Trong cơ thể, iốt (I) liên quan chủ yếu đến việc tổng hợp 2 hormone tuyến giáp, thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3).
Iốt có trong môi trường và trong chế độ ăn uống chủ yếu dưới dạng iođua (1). Ở người lớn, khoảng 80% lượng iođua được hấp thụ sẽ bị tuyến giáp giữ lại. Phần lớn iốt trong môi trường có trong nước biển; một lượng nhỏ đi vào khí quyển và thông qua mưa, đi vào nước ngầm và đất gần biển. Như vậy, những người sống xa biển và ở các độ cao lớn hơn so với mực nước biển có nguy cơ bị thiếu iốt.
Tăng cường muối ăn với iođua (thường là 70 mcg/g) giúp đảm bảo đủ iođua nạp vào (150 mcg/ngày). Nhu cầu cao hơn đối với phụ nữ mang thai (220 mcg/ngày) và phụ nữ cho con bú (290 mcg/ngày).
Thiếu iốt hiếm gặp ở những khu vực sử dụng muối iốt nhưng lại phổ biến trên toàn thế giới. Thiếu iốt xảy ra khi lượng iođua nạp vào < 20 mcg/ngày.
Tài liệu tham khảo về điều trị
1. Zimmermann MB, Boelaert K. Iodine deficiency and thyroid disorders. Lancet Diabetes Endocrinol. Tháng 4 năm 2015;3(4):286-95. doi: 10.1016/S2213-8587(14)70225-6
Các triệu chứng và Dấu hiệu của thiếu iốt
Khi thiếu hụt iốt ở mức nhẹ hoặc vừa, tuyến giáp, do ảnh hưởng của hormone kích thích tuyến giáp (TSH), phì đại để cô đặc iođua trong nó, dẫn đến bướu giáp dạng keo. Thường các bệnh nhân có tuyến giáp bình thường; tuy nhiên, sự thiếu hụt iốt trầm trọng ở người lớn có thể gây ra chứng suy giáp (phù niêm đặc hữu). Có thể làm giảm khả năng sinh sản và làm tăng nguy cơ thai chết lưu, sảy thai tự nhiên, và tử vong trước và sau sinh.
Thiếu iốt nặng ở bà mẹ sẽ làm chậm sự phát triển của thai nhi và chậm phát triển não bộ, đôi khi gây ra dị tật bẩm sinh. Các biểu hiện của bệnh suy giáp bẩm sinh có thể bao gồm khuyết tật trí tuệ, câm điếc, khó đi lại, thấp bé và đôi khi là suy giáp (đần độn).
Chẩn đoán thiếu hụt iốt
Đánh giá cấu trúc và chức năng tuyến giáp
Chẩn đoán thiếu iốt ở người lớn và trẻ em thường dựa trên các xét nghiệm chức năng tuyến giáp (chủ yếu là TSH), kiểm tra bướu cổ và xét nghiệm hình ảnh để xác định bất thường về chức năng và cấu trúc tuyến giáp. Tất cả trẻ sơ sinh cần được sàng lọc về chứng suy giáp bằng cách đo nồng độ TSH.
Điều trị thiếu hụt iốt
Iođua có hoặc không có levothyroxine
Trẻ sơ sinh bị thiếu iốt được điều trị bằng levothyroxine 3 mcg/kg uống một lần một ngày trong một tuần cộng với iođua 50 đến 90 mcg uống một lần mỗi ngày trong vài tuần để nhanh chóng phục hồi trạng thái bình giáp.
Trẻ em được điều trị bằng iođua từ 90 đến 120 mcg một lần mỗi ngày và levothyroxine cho đến khi trẻ có thể tổng hợp T4.
Người lớn được cho dùng iođua 150 mcg một lần/ngày. Suy giáp do thiếu iốt có thể được điều trị bằng cách dùng levothyroxine.
Phụ nữ mang thai hoặc đang nuôi con bằng sữa mẹ nên dùng đủ iođua. Ở những khu vực không thường xuyên sử dụng muối iốt, những phụ nữ này nên dùng 225 đến 375 mcg iốt mỗi ngày. Ở Hoa Kỳ và Canada, khuyến nghị bổ sung 150 mcg và hàm lượng này có trong hầu hết nhưng không phải tất cả các loại vitamin dùng trước khi sinh.
Nồng độ TSH huyết thanh được theo dõi ở tất cả các bệnh nhân cho đến khi nồng độ trở về bình thường (tức là < 5 mcIU/mL).
