Viêm khớp có thể là hậu quả của sự lắng đọng các tinh thể trong khớp:
Monosodium urat
Canxi pyrophosphat dihydrat
Canxi phosphat cơ bản (apatit)
Hiếm gặp hơn, những loại khác như tinh thể canxi oxalat
Chẩn đoán chính xác cần phải có xét nghiệm dịch khớp. Kính hiển vi quang học phân cực được dùng để phân biệt chính xác hầu hết các loại tinh thể; các tinh thể canxi phosphat căn bản có kích cỡ siêu siêu vi đòi hỏi sử dụng phương pháp khác. Tinh thể có thể chìm trong tế bào bạch cầu hoặc có thể nằm ngoài tế bào; hoặc là chẩn đoán viêm khớp do tinh thể. Việc tìm thấy các tinh thể không loại trừ khả năng nhiễm khuẩn hoặc các bệnh lý khớp viêm khác xảy ra đồng thời. Có thể sử dụng siêu âm là biện pháp không xâm lấn để xác định tinh thể urat và tinh thể canxi pyrophosphat dihydrat, nhưng không phải tất cả các nhà siêu âm học đều có đủ chuyên môn để đưa ra chẩn đoán này một cách đáng tin cậy Hình ảnh CT năng lượng kép cũng có thể được sử dụng để phát hiện lắng đọng axit uric hoặc canxi, nhưng không phải hình ảnh nào cũng nhạy 100%.
Viêm khớp do tinh thể bao gồm: