Rối loạn chức năng ống dẫn trứng là tắc nghẽn ống dẫn trứng hoặc rối loạn chức năng biểu mô làm suy giảm khả năng vận động của tế bào trứng, hợp tử và/hoặc tinh trùng; các bất thường về cấu trúc khung chậu có thể cản trở quá trình thụ tinh hoặc làm tổ.
(Xem thêm Tổng quan về thiếu dinh dưỡng.)
Căn nguyên của rối loạn chức năng ống dẫn trứng và các bất thường ở vùng chậu
Rối loạn chức năng ống dẫn trứng có thể là kết quả của
Ruột thừa bị vỡ
Phẫu thuật vùng bụng dưới dẫn đến sự kết dính vùng chậu
Bệnh lý viêm (ví dụ: bệnh viêm ruột, bệnh lao)
Các bất thường về cấu trúc vùng chậu có thể cản trở khả năng sinh sản bao gồm
Dính buồng tử cung (hội chứng Asherman)
U xơ cản trở các ống dẫn trứng hoặc bóp méo biến dạng buồng tử cung
Một số dị tật nhất định (ví dụ: tử cung hai sừng)
Niêm mạc tử cung có thể gây tổn thương ở vòi, tử cung, hoặc các tổn thương khác làm suy giảm khả năng sinh sản.
Ngoài ra, các yếu tố cổ tử cung, bao gồm viêm cổ tử cung hoặc chấn thương (ví dụ, các thủ thuật khoét chóp đối với tân sinh u trong biểu mô cổ tử cung, vết rách cổ tử cung trong sản khoa), có thể góp phần gây vô sinh do làm giảm sản sinh chất nhầy cổ tử cung.
Chẩn đoán rối loạn chức năng ống dẫn trứng và các bất thường vùng chậu
Xét nghiệm bệnh lậu cổ tử cung hoặc chlamydia, nếu nghi ngờ viêm cổ tử cung hoặc bệnh viêm vùng chậu
Siêu âm bơm nước buồng tử cung có truyền nước muối sinh lý (SIS) hoặc chụp buồng tử cung-vòi trứng có cản quang (HSG), nếu không có SIS
Nội soi tử cung để đánh giá thêm các bất thường
Hiếm khi nội soi ổ bụng
Nếu nghi ngờ nhiễm trùng vùng chậu, nên thực hiện xét nghiệm lậu hoặc chlamydia. Ngoài ra, sàng lọc các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục thường được thực hiện trong khuôn khổ của chăm sóc định kỳ trước khi thụ thai.
Tất cả các đánh giá vô sinh bao gồm đánh giá các vòi trứng.
Để đánh giá ban đầu về rối loạn chức năng ống dẫn trứng và đánh giá khoang tử cung, SIS (tiêm chất lỏng đẳng trương qua cổ tử cung vào tử cung trong quá trình siêu âm), nếu có, hiện đã thay thế HSG (tạo hình ảnh qua huỳnh quang của tử cung và ống dẫn trứng sau khi tiêm thuốc cản quang vào tử cung). Ưu điểm của SIS so với HSG bao gồm: có thể thực hiện tại phòng khám lâm sàng; không liên quan đến việc tiếp xúc với bức xạ; và ít tốn kém hơn. Tỷ lệ dương tính giả với SIS có thể thấp hơn một chút so với 15% được quan sát thấy với HSG và cả hai đều hiếm khi chỉ ra sai mức độ thông thoáng của ống dẫn trứng. Cả hai xét nghiệm cũng có thể phát hiện một số bất thường ở vùng chậu và tử cung (có thể cần chụp cộng hưởng từ hoặc chẩn đoán xác định).
Cả SIS và HSG đều được thực hiện sau khi ngừng kinh nguyệt từ 2 ngày đến 5 ngày. Vì những lý do không giải thích được, khả năng sinh sản ở phụ nữ dường như được tăng cường sau HSG hoặc SIS, nếu kết quả xét nghiệm là bình thường. Vì vậy, nếu kết quả bình thường, các kiểm tra chẩn đoán bổ sung về chức năng ống dẫn trứng có thể bị trì hoãn trong vài chu kỳ ở phụ nữ trẻ.
ZEPHYR/SCIENCE PHOTO LIBRARY
Nội soi tử cung có thể được thực hiện để đánh giá thêm các tổn thương trong tử cung.
Hiếm khi, nội soi ổ bụng được thực hiện để đánh giá thêm các tổn thương của ống dẫn trứng.
Chẩn đoán và điều trị thường được thực hiện đồng thời trong khi nội soi ổ bụng hoặc soi buồng tử cung.
Điều trị rối loạn chức năng ống dẫn trứng và các bất thường vùng chậu
Thuốc kháng sinh nếu có viêm cổ tử cung hoặc bệnh viêm vùng chậu (PID)
Phẫu thuật nội soi và/hoặc nội soi buồng tử cung
Công nghệ hỗ trợ sinh sản
Đôi khi phẫu thuật ống dẫn trứng ở phụ nữ trẻ
Viêm cổ tử cung hoặc PID, nếu có, được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Điều trị nhiễm trùng hiện tại nói chung là quan trọng và có thể cải thiện chất nhầy cổ tử cung. Liệu pháp kháng sinh không điều trị dính vùng chậu do nhiễm trùng vùng chậu hiện tại hoặc trong quá khứ.
Trong quá trình nội soi ổ bụng, các phần dính ở vùng chậu có thể bị ly giải và lạc nội mạc tử cung vùng chậu có thể được triệt đốt bằng điện hoặc triệt đốt bằng laser. Trong khi nội soi buồng tử cung, vùng dính trong tử cung có thể được tách và u xơ tử cung dưới niêm mạc và polyp buồng tử cung có thể được lấy bỏ. Tỷ lệ có thai sau khi điều trị qua nội soi ổ bụng các bất thường vùng chậu thấp (thường không quá 25%), nhưng điều trị qua nội soi tử cung các bất thường trong tử cung thường thành công, với tỷ lệ có thai khoảng 60% đến 70%.
Phẫu thuật có thể được thực hiện để phục hồi ống dẫn trứng bị tổn thương ở đầu xa ống dẫn trứng (ví dụ: do thai ngoài tử cung hoặc nhiễm trùng) hoặc để đảo ngược quy trình triệt sản ống dẫn trứng trước đó (phẫu thuật nối lại ống dẫn trứng), đặc biệt ở phụ nữ trẻ và nếu tổn thương không nặng. Tuy nhiên, những ca phẫu thuật này có tỷ lệ thành công thấp. Khả năng mang thai ngoài tử cung cao hơn bình thường cả trước và sau khi phẫu thuật. Do đó, thụ tinh trong ống nghiệm thường được khuyến nghị thay thế.
Các công nghệ hỗ trợ sinh sản thường là cần thiết hoặc là giải pháp thay thế, đặc biệt ở phụ nữ < 30 tuổi.
