Tỷ lệ tử vong mẹ và tỷ lệ tử vong chu sinh

Năm 2020, tỷ lệ tử vong bà mẹ nói chung ở Hoa Kỳ là 23,8 ca tử vong/100.000 ca sinh sống (1). Tỷ lệ tử vong ở bà mẹ cao hơn ở Hoa Kỳ so với ở các nước Châu Âu (ví dụ: Đức, Hà Lan, Ba Lan, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Anh Quốc).

Tỷ lệ tử vong mẹ ở một số quốc gia

Tỷ lệ tử vong mẹ là số phụ nữ chết do nguyên nhân liên quan đến thai kỳ trong thai kỳ hoặc trong vòng 42 ngày sau khi kết thúc thai kỳ trên 100.000 trẻ sinh ra sống. Năm 2017, tỷ lệ dao động từ 2 (Phần Lan) đến 1150 (Nam Sudan) trên 100.000 trẻ sinh ra sống (các nước không được hiển thị). Tỷ lệ tử vong ở mẹ cao hơn ở Mỹ so với các nước phương Tây khác. Dữ liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), Ngân hàng Thế giới và Ban Dân số Liên hợp quốc. Xu hướng ước tính tỷ lệ tử vong của bà mẹ (MMR; Số tử vong của bà mẹ trên 100.000 trẻ sinh sống) 2000–2017. Geneva, World Health Organization, 2019.

Sự chênh lệch về chủng tộc và dân tộc trong tỷ lệ tử vong mẹ là đáng kể trên toàn thế giới. Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ này vào năm 2020 cao nhất ở phụ nữ Da đen không phải gốc Tây Ban Nha (55,3/100.000), so với 18,2/100.000 ở phụ nữ gốc Tây Ban Nha và 19,1/100.000 ở phụ nữ Da trắng không phải gốc Tây Ban Nha (1).

Tại Brazil, tỷ lệ tử vong mẹ ở phụ nữ gốc Phi cao hơn phụ nữ Da trắng khoảng 5 lần; ở Vương quốc Anh, tỷ lệ này ở phụ nữ Da đen cao hơn phụ nữ Da trắng (2).

Trên toàn thế giới, tỷ lệ tử vong mẹ xảy ra như sau (3):

• Trước sinh: 25%

• Trong và sau sinh: 25%

• Hậu sản giai đoạn sau: Khoảng 30%

• Hơn 42 ngày nhưng ít hơn 1 năm sau khi sinh: Khoảng 20%

Thống kê tử vong của mẹ bao gồm nguyên nhân sản khoa trực tiếp và nguyên nhân gián tiếp. Nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong mẹ trên toàn thế giới là

• Xuất huyết (27,1%)

• Rối loạn tăng huyết áp, bao gồm tiền sản giật (14,1%)

• Nhiễm khuẩn huyết (10,7%)

• Phá thai (bao gồm nạo phá thai, sẩy thai và thai ngoài tử cung) (≥ 8%)

• Thuyên tắc động mạch phổi (3%)

• Các biến chứng sản khoa

• Các yếu tố khác (ví dụ: các rối loạn có từ trước như béo phì, sinh mổ và các bệnh truyền nhiễm [ví dụ: nhiễm HIV])

Thông thường, một số yếu tố góp phần vào tử vong ở mẹ (4). Chúng bao gồm

• Chậm trễ trong việc quyết định tìm kiếm dịch vụ chăm sóc

• Chậm trễ trong việc đến cơ sở chăm sóc sức khỏe thích hợp (thường do khoảng cách xa hoặc thiếu phương tiện đi lại)

• Chậm trễ trong việc được chăm sóc đầy đủ tại cơ sở chăm sóc sức khỏe

Khoảng 3 trong số 5 trường hợp tử vong ở mẹ có thể phòng ngừa được (5).

Tỷ lệ tử vong chu sinh được xác định là số trẻ sơ sinh < 7 ngày tuổi tử vong và thai nhi tử vong khi tuổi thai ≥ 28 tuần trên 1000 trẻ đẻ sống. Tỷ lệ tử vong chu sinh của Hoa Kỳ năm 2019 là 5,7 ca tử vong chu sinh trên 1000 ca sinh sống - giảm 4% so với năm 2017 (6).

Tỷ lệ theo chủng tộc và dân tộc là

• 4.7 cho trẻ em không phải gốc Tây Ban Nha của phụ nữ Da trắng

• 9,9 đối với trẻ em của phụ nữ Da đen không phải gốc Tây Ban Nha

• 5.1 cho con cái của phụ nữ gốc Tây Ban Nha

Những nguyên nhân phổ biến nhất của tử vong chu sinh (7) là

• Xuất huyết sản khoa (27%)

• Rối loạn ở mẹ (ví dụ, rối loạn tăng huyết áp [14%], nhiễm trùng huyết [11%], nạo phá thai [8%], thuyên tắc mạch [3%], bệnh nội khoa từ trước [tỷ lệ phần trăm còn lại])

• Nhiễm trùng

• Các bất thường về bánh rau

• Bất thường về di truyền ở thai nhi

• Dị tật bẩm sinh

• Sinh non

Các đặc điểm khác của người mẹ làm tăng nguy cơ tử vong chu sinh bao gồm tuổi mẹ (trẻ hơn nhiều hoặc già hơn tuổi trung bình), hút thuốc và sinh nở nhiều lần.