Sưng mí mắt có thể ở một bên hoặc hai bên. Nó có thể không có triệu chứng hoặc kèm theo ngứa hoặc đau.
Căn nguyên của sưng nề mi mắt
Sưng nề mi mắt có nhiều nguyên nhân (xem bảng Nguyên nhân gây sưng nề mi mắt Một số nguyên nhân gây sưng mi mắt ). Thường là kết quả của bệnh lý mi mắt nhưng có thể là kết quả của các bệnh lý trong và quanh hốc mắt hoặc từ các bệnh toàn thân gây phù.
Các nguyên nhân phổ biến nhất liên quan đến dị ứng gồm
Dị ứng tại chỗ (độ nhạy tiếp xúc)
Dị ứng toàn thân (ví dụ, phù mạch Phù mạch Phù mạch là phù ở lớp biểu bì sâu và mô dưới da. Đây thường là một phản ứng cấp tính nhưng đôi khi là một phản ứng mạn tính qua trung gian tế bào mast do tiếp xúc với thuốc (ví dụ: thuốc ức... đọc thêm , dị ứng toàn thân đi kèm viêm mũi dị ứng Viêm mũi dị ứng Bệnh viêm mũi dị ứng theo mùa hoặc ngứa kéo dài, hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi, và đôi khi viêm kết mạc, do phơi nhiễm với phấn hoa hoặc các chất gây dị ứng khác. Chẩn đoán nhờ khai thác... đọc thêm )
Chắp Chắp Chắp và lẹo là những ổ sưng đột ngột khu trú ở mi mắt. Nguyên nhân của chắp là tắc nghẽn tuyến meibomius không nhiễm trùng, trong khi lẹo thường là do nhiễm trùng. Cả hai tình trạng đều gây... đọc thêm thường gây ra sưng khu trú ở một mi mắt.
Các nguyên nhân nguy hiểm nhất là viêm tổ chức hốc mắt Viêm tổ chức hốc mắt và viêm tổ chức trước vách Viêm tổ chức trước vách (viêm quanh hốc mắt) là nhiễm trùng của mí mắt và vùng da xung quanh trước vách. Viêm tổ chức hốc mắt là nhiễm trùng mô hốc mắt sau vách. Nguyên nhân có thể do nhiễm... đọc thêm và huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang rất hiếm gặp, đặc biệt là huyết khối sau nhiễm khuẩn xoang hang do mụn ở trong hốc mũi hoặc viêm xoang nhiễm khuẩn. Triệu chứng cơ năng và thực thể gồm đau, sụp mi, liệt... đọc thêm (hiếm).
Ngoài các rối loạn được liệt kê trong Nguyên nhân gây sưng nề mi mắt Một số nguyên nhân gây sưng mi mắt , sưng nề mi mắt có thể là do:
Bệnh của mi mắt không gây sưng nề trừ khi ở giai đoạn tiến triển (ví dụ u mi bao gồm ung thư tuyến vẩy và u hắc tố ác tính)
Các bệnh lý gây sưng mi nhưng xuất phát từ các cấu trúc kế cận nhưng không thuộc về mi mắt (ví dụ viêm túi lệ Viêm túi lệ Viêm túi lệ là nhiễm trùng túi lệ đôi khi dẫn tới tạo thành ổ áp xe. Nguyên nhân thông thường là một loài tụ cầu hoặc phế cầu, điển hình là hậu quả sau tắc nghẽn ống lệ mũi. Trong bệnh viêm... đọc thêm , viêm lệ đạo Viêm lệ quản Viêm lệ quản là phản ứng viêm ở lệ quản. Nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm lệ quản là nhiễm trùng Actinomyces israelii, một vi khuẩn Gram dương với sợi nhánh mảnh, nhưng các vi... đọc thêm )
Các bệnh lý gây sưng nhưng không phải là biểu hiện trực tiếp (ví dụ vỡ nền sọ, bỏng, chấn thương, hậu phẫu)
Đánh giá sưng nề mi mắt
Lịch sử
Bệnh sử của bệnh hiện tại cần phải xác định thời gian sưng bao lâu, một hay hai mắt, và liệu nó đã từng có trước chấn thương hay không (bao gồm cả côn trùng cắn). Các triệu chứng đi kèm quan trọng để xác định bao gồm ngứa, đau, nhức đầu, thay đổi thị lực, sốt, và chảy mắt.
Đánh giá toàn trạng nên tìm kiếm các triệu chứng của các nguyên nhân có thể, bao gồm chảy nước mũi, ngứa, phát ban, và khò khè (phản ứng dị ứng toàn thân); nhức đầu, nghẹt mũi, và chảy mũi (viêm xoang Viêm xoang Viêm xoang là viêm các xoang cạnh mũi do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc nấm hoặc phản ứng dị ứng. Triệu chứng bao gồm ngạt mũi, chảy mũi mủ, và đau mặt hoặc nặng vùng mặt; đôi khi đau đầu, đau nhức... đọc thêm ); đau răng (nhiễm trùng nha khoa); khó thở, khó thở khi nằm, và rối loạn giấc ngủ ban đêm đột ngột (suy tim Suy tim (HF) Suy tim (HF) là một hội chứng rối loạn chức năng tâm thất. Suy thất trái (LV) gây khó thở và mệt mỏi và suy thất phải (RV) gây tích tụ dịch ngoại vi và tích tụ dịch trong ổ bụng; các tâm thất... đọc thêm ); không chịu được lạnh và thay đổi kết cấu da (suy giáp Suy giáp Chứng suy giáp là thiếu hụt hormon tuyến giáp. Các triệu chứng bao gồm không dung nạp lạnh, mệt mỏi và tăng cân. Các dấu hiệu có thể bao gồm vẻ mặt điển hình, giọng nói chậm khàn và da khô.... đọc thêm ); và không dung nạp được nhiệt, lo lắng, và sụt cân (cường giáp Cường giáp Cường giáp được đặc trưng bởi tăng chuyển hóa và tăng nồng độ các hormone giáp tự do. Các triệu chứng bao gồm đánh trống ngực, mệt mỏi, giảm cân, không chịu được nhiệt, lo lắng và run. Chẩn... đọc thêm ).
Bệnh sử trước đây nên bao gồm chấn thương hoặc phẫu thuật mắt gần đây; bệnh tim, gan, thận hoặc tuyến giáp đã biết; và dị ứng hoặc tiếp xúc với các chất gây dị ứng có thể xảy ra. Tiền sử dùng thuốc đặc biệt là việc sử dụng các thuốc ức chế men chuyển ACE.
Khám thực thể
Cần đánh giá các dấu hiệu toàn trạng gồm sốt và nhịp nhanh.
Kiểm tra mắt nên đánh giá vị trí và màu sắc của sưng (ban đỏ hoặc nhợt nhạt), bao gồm xem nó có ở một hoặc cả hai mí mắt của một mắt hay một hoặc cả hai mí mắt ở cả hai mắt hay không và nó có mềm, ấm hay cả hai hay không. Người khám nên quan sát có phù mi mắt, lồi mắt hay cả hai không. Khám mắt cần lưu ý thị lực và vận nhãn. Những khám nghiệm này sẽ khó thực hiện khi phù mi nhiều nhưng rất quan trọng vì các bất thường thị lực và vận nhãn có thể gợi ý một bất thường của hốc mắt hoặc sau nhãn cầu hơn là bệnh lý mi mắt đơn thuần. Có thể phải cần một người phụ để vành mi của bệnh nhân. Khám cương tụ kết mạc và xuất tiết kết mạc. Khám tổn thương mi mắt và mắt trên sinh hiển vi.
Khám toàn trạng nên đánh giá dấu hiệu ngộ độc, các dấu hiệu gợi ý nhiễm trùng nặng và các dấu hiệu gợi ý nguyên nhân gây bệnh. Da mặt được kiểm tra về độ khô và vẩy (gợi ý nhược giáp) và mỡ nhờn hoặc các dấu hiệu khác của viêm da tiết bã. Các vùng cực và vùng trước cùng được kiểm tra xem có phù nề Phù Phù là tình trạng sưng nề các mô mềm do thoát dịch vào khoảng kẽ. Dịch chủ yếu là nước, nhưng cũng có thể có sự tích tụ protein và chất lỏng giàu chất protein nếu có nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn... đọc thêm không, điều mà gợi ý có thể có một nguyên nhân mang tính hệ thống toàn thân. Nếu nghi ngờ có một nguyên nhân toàn thân, hãy xem chủ đề Phù nề Phù Phù là tình trạng sưng nề các mô mềm do thoát dịch vào khoảng kẽ. Dịch chủ yếu là nước, nhưng cũng có thể có sự tích tụ protein và chất lỏng giàu chất protein nếu có nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn... đọc thêm để thảo luận thêm về việc đánh giá.
Các dấu hiệu cảnh báo
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Sốt
Mất thị lực
Hạn chế vận nhãn
Lồi mắt
Giải thích các dấu hiệu
Một số triệu chứng giúp phân biệt giữa các loại bệnh. Đầu tiên cần phân biệt giữa viêm hoặc nhiễm trùng và dị ứng hoặc quá tải tuần hoàn. Đau, đỏ, nóng, và cứng gợi ý tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng. Không đau, sưng nhạt màu gợi ý phù mạch. Ngứa cho thấy có phản ứng dị ứng, và không có ngứa gợi ý bệnh tim hoặc thận.
Sưng khu trú ở một mi mắt không kèm theo các dấu hiệu khác thì thường là bệnh lành tính. Cần nghi ngờ một bệnh lý trầm trọng khi có khối sưng của mi mắt ở một hoặc hai mắt. Các dấu hiệu viêm, lồi mắt, mất thị lực, và hạn chế vận nhãn gợi ý một tình trạng bệnh lý của hốc mắt (ví dụ viêm tổ chức hốc mắt Viêm tổ chức hốc mắt và viêm tổ chức trước vách Viêm tổ chức trước vách (viêm quanh hốc mắt) là nhiễm trùng của mí mắt và vùng da xung quanh trước vách. Viêm tổ chức hốc mắt là nhiễm trùng mô hốc mắt sau vách. Nguyên nhân có thể do nhiễm... đọc thêm , huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang rất hiếm gặp, đặc biệt là huyết khối sau nhiễm khuẩn xoang hang do mụn ở trong hốc mũi hoặc viêm xoang nhiễm khuẩn. Triệu chứng cơ năng và thực thể gồm đau, sụp mi, liệt... đọc thêm ) có thể đẩy lồi nhãn cầu ra ngoài và ảnh hưởng đến thần kinh hoặc cơ. Những triệu chứng gợi ý cụ thể khác được liệt kê trong bảng Một Số Nguyên Nhân Gây Sưng Mí Mắt Một số nguyên nhân gây sưng mi mắt .
Xét nghiệm
Trong hầu hết các trường hợp, chẩn đoán dựa vào lâm sàng và không cần làm xét nghiệm. Nếu nghi ngờ viêm tổ chức hốc mắt Viêm tổ chức hốc mắt và viêm tổ chức trước vách Viêm tổ chức trước vách (viêm quanh hốc mắt) là nhiễm trùng của mí mắt và vùng da xung quanh trước vách. Viêm tổ chức hốc mắt là nhiễm trùng mô hốc mắt sau vách. Nguyên nhân có thể do nhiễm... đọc thêm hoặc huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang rất hiếm gặp, đặc biệt là huyết khối sau nhiễm khuẩn xoang hang do mụn ở trong hốc mũi hoặc viêm xoang nhiễm khuẩn. Triệu chứng cơ năng và thực thể gồm đau, sụp mi, liệt... đọc thêm cần hoàn thiện chẩn đoán và có hướng điều trị các nhanh càng tốt. Nên chụp CT hoặc MRI ngay. Nếu nghi ngờ bệnh tim, gan, thận hoặc tuyến giáp, cần làm các xét nghiệm đánh giá chức năng và các chẩn đoán hình ảnh phù hợp với cơ quan bộ phận đó.
Điều trị sưng nề mi mắt
Điều trị hướng trực tiếp vào bệnh lý nền. Không có điều trị đặc hiệu cho chứng sưng.
Những điểm chính
Lồi mắt kèm theo giảm thị lực hoặc hạn chế vận nhãn gợi ý viêm tổ chức hốc mắt Viêm tổ chức hốc mắt và viêm tổ chức trước vách Viêm tổ chức trước vách (viêm quanh hốc mắt) là nhiễm trùng của mí mắt và vùng da xung quanh trước vách. Viêm tổ chức hốc mắt là nhiễm trùng mô hốc mắt sau vách. Nguyên nhân có thể do nhiễm... đọc thêm hoặc huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang Huyết khối xoang hang rất hiếm gặp, đặc biệt là huyết khối sau nhiễm khuẩn xoang hang do mụn ở trong hốc mũi hoặc viêm xoang nhiễm khuẩn. Triệu chứng cơ năng và thực thể gồm đau, sụp mi, liệt... đọc thêm . Cần hoàn thiện chẩn đoán và có hướng điều trị càng nhanh càng tốt.
Các bệnh lý mi mắt nên được chẩn đoán phân biệt với bệnh hốc mắt và bệnh toàn thân gây phù mi.