Nguyên nhân của kiềm chuyển hóa

Dư thừa bicarbonate (HCO₃)

Hội chứng sữa-kiềm

Dùng kéo dài thuốc kháng axit canxi carbonat cung cấp canxi và HCO₃; tăng canxi máu làm giảm PTH, tăng tái hấp thu HCO₃.

Bổ sung NaHCO₃

Khi bổ sung hoặc bổ sung quá tích cực ở bệnh nhân bị hạ kali máu; huyết thanh trở nên kiềm tính hơn do H vận chuyển vào trong tế bào

Sau tăng thông khí*

Tăng nồng độ HCO₃ bù kéo dài, thường gây giảm thể tích, K, và Cl.

Sau nhiễm toan axit hữu cơ

Tình trạng chuyển axit latic hoặc thể ceton thành HCO₃ bị xấu đi khi dùng HCO₃ để điều trị nhiễm toan.

Nhiễm kiềm do mất dịch*

Thuốc lợi tiểu (tất cả các loại)

Mất mồ hôi ở bệnh xơ nang

Mất NaCl sẽ cô đặc nồng độ HCO₃ do giảm thể tích cơ thể.

Mất axit dạ dày*

Bệnh tiêu chảy mất clo bẩm sinh

Mất clo qua phân và giữ lại HCO₃

Mất axit dạ dày do nôn ói hoặc hút dịch mũi miệng.

Mất HCl và axit kết hợp với alkalosis co lại do sự giải phóng aldosterone và sự hồi phục của HCO₃

U nhú

Có thể là thứ phát do giảm K

Mất axit qua thận

Hội chứng Bartter†

Bệnh bẩm sinh hiếm gặp gây ra cường aldosteron và kiềm chuyển hóa hạ kali máu, biểu hiện sớm ở trẻ nhỏ với mất muối qua thận và suy giảm thể tích tuần hoàn.

Thuốc lợi tiểu (thiazide và quai)‡

Nhiều cơ chế: Cường aldosteron thứ phát do giảm thể tích, giảm Cl, hoặc nhiễm kiềm do mất dịch; có thể không đáp ứng Cl vì đồng thời có giảm K.

Hội chứng Gitelman†

Tương tự như hội chứng Bartter

Đặc trưng thêm do hạ magie máu và giảm canxi nước tiểu.

Xuất hiện ở người trưởng thành trẻ

Hạ kali máu và hạ magie máu†

Kích thích tái hấp thu K và Mg và bài tiết H

Nhiễm kiềm không đáp ứng với NaCl và thay thế thể tích cho đến khi các thiếu hụt được khắc phục

K thấp làm cho H chuyển vào tế bào, nâng cao pH ngoại bào

Cường aldosteron tiên phát†

Bao gồm tăng sản thượng thận bẩm sinh

Cường aldosteron thứ phát†

Xảy ra trong trường hợp suy giảm thể tích, suy tim, xơ gan cổ trướng, hội chứng thận hư, hội chứng hoặc bệnh Cushing, hẹp động mạch thận, hoặc u tiết renin

Sử dụng các hợp chất chứa glycyrrhizin† (ví dụ như cam thảo, thuốc lá dạng nhai, carbenoxolone, rau củ của thương hiệu Lydia Pinkham)

Glycyrrhizin ức chế sự chuyển đổi enzym cortisol thành các chất chuyển hóa ít hoạt tính hơn

Khác

Nhịn đói rồi ăn trở lại Carbohydrate

Giải quyết tình trạng nhiễm ceton khi bị đói hoặc nhiễm axit nhờ cải thiện chức năng tế bào.

Lạm dụng thuốc nhuận tràng*

Cơ chế không rõ ràng

Một số kháng sinh (ví dụ carbenicillin, penicillin, ticarcillin)

Có chứa anion không thể tái hấp thu, làm tăng bài tiết K và H