Vắc xin Chikungunya

TheoMargot L. Savoy, MD, MPH, Lewis Katz School of Medicine at Temple University
Xem xét bởiEva M. Vivian, PharmD, MS, PhD, University of Wisconsin School of Pharmacy
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 7 2025 | đã sửa đổi Thg 8 2025
v89719696_vi

Có 2 loại vắc-xin phòng bệnh chikungunya trên toàn thế giới. Vắc-xin chikungunya giúp ngăn ngừa bệnh dp chikungunya ở những người có nguy cơ cao tiếp xúc với vi rút chikungunya, một loại vi rút alpha thuộc họ Togaviridae (togavirus).

Bệnh Chikungunya lây truyền qua muỗi Aedes. Vắc-xin Chikungunya không bảo vệ chống lại vi rút sốt xuất huyết hoặc vi rút Zika, do cùng một loại muỗi Aedes lây truyền.

(Xem thêm Tổng quan về tiêm chủng.)

Chế phẩm vắc xin Chikungunya

Một công thức bào chế vắc-xin có thành phần vi rút sống giảm độc lực.

Một công thức bào chế khác là vắc-xin có vi rút tái tổ hợp bao gồm các hạt giống như vi rút tinh khiết (VLP) và protein vỏ và vỏ capsid. 

Chỉ định tiêm vắc xin Chikungunya

Vắc-xin chikungunya được chỉ định để phòng ngừa bệnh do vi rút chikungunya gây ra ở những người ≥ 18 tuổi có nguy cơ cao tiếp xúc với vi rút chikungunya.

Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP) khuyến cáo tiêm vắc-xin chikungunya cho người lớn ≥ 18 tuổi khi đi du lịch đến quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đang có bùng phát dịch chikungunya (1). Ngoài ra, vắc-xin chikungunya có thể được cân nhắc cho những người sau đây đi du lịch đến một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ không có dịch bệnh nhưng có bằng chứng về lây truyền vi rút chikungunya giữa người với người trong vòng 5 năm qua:

  • Chỉ vắc-xin tái tổ hợp: Những người > 65 tuổi, đặc biệt là những người có bệnh lý nền, có khả năng tiếp xúc với muỗi ở mức độ vừa phải (tiếp xúc ở mức độ vừa phải có thể bao gồm những du khách có thể tiếp xúc với muỗi trong nhà hoặc ngoài trời trong ít nhất 2 tuần)

  • Những người ở trong khu vực đó trong khoảng thời gian tích lũy từ 6 tháng trở lên

ACIP cũng khuyến nghị tiêm vắc-xin chikungunya cho những nhân viên phòng thí nghiệm có khả năng tiếp xúc với vi rút chikungunya.

Tài liệu tham khảo về chỉ định

  1. 1. CDC:Chikungunya Vaccine Information for Healthcare Providers. Tháng 5 năm 2025.

Chống chỉ định và thận trọng khi tiêm vắc xin Chikungunya

Các chống chỉ định chính của vắc-xin chikungunya như sau:

  • Suy giảm miễn dịch hoặc ức chế miễn dịch do bệnh tật (ví dụ: do khối u máu và khối u rắn hoặc suy giảm miễn dịch bẩm sinh, bệnh nhân nhiễm HIV bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng) hoặc điều trị nội khoa (ví dụ: hóa trị liệu, liệu pháp ức chế miễn dịch dài hạn)

  • Phản ứng dị ứng nặng (ví dụ: sốc phản vệ) với bất kỳ thành phần nào của vắc xin này

  • Không nên dùng vắc-xin sống giảm độc lực cho những người ≥ 60 tuổi cho đến khi các báo cáo về các biến cố tim mạch được nghiên cứu thêm.

Các biện pháp phòng ngừa khi tiêm vắc-xin chikungunya bao gồm:

  • Phải có sự giám sát và điều trị nội khoa thích hợp trong trường hợp xảy ra phản vệ.

  • Vắc xin có thể gây ra các phản ứng bất lợi nặng hoặc kéo dài giống như chikungunya.

  • Nhiễm vi rút huyết do vắc-xin xảy ra trong tuần đầu tiên sau khi tiêm vắc-xin. Người ta không biết liệu vi rút trong vắc-xin có thể lây truyền từ bệnh nhân mang thai sang thai nhi hoặc trẻ sơ sinh và gây ra phản ứng bất lợi cho thai nhi hoặc trẻ sơ sinh hay không. Tuy nhiên, việc lây truyền theo chiều dọc của vi rút chikungunya hoang dã sang trẻ sơ sinh từ những phụ nữ mang thai bị nhiễm vi rút khi sinh là phổ biến và có thể gây ra bệnh chikungunya nặng, có khả năng gây tử vong ở trẻ sơ sinh. Do đó, việc tiêm vắc-xin cho phụ nữ mang thai được khuyến nghị là hoãn lại cho đến sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu không thể tránh khỏi việc tiếp xúc với vi rút, việc đưa ra quyết định chung về việc tiêm vắc-xin trong thời kỳ mang thai nên cân nhắc đến nguy cơ tiếp xúc với vi rút loại hoang dã của bệnh nhân, tuổi thai của thai nhi và nguy cơ đối với thai nhi hoặc trẻ sơ sinh do lây truyền theo chiều dọc của vi rút loại hoang dã (1).

  • Trong trường hợp không có dữ liệu, việc nuôi con bằng sữa mẹ (cho con bú bằng sữa mẹ) là một biện pháp phòng ngừa trước khi tiêm chủng. Tuy nhiên, nếu nguy cơ nhiễm vi rút chikungunya cao, chẳng hạn như trong thời gian bùng phát dịch, có thể tiêm vắc-xin, nhưng các bác sĩ lâm sàng nên thảo luận với bệnh nhân đang cho con bú về lợi ích của việc cho con bú đối với trẻ sơ sinh so với những nguy cơ liên quan đến nhiễm vi rút chikungunya (2).

  • Ngất xỉu có thể xảy ra khi tiêm vắc-xin, bao gồm cả vắc-xin chikungunya. Các thủ thuật cần phải được thực hiện để tránh chấn thương do ngất xỉu.

Tài liệu tham khảo về chống chỉ định và biện pháp phòng ngừa

  1. 1. National Library of Medicine. Drug Label Information: IXCHIQ. Section 8.1 Pregnancy. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2025.

  2. 2. National Library of Medicine. Drug Label Information: IXCHIQ. Section 8,2 Lactation. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2025.

Liều lượng và cách dùng vắc xin Chikungunya

Liều vắc xin chikungunya là 0,5 mL tiêm bắp.

Thành phần kháng nguyên đông khô sống được hoàn nguyên tại thời điểm sử dụng với nước vô trùng đi kèm.

Tác dụng bất lợi của vắc xin Chikungunya

Các tác dụng bất lợi thường được báo cáo nhất bao gồm:

  • Phản ứng tại chỗ tiêm và ấn đau

  • Đau đầu

  • Mệt mỏi

  • Đau cơ

  • Đau khớp

  • Sốt

  • Buồn nôn

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đình chỉ giấy phép sử dụng vắc-xin sống giảm độc lực do các tác dụng phụ nghiêm trọng bao gồm nhập viện, viêm não và tử vong. (Xem Cập nhật của FDA về Độ an toàn của Ixchiq (Vắc-xin Chikungunya, Sống). FDA Đình chỉ Giấy phép Sinh học: Thông tin An toàn của FDA.)

Để biết thêm thông tin về tác dụng bất lợi của các loại vắc-xin này, hãy tham khảo thông tin kê đơn.

Thông tin thêm

Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.

  1. Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP): ACIP Recommendations

quizzes_lightbulb_red
Test your KnowledgeTake a Quiz!