Hội chứng Alport

Bệnh di truyền liên kết nhiễm sắc thể giới tính X ở nam giới và bệnh di truyền gen lặn nhiễm sắc thể thường có đặc điểm lâm sàng giống nhau. Bệnh nhân có các triệu chứng và dấu hiệu về thận tương tự như các triệu chứng của hội chứng viêm thận cấp tính (ví dụ: đi tiểu có máu vi thể, tăng huyết áp, cuối cùng là đi tiểu ra máu đại thể kèm theo protein niệu) và tiến triển thành bệnh thận mạn tính ở độ tuổi từ 20 tuổi đến 30 tuổi (dạng vị thành niên).

Điếc thần kinh thường gặp với tần số ảnh hưởng cao hơn, có thể không được chẩn đoán trong thời kỳ thơ ấu.

Các bất thường về mắt – đục thủy tinh thể (phổ biến nhất), thấu kính hình nón phía trước (phần lồi hình nón đều đặn ở mặt trước của thủy tinh thể do bao thủy tinh thể mỏng đi), thủy tinh thể hình cầu (biến dạng thủy tinh thể hình cầu có thể dẫn đến trật khớp thủy tinh thể), rung giật nhãn cầu, viêm võng mạc sắc tố, mù lòa – cũng xảy ra nhưng ít thường xuyên hơn mất thính lực và thường biểu hiện ở cuối tuổi thiếu niên.

Thể bệnh di truyền liên kết nhiễm sắc thể giới tính X xảy ra ở những phụ nữ dị hợp tử vì họ có một nhiễm sắc thể X bình thường, thường có các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn và tiến triển chậm hơn nam giới.

Một số nam giới mắc bệnh liên quan đến nhiễm sắc thể X sẽ phát triển bệnh thận mãn tính sau 30 tuổi với tình trạng nghe kém xảy ra muộn hoặc nhẹ và bệnh di truyền gen trội trên nhiễm sắc thể thường thường không gây ra bệnh thận cho đến khi ≥ 45 tuổi (dạng ở người lớn).

Ở một số bệnh nhân mắc bệnh liên quan đến nhiễm sắc thể X, nghe kém tiếp nhận thường biểu hiện ở thời thơ ấu, trong khi bệnh thận thường không biểu hiện cho đến khi trưởng thành.

Các biểu hiện ngoài thận khác hiếm gặp bao gồm bệnh lý đa dây thần kinh và giảm tiểu cầu.

• Nồng độ creatinine huyết thanh

• Phân tích nước tiểu

• Sinh thiết thận

• Xét nghiệm di truyền phân tử

Chẩn đoán được nghĩ đến ở những bệnh nhân có đái máu vi thể trên xét nghiệm nước tiểu hoặc đái máu đại thể tái phát, đặc biệt nếu có bất thường về thính lực hoặc thị lực hoặc có tiền sử gia đình bị bệnh thận mạn tính.

Kiểm tra nồng độ creatinin huyết thanh để đánh giá chức năng thận. Phân tích nước tiểu và thường là sinh thiết thận cũng được thực hiện. Ngoài dấu hiệu hồng cầu biến dạng, nước tiểu có thể chứa protein, bạch cầu và các loại trụ niệu khác nhau. Hội chứng thận hư hiếm khi xảy ra. Không có các tổn thương mô bệnh học rõ ràng trên kính hiển vi quang học. Chẩn đoán xác định khi có một trong các dấu hiệu sau:

• Sinh thiết thận có nhuộm miễn dịch phát hiện các dưới lớp của collagen loại IV

• Sự biến đổi đặc trưng của lớp đặc với sự biến dạng dày mỏng không đều của màng đáy mao mạch cầu thận dưới kính hiển vi điện tử.

• Sinh thiết da có nhuộm miễn dịch phát hiện các dưới lớp của collagen loại IV ở bệnh nhân có tiền sử gia đình bị bệnh.

• Phân tích di truyền học phân tử gen COL4A

Cần có sự phối hợp giữa kính hiển vi nhuộm miễn dịch và điện tử để phân biệt hội chứng Alport với một số thể của bệnh màng đáy mỏng.

• Tương tự như điều trị các nguyên nhân khác của bệnh thận mạn.

• Ghép thận

Việc chặn renin-angiotensin sớm bằng thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARB) đã được chứng minh là làm chậm quá trình tiến triển của bệnh (1, 2). Xử trí tương tự như đối với các nguyên nhân khác của bệnh thận mạn tính. Ghép thận cho thấy có hiệu quả, nhưng bệnh kháng thể kháng màng đáy cầu thận có thể xảy ra, thường chỉ ở nam giới, ở thận được ghép. Tư vấn di truyền được chỉ định.

Nghe kém và/hoặc suy giảm thị lực được kiểm soát bằng các biện pháp hỗ trợ (ví dụ: máy trợ thính).