Các khối u ở ruột non chiếm từ 1 đến 5% các khối u đường tiêu hóa. Ung thư ruột non ước tính chiếm khoảng 12.070 trường hợp và khoảng 2.070 ca tử vong ở Hoa Kỳ hàng năm (1). Chẩn đoán bằng chụp ruột có thụt cản quang ruột non. Điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ.
Các khối u lành tính bao gồm u cơ trơn, u mỡ, u xơ thần kinh và u xơ. Tất cả các loại đó đều có thể gây cảm giác căng tức bụng, đau, chảy máu, tiêu chảy và nếu bị tắc nghẽn sẽ gây nôn. Polyp không phổ biến như ở đại tràng.
Ung thư biểu mô tuyến, một loại u ác tính, cũng không phổ biến. Thông thường, nó xuất hiện ở tá tràng hoặc hỗng tràng đầu gần và gây ra các triệu chứng nhẹ. Ở những bệnh nhân bị bệnh Crohn liên quan đến ruột non, các khối u có xu hướng xảy ra ở đầu xa và trong các quai ruột nối tắt hoặc trong các quai ruột bị viêm.
U lympho ác tính nguyên phát phát sinh ở hồi tràng có thể làm cho một đoạn ruột dài và cứng. U lympho ruột non có thể phát sinh trong bệnh celiac trong thời gian dài và không được điều trị.
Các khối u thần kinh nội tiết đường tiêu hóa (trước đây gọi là khối u carcinoid) xảy ra thường xuyên nhất ở ruột non, đặc biệt là ở hồi tràng và ruột thừa; ở những vị trí này, tổn thương lớn hơn có thể trở thành ác tính. Đa khối u xảy ra trong 50% số trường hợp. Trong số những khối u có đường kính > 2 cm, 80% đã di căn tại chỗ hoặc đến gan vào thời điểm phẫu thuật. Khoảng 30% số khối u thần kinh nội tiết ở ruột non gây tắc nghẽn, đau, chảy máu hoặc hội chứng carcinoid. Điều trị các khối u này phụ thuộc vào vị trí ban đầu. Các khối u thần kinh nội tiết ruột non được phẫu thuật cắt bỏ; có thể cần phải phẫu thuật lặp lại và trong nhiều trường hợp có thương tổn nhiều đoạn ruột non. Các khối u thần kinh nội tiết ở dạ dày, không giống như các khối u ở ruột non, có thể được điều trị bằng cắt bỏ qua nội soi nếu nhỏ và liên quan đến viêm teo dạ dày mạn tính (ví dụ: bệnh loại 1). Tương tự như vậy, các khối u thần kinh nội tiết nhỏ ở trực tràng đôi khi có thể được cắt bỏ qua nội soi. Đối với các khối u thần kinh nội tiết di căn, liệu pháp tương tự somatostatin tác dụng kéo dài khi tăng liều, liệu pháp phối tử phóng xạ thụ thể peptide (PRRT) sử dụng chất tương tự somatostatin được gắn phóng xạ hoặc everolimus có thể được sử dụng để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả.
Kaposi sarcoma, xảy ra ở dạng ác tính trên bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch (ví dụ: người nhận cấy ghép, bệnh nhân AIDS không kiểm soát được). Các tổn thương có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào trong đường tiêu hóa, nhưng thường ở dạ dày, ruột non hoặc đại tràng đầu xa. Tổn thương đường tiêu hóa thường không có triệu chứng, nhưng có thể chảy máu, tiêu chảy, bệnh ruột mất protein và lồng ruột. Điều trị sarcoma Kaposi phụ thuộc vào loại tế bào cũng như vị trí và mức độ tổn thương.
Tài liệu tham khảo chung
1. Siegel RL, Miller KD, Wagle NS, Jemal A: Cancer statistics, 2023. CA Cancer J Clin 73(1):17–48, 2023. doi: 10.3322/caac.21763
Chẩn đoán u ruột non
Chụp ruột có thụt cản quang ruột non
Đôi khi nội soi đẩy hoặc nội soi video sử dụng viên nang
Chụp ruột có thụt cản quang ruột non (đôi khi là CT ruột có thụt cản quang ruột non) có lẽ là phương pháp phổ biến nhất cho các tổn thương dạng khối của ruột non. Thụt ruột non bao gồm việc đưa thuốc cản quang vào dạ dày, sau đó là chụp ảnh huỳnh quang thông qua một loạt tia X để hiển thị hình ảnh nhu động ruột và các bất thường ở thành dạ dày. Chụp CT ruột kết hợp thụt ruột non với chụp CT bụng tiêu chuẩn.
Nội soi đẩy ruột non với ống nội soi ruột có thể được sử dụng để quan sát và sinh thiết khối u.
Nội soi viên nang video có thể giúp xác định tổn thương ruột non, đặc biệt là các vị trí chảy máu; một viên nang dạng nuốt truyền được 2 hình ảnh/giây đến một máy thu ở bên ngoài cơ thể. Các viên nang ban đầu không hữu ích trong dạ dày hoặc đại tràng vì nó bị trôi đến các cơ quan lớn hơn; một máy ảnh trong viên nang đại tràng có độ quang học và chiếu sáng tốt hơn đang được phát triển để sử dụng trong các cơ quan có đường kính lớn hơn.
Điều trị u ruột non
Phẫu thuật cắt bỏ
Điều trị u ruột non bằng phẫu thuật cắt bỏ.
Đốt điện, cắt bỏ bằng nhiệt hoặc liệu pháp laser tại thời điểm nội soi hoặc phẫu thuật có thể là một biện pháp thay thế cho phẫu thuật cắt bỏ.
