viêm. Các phương pháp điều trị hỗ trợ để giảm đau khớp như bất động khớp bằng nẹp hoặc băng ép, nghiệm pháp chườm nóng hoặc chườm lạnh.
Vật lý trị liệu sau khi các triệu chứng cấp tính đã thuyên giảm rất hữu ích để tăng cường hoặc duy trì vận động của khớp và sức mạnh của các cơ xung quanh.
Những điểm chính
Chọc hút dịch khớp là bắt buộc để loại trừ nhiễm khuẩn trong trường hợp viêm một khớp cấp tính có tràn dịch khớp.
Nhiễm khuẩn là nguyên nhân thường gặp nhất gây viêm một khớp cấp tính không do chấn thương ở bệnh nhân trẻ tuổi, trong khi đó thoái hóa khớp lại là nguyên nhân thường gặp nhất ở người già.
Tìm thấy tinh thể trong dịch khớp khẳng định là viêm khớp do tinh thể nhưng không loại trừ được có nhiễm khuẩn kèm theo.
Không sử dụng nồng độ urat trong máu để chẩn đoán gút.
Đau khớp chưa tìm được nguyên nhân sau khi đã chọc hút dịch khớp và chụp X-quang thì nên chỉ định chụp MRI để loại trừ các nguyên nhân hiếm gặp (ví dụ, gãy xương kín, hoại tử xương, viêm màng hoạt dịch thể lông nốt sắc tố) và các kỹ thuật phân tử, chẳng hạn như phản ứng chuỗi polymerase, nên được thực hiện để phát hiện sự hiện diện của vi sinh vật.