Do protein S liên kết và hỗ trợ protein C hoạt hóa để giáng hóa các yếu tố đông máu Va và VIIIa, sự thiếu hụt protein S dẫn tới huyết khối tĩnh mạch.
(Xem thêm Tổng quan các rối loạn huyết khối.)
Protein S, một protein phụ thuộc vitamin K, là một đồng yếu tố với protein C hoạt hóa cho sự phân cắt các yếu tố Va và VIIIa. Protein S và protein C là các thành phần của hệ thống chống đông máu tự nhiên. Protein S tự do là dạng có hoạt tính không gắn kết với phân tử vận chuyển protein S, protein gắn kết C4 và đóng vai trò là cofactor chính cho protein C được hoạt hóa trong quá trình bất hoạt các yếu tố Va và VIIIa. Giảm nồng độ protein S, do đó ức chế quá trình đông máu.
Thiếu protein S huyết tương dị hợp tử dẫn đến huyết khối tĩnh mạch. Thiếu protein S dị hợp tử giống như thiếu protein C dị hợp tử trong sự chuyển giao di truyền, tỷ lệ, xét nghiệm, điều trị và phòng ngừa.
Thiếu protein S đồng hợp tử có thể gây ra ban xuất huyết trẻ sơ sinh mà lâm sàng không thể phân biệt được với thiếu protein C đồng hợp tử.
Thiếu hụt protein C mắc phải (và ngay sau đó là protein S) xảy ra ở những bệnh nhân bị:
Bệnh gan
Thiếu vitamin K
Điều trị bằng warfarin
Thiếu hụt protein S cũng có thể xảy ra khi bệnh nhân sử dụng liệu pháp thay thế estrogen hoặc biện pháp tránh thai và trong thời kỳ mang thai do ảnh hưởng của estrogen lên nồng độ protein S tự do. Estrogen làm tăng protein gắn kết C4, gắn kết với protein S tự do và làm giảm nồng độ của nó. Viêm dẫn đến giảm hoạt tính của protein S thông qua cơ chế tương tự.
Chẩn đoán dựa trên xét nghiệm kháng nguyên protein S huyết tương toàn phần hoặc tự do (protein S tự do là dạng không liên kết với phân tử mang protein S, protein gắn C4). Hoạt tính của protein S cũng có thể được đo, nhưng xét nghiệm này khó về mặt kỹ thuật và có tỷ lệ dương tính giả cao (10% đến 15%) nên các xét nghiệm kháng nguyên có khả năng tái sản xuất cao hơn được ưa chuộng.
Điều trị thiếu hụt protein S
Chống đông
Điều trị thiếu protein S liên quan đến huyết khối tĩnh mạch là giống với điều trị thiếu protein C, với một ngoại lệ. Vì không có protein S cô đặc tinh khiết có sẵn để truyền, nên dùng huyết tương bình thường để thay thế protein S trong trường hợp huyết khối khẩn cấp.
