Hội chứng đau cân cơ thái dương hàm

Các triệu chứng bao gồm đau và nhạy cảm các cơ nhai và thường đau hàm, hạn chế cử động hàm. Cả nghiến răng ban đêm và rối loạn hô hấp khi ngủ (ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ và hội chứng cản trở đường hô hấp trên) đều có thể dẫn đến nhức đầu, nghiêm trọng hơn khi thức dậy và giảm dần trong ngày. Đau như vậy phải được phân biệt với đau do viêm động mạch tế bào khổng lồ gây ra, có thể dẫn đến mất thị lực nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Các triệu chứng ban ngày bao gồm đau mỏi cơ, đau hàm và đau đầu, có thể trầm trọng hơn nếu hành vi loạn năng tiếp tục suốt cả ngày.

Hàm bị lệch về phía bị thương tổn khi miệng há ra nhưng thường không đột ngột hoặc luôn ở cùng một điểm há như trường hợp trật khớp bên trong khớp thái dương hàm. Đôi khi, người khám có thể tác dụng lực nhẹ lên răng cửa dưới để kéo căng các cơ bị thương tổn và do đó giúp bệnh nhân há miệng thêm từ 1 đến 3 mm so với mức há tối đa không cần hỗ trợ.

• Chủ yếu là bệnh sử và khám thực thể

Chẩn đoán thường dựa trên bệnh sử và khám thực thể của bệnh nhân. Một thử nghiệm đơn giản có thể hỗ trợ chẩn đoán: 2 hoặc 3 cái đè lưỡi được đặt giữa các răng hàm sau cùng ở mỗi bên và bệnh nhân được yêu cầu ngậm miệng nhẹ nhàng (1, 2, 3). Thủ thuật siết chặt này sẽ kích hoạt các cơ nhai. Nếu cơ nhai là nguồn gốc của cơn đau thì bệnh nhân sẽ chỉ ra rằng thủ thuật này làm tăng cơn đau của các cơ đó trong khi chỉ vào vùng bị đau. Phim chụp X-quang thường không hỗ trợ chẩn đoán nhưng có thể loại trừ bệnh viêm khớp hoặc các bệnh lý khác. Nếu nghi ngờ viêm động mạch tế bào khổng lồ, cần đo protein C phản ứng và tốc độ máu lắng (ESR).

Mặc dù hội chứng đau cơ thái dương hàm có thể gây rối loạn giấc ngủ, nhưng vẫn nên thực hiện đo đa ký giấc ngủ nếu nghi ngờ có rối loạn hô hấp khi ngủ.

• Liệu pháp tự xử trí

• Thuốc giảm đau

• Dụng cụ miệng

• Có thể sử dụng tạm thời benzodiazepine hoặc cyclobenzaprine trước khi đi ngủ

• Tiêm điểm kích hoạt và các phương thức trị liệu vật lý và hành vi khác

Bệnh nhân phải học cách tránh các hành vi bất thường (ví dụ: nghiến chặt hàm, nghiến răng, niềng hoặc đẩy hàm dưới) khi thức. Tránh nhai thức ăn cứng và nhai kẹo cao su. Vật lý trị liệu, phản hồi sinh học để khuyến khích thư giãn và tư vấn giúp ích cho một số bệnh nhân (1, 2).

Thuốc giảm đau như NSAID hoặc acetaminophen, dùng riêng lẻ hoặc phối hợp, thường có hiệu quả. Do tình trạng này là mạn tính nên không nên sử dụng thuốc phiện, ngoại trừ trường hợp cấp tính trong thời gian ngắn. Trong một số trường hợp đau mạn tính, thuốc chống trầm cảm có hiệu quả (3).

Đeo máng được làm bởi nha sĩ để ngăn cản sự tiếp xúc giữa các răng và phòng ngừa các tổn thương gây ra bởi nghiến răng. Có thể mua dụng cụ bảo vệ miệng bằng nhiệt (luộc và cắn) không kê đơn tại nhiều cửa hàng bán đồ thể thao hoặc hiệu thuốc; tuy nhiên, những loại dụng cụ này chỉ nên được sử dụng trong thời gian ngắn và chỉ như công cụ chẩn đoán ngắn hạn và chỉ để giảm đau tạm thời. Do những dụng cụ bảo vệ miệng này có thể gây ra sự di chuyển răng không mong muốn hoặc tạo ra sự gia tăng nghịch lý hoạt động của cơ nên các dụng cụ bảo vệ miệng này phải được chế tạo, lắp đặt và điều chỉnh bởi nha sĩ.

Liều thấp thuốc benzodiazepine trước khi đi ngủ thường có hiệu quả đối với các đợt cấp tính và làm giảm tạm thời các triệu chứng (4, 5). Cyclobenzaprine có thể giúp thư giãn cơ bắp. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân mắc chứng rối loạn giấc ngủ liên quan, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ, thuốc benzodiazepin và thuốc giãn cơ nên được sử dụng thận trọng vì các loại thuốc này có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng này.

Vật lý trị liệu bao gồm kích thích điện thần kinh qua da (TENS) và "xịt và căng", khi đó hàm được há rộng sau khi da trên vùng đau đã được làm lạnh bằng đá hoặc phun xịt chất làm lạnh da, ví dụ như ethyl chloride. Độc tố botulinum có thể được sử dụng thành công để giảm co thắt cơ.

Hầu hết bệnh nhân, ngay cả khi không được điều trị, thường đã giảm hoặc chấm dứt các triệu chứng đáng kể trong vòng 6 - 12 tháng.