Tuân thủ là mức độ mà một bệnh nhân thực hiện một chế độ điều trị. Đối với thuốc, việc tuân thủ yêu cầu phải lấy đơn thuốc ngay lập tức và dùng thuốc theo chỉ định về liều lượng, khoảng cách dùng thuốc, thời gian điều trị và bất kỳ hướng dẫn đặc biệt nào khác (ví dụ: dùng thuốc lúc đói). Bệnh nhân cần được yêu cầu thông báo cho bác sĩ nếu họ ngừng hoặc thay đổi cách dùng thuốc.
Chỉ có khoảng một nửa số bệnh nhân rời khỏi phòng khám bác sĩ với đơn thuốc là dùng thuốc theo chỉ dẫn. Những lý do phổ biến nhất cho việc không tuân thủ là
Dùng nhiều lần
Không chấp nhận bệnh tật
Hiểu biết kém về lợi ích của việc dùng thuốc
Chi phí thuốc men
Nhiều lý do khác đóng góp vào việc không tuân thủ (xem bảng Nguyên nhân của Nonadherence).
Nguyên nhân không tuân thủ
Nguồn | Nguyên nhân |
|---|---|
Bệnh nhân | Sự thờ ơ Lo lắng về việc dùng thuốc (ví dụ: tác dụng bất lợi, nghiện) Không chấp nhận bệnh tật hoặc các dấu hiệu của bệnh Vấn đề về tài chính Hay quên Hiểu sai hướng dẫn kê đơn Không tin vào hiệu quả của thuốcNo faith in the medication’s efficacy Khó khăn về thể chất (ví dụ như khó nuốt viên thuốc hoặc viên nang, mở chai lọ hoặc đọc có đơn thuốc) Giảm, biến động, hoặc mất các triệu chứng |
Thuốc | Tác dụng bất lợi (thực tế hoặc nhận thức được) Phác đồ phức tạp (ví dụ: dùng nhiều lần, nhiều loại thuốc) Không tiện dùng hoặc bị hạn chế (ví dụ, không uống đồ uống có cồn hoặc pho mát) Bề ngoài các loại thuốc giống nhau Hương vị hoặc mùi khó chịu |
Trẻ em ít tuân thủ chế độ điều trị hơn so với người lớn. Việc tuân thủ sẽ kém hơn đối với các bệnh mạn tính đòi hỏi phải điều trị phức tạp, lâu dài (ví dụ: hen suyễn). Cha mẹ có thể không hiểu rõ hướng dẫn kê đơn hoặc có thể quên một số thông tin mà bác sĩ cung cấp.
Người cao tuổi tuân thủ các phác đồ điều trị tốt như những người lớn khác. Tuy nhiên, các yếu tố làm giảm sự tuân thủ (ví dụ: tài chính không đủ, sử dụng nhiều loại thuốc hoặc phải uống nhiều lần trong ngày) phổ biến hơn ở người cao tuổi (xem Các vấn đề liên quan đến thuốc ở người ao tuổi: Bệnh nhân không tuân thủ điều trị). Sự suy giảm nhận thức có thể làm giảm sự tuân thủ.
Kết quả rõ ràng nhất của sự không tuân thủ là bệnh có thể không đỡ hoặc không hết bệnh. Người ta ước tính rằng việc không tuân thủ điều trị có thể gây ra 125.000 ca tử vong do các bệnh tim mạch mỗi năm tại Hoa Kỳ. Khi bệnh nhân dùng thuốc theo chỉ dẫn, có thể tránh được tới 23% số lần nhập viện tại viện dưỡng lão, 10% số lần nhập viện, nhiều lần khám bác sĩ, nhiều xét nghiệm chẩn đoán và nhiều phương pháp điều trị không cần thiết. Trong một số trường hợp, không tuân thủ có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn. Ví dụ, quên một liều hoặc ngừng sớm kháng sinh hoặc thuốc kháng vi-rút có thể dẫn đến các vi khuẩn kháng thuốc.
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể phát hiện và giúp giải quyết các vấn đề về tuân thủ điều trị. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên hỏi bệnh nhân xem họ quên uống thuốc bao lâu một lần. Dược sĩ có thể lưu ý rằng một bệnh nhân không nhận được đủ thuốc hoặc rằng một đơn thuốc đang được kê lại quá sớm. Dược sĩ có thể hỏi bệnh nhân, "Lần cuối cùng bạn uống thuốc là khi nào?" Khi xem lại hướng dẫn trong đơn thuốc cho bệnh nhân, dược sĩ có phát hiện ra sự hiểu nhầm hoặc sự lo lắng của bệnh nhân và làm giảm bớt các triệu chứng. Dược sĩ hoặc chuyên gia khác có thể đề xuất liều dùng ít phức tạp hơn hoặc ít thường xuyên hơn hoặc thay thế bằng các loại thuốc an toàn, hiệu quả hoặc ít tốn kém hơn. Việc giao tiếp tốt giữa bệnh nhân và tất cả các chuyên gia chăm sóc sức khỏe chăm sóc cho bệnh nhân là rất quan trọng.
