Rung thất dẫn tới sự rung mất đồng bộ liên tục của các sợi cơ tâm thất, làm mất các nhát bóp hiệu quả của tâm thất. Rung thất khiến bệnh nhân ngất và tử vong ngay lập tức trong vòng vài phút. Bệnh nhân cần được cấp cứu ngừng tuần hoàn, bao gồm khử rung thất ngay lập tức.
(Xem thêm Tổng quan về loạn nhịp tim.)
Rung thất (VF) là do rất nhiều vòng vào lại tại tâm thất phát nhịp liên tục, biểu hiện trên ECG là các sóng lăn tăn với tần số rất nhanh, không đồng đều cả về thời gian và hình thái.
Khoảng 70% bệnh nhân ngừng tim biểu hiện bằng rung thất, và rung thất cũng là biến cố cuối cùng trong rất nhiều bệnh lý. Nhìn chung, hầu hết bệnh nhân rung thất đều có rối loạn tiềm ẩn ở tim (điển hình là bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ, nhưng cũng có bệnh cơ tim phì đại hoặc bệnh cơ tim giãn, bệnh cơ tim thất phải gây loạn nhịp hoặc hội chứng Brugada). Bệnh nhân không có rối loạn tiềm ẩn được coi là có rung thất vô căn. Nguy cơ rung thất dù ở bất kì bệnh lý nào cũng tăng lên trong những trường hợp có rối loạn điện giải, rối loạn toan kiềm, thiếu oxy hay thiếu máu cục bộ.
Rung thất ít phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh và trẻ em, nhóm bệnh nhân này thường gặp vô tâm thu trong ngừng tuần hoàn.
© Springer Science+Business Media
Hình ảnh do bác sĩ L. Brent Mitchell cung cấp
Rung thất vô căn
Những bệnh nhân đã được hồi sức sau ngừng tim do rung thất thường được đánh giá về bệnh tim, đặc biệt là bệnh động mạch vành, bệnh cơ tim và bệnh kênh ion. Nếu điện tâm đồ toàn diện, chẩn đoán hình ảnh và nghiệm pháp kích thích không xác định được bất kỳ rối loạn do nguyên nhân nào như vậy, bệnh nhân được coi là bị rung tâm thất vô căn. Người ta cho rằng một số bệnh nhân này có khả năng mắc chứng rối loạn di truyền không được công nhận hoặc chưa được biết đến. Do rối loạn có khả năng mang tính chất gia đình, các thành viên trong gia đình nên được đánh giá lâm sàng về các biến cố tim có thể xảy ra (ví dụ: ngất, đánh trống ngực) và thực hiện các kiểm tra về mức độ hạn chế, bao gồm điện tâm đồ, nghiệm pháp gắng sức và siêu âm tim. Vai trò của xét nghiệm di truyền chưa được xác định. Điều trị là máy khử rung tim cấy ghép.
Điều trị rung thất
Khử rung
Cấy máy phá rung tự động
Điều trị rung thất cần phải cấp cứu ngừng tuần hoàn, bao gồm khử rung ngay lập tức. Tỷ lệ thành công cho khử rung ngay lập tức (trong vòng 3 phút) là khoảng 95%, với điều kiện không có biểu hiện suy bơm trước đó. Nếu có tình trạng suy bơm trước đó, khử rung tim ngay lập tức chỉ thành công 30%, và hầu hết các bệnh nhân tử vong sau cấp cứu ngừng tuần hoàn do suy bơm trước khi ra được viện.
Bệnh nhân rung thất mà không do các nguyên nhân có thể đảo ngược hoặc các nguyên nhân tạm thời thường có nguy cơ cao rung thất tái phát và đột tử trong tương lai. Hầu hết các bệnh nhân này đều cần cấy máy phá rung tự động; đồng thời cần phải uống các thuốc chống loạn nhịp để giảm tần suất các cơn nhanh thất và rung thất sau đó.