Cách dùng tăm bông lấy dịch họng để xét nghiệm

TheoVikas Mehta, MD, MPH, Montefiore Medical Center
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 03 2023

Trong viêm họng (viêm amidan), xét nghiệm bằng que tăm bông lấy mẫu bệnh phẩm có thể được thực hiện để xác định nhiễm trùng do liên cầu khuẩn beta tan máu nhóm A hoặc N. gonorrhea.

Xét nghiệm có thể bao gồm nuôi cấy truyền thống trên thạch máu cừu (GABHS) hoặc qua trung gian Thayer-Martin (bệnh lậu), xét nghiệm kháng nguyên nhanh (GABHS), hoặc xét nghiệm khuếch đại axit nucleic (bệnh lậu, COVID-19).

(xem thêm Nhiễm liên cầu.)

Chỉ định ngoáy họng lấy bệnh phẩm

Ở những bệnh nhân bị viêm họng amidan, dịch họng cần được xét nghiệm trước để chẩn đoán:

  • Nhiễm streptococci tan huyết beta nhóm A (GABHS)

  • Nhiễm lậu cầu

Có thể nghi ngờ viêm họng do lậu cầu ở những bệnh nhân có thể đã phơi nhiễm hoặc chắc chắn đã phơi nhiễm với bệnh lậu (ví dụ, tiếp xúc miệng-bộ phận sinh dục gần đây).

Tiêu chí cho thấy cần xét nghiệm viêm họng GABHS bao gồm sự hiện diện của 2 trong số các yếu tố sau:

  • Mủ trên bề mặt Amidan

  • Hạch cổ đau

  • Sốt (khi khám hoặc theo bệnh sử)

  • Không có ho

Ngưỡng cho xét nghiệm GABHS có thể thấp hơn ở những bệnh nhân có nguy cơ cao bởi bệnh tiểu đường hoặc suy giảm miễn dịch.

Dịch họng đôi khi cũng được xét nghiệm nếu nghi ngờ COVID-19.

Chống chỉ định ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • không

Các biến chứng của việc ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • không

Việc lấy dịch họng có thể gây nôn chút ít, thời gian nhắn.

Thiết bị dùng để ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Tăm bông vô trùng

  • Cây đè lưỡi

  • Nguồn ánh sáng; đèn dạng mềm hoặc đèn gắn đầu

Dùng tăm bông được cấp cùng với bộ xét nghiệm riêng được sử dụng hoặc bởi phòng xét nghiệm của cơ sở. Nếu không được cấp tăm bông, hãy dùng tăm bông có cán nhựa hoặc kim loại và tơ nhân tạo, Dacron, hoặc đầu canxi alginate. Tránh những tăm bông cán gỗ và/hoặc đầu bằng cotton bởi những chất liệu này có thể gây ảnh hưởng đến một số xét nghiệm. 

Giải phẫu liên quan trong ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Amidan nằm dọc các bên của họng miệng phía sau. Chúng nằm giữa các trụ trước và sau của họng.

Tạo tư thế ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Tư thế ngồi với đầu hơi nghiêng về phía sau

Mô tả từng bước về cách ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Giải thích thủ thuật cho bệnh nhân, bao gồm việc họ có thể nôn ọe trong chốc lát.

  • Đeo găng tay và kính bảo vệ mắt, và cân nhắc đến COVID-19 (hoặc bất kỳ bệnh lây nhiễm qua đường không khí nào khác), hãy mặc áo choàng, mặt nạ phòng độc N95 và tấm che mặt.

  • Chỉnh tư thế cho bệnh nhân và nguồn sáng để rọi vào họng miệng phía sau.

  • Cho bệnh nhân mở miệng và để lưỡi thư giãn bằng cách nói “aaaah.”

  • Dùng cây đè lưỡi ấn lưỡi xuống.

  • Nhẹ nhàng cọ tăm bông vào cả hai amidan và họng phía sau.

  • Đặt tăm bông vào phương tiện nuôi cấy, vận chuyển phương tiện này, hoặc ống xét nghiệm vô trùng.

Chăm sóc sau khi ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Theo dõi kết quả xét nghiệm.

Cảnh báo và lỗi thường gặp khi ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Để tăm bong chạm vào lưỡi hoặc các bên của miệng

  • Không cọ tăm bông vào tất cả 3 vị trí ở họng

Mẹo và thủ thuật trong ngoáy họng lấy bệnh phẩm

  • Tiến hành nhanh chóng bởi bệnh nhân có thể sẽ nôn ọe.

  • Việc để bệnh nhân thò lưỡi ra thực sự làm nó cứng lại và có thể khiến khó quan sát họng hơn.