Ngộ độc hydrocarbon có thể là do uống phải hoặc hít phải. Do uống, phổ biến nhất ở trẻ em 5 tuổi, có thể dẫn đến viêm phổi sặc. Do hít, phổ biến nhất ở thanh thiếu niên, có thể dẫn đến rung thất, thường là không có triệu chứng cảnh báo. Chẩn đoán viêm phổi là do đánh giá lâm sàng, chụp X-quang ngực, và đo độ bão hòa oxy máu. Rửa dạ dày là chống chỉ định vì có nguy cơ sặc. Điều trị là hỗ trợ.
(Xem thêm Nguyên tắc chung về Ngộ độc.)
Ngộ độc các hydrocarbon, ví dụ như xăng dầu, dầu hỏa, dầu khoáng, dầu thắp đèn, chất pha loãng sơn), ít ảnh hưởng đến tổn thương hệ thống nhưng có thể gây ra viêm phổi sặc. Khả năng gây độc chủ yếu phụ thuộc vào độ nhớt, được đo bằng Saybolt seconds universal (SSU). Chất lỏng hydrocacbon có độ nhớt thấp (SSU < 60), chẳng hạn như xăng và rượu khoáng, có thể lan nhanh chóng trên diện tích bề mặt rộng và có nhiều khả năng gây viêm phổi do hít phải hơn so với các hydrocacbon có SSU > 60, chẳng hạn như hắc ín. Hydrocacbon, nếu ăn phải với lượng lớn, có thể được hấp thụ một cách hệ thống và gây ra tổn thương hệ thần kinh trung ương hoặc tổn thương gan, có nhiều khả năng hơn với các Hydrocarbon Halogen hóa (ví dụ, cacbon tetrachlorua, trichloroethylene).
Hít vào giải trí các hydrocacbon được halogen hóa (ví dụ: keo dán, sơn, dung môi, thuốc xịt làm sạch, xăng, hydrocacbon và hydrofluorocarbon được sử dụng làm chất đẩy trong bình xịt — xem Dung môi dễ bay hơi), được gọi là hít hoặc đóng túi, phổ biến ở thanh thiếu niên. Nó có thể gây ra tình trạng hưng cảm và thay đổi tinh thần và có thể làm nhạy cảm tim với catecholamine nội sinh. Chết người loạn nhịp thất có thể xảy ra; chúng thường xuất hiện mà không có cảm giác hồi hộp đánh trống ngực hoặc các cảnh báo khác, thường là khi bệnh nhân giật mình.
Nhiễm độc toluene mãn tính có thể gây độc tính hệ thần kinh trung ương lâu dài, đặc trưng bởi sự hủy hoại chất trắng quanh não thất, chẩm và dưới đồi.
Các triệu chứng và dấu hiệu của ngộ độc hydrocacbon
Sau khi nuốt ngay cả một lượng nhỏ hydrocarbon lỏng, bệnh nhân ban đầu ho, nghẹt thở, và có thể nôn ói. Trẻ nhỏ có thể bị tím tái, giữ hơi thở và ho liên tục. Trẻ lớn và người lớn có trường hợp báo cáo bị bỏng trong dạ dày.
Viêm phổi sặc gây ngạt thở dẫn đến tình trạng thiếu oxy và suy hô hấp. Triệu chứng và dấu hiệu viêm phổi có thể phát triển vài giờ trước khi thâm nhiễm có thể nhìn thấy trên phim X-quang. Sự hấp thụ hệ thống đáng kể, đặc biệt là hydrocacbon halogen hóa, có thể gây hôn mê và co giật. Ở bệnh nhân không tử vong, viêm phổi thường hồi phục trong khoảng 1 tuần; ngộ độc dầu khoáng hoặc đèn sẽ thường hồi phục trong 5 đến 6 tuần.
Rối loạn nhịp tim thường xảy ra trước khi có triệu chứng lâm sàng và không tái phát sau trừ khi bệnh nhân bị kích động quá mức.
Chẩn đoán ngộ độc hydrocacbon
Chụp X-Quang ngực và đo oxy máu được thực hiện khoảng 6 giờ sau khi nuốt phải
Ngộ độc hydrocarbon có thể nghi ngờ nếu hơi thở hoặc quần áo của họ có mùi hoặc nếu một thùng chứa được tìm thấy gần họ. Sơn dư lượng trên tay hoặc xung quanh miệng có thể gợi ý hít sơn gần đây.
Chẩn đoán viêm phổi sặc dựa vào các triệu chứng lâm sàng cũng như chụp X-quang ngực và đo độ bão hòa oxy máu, được thực hiện khoảng 6 giờ sau khi ngộ độc hoặc sớm hơn nếu xuất hiện triệu chứng nặng. Nếu nghi ngờ suy hô hấp, cần làm ngay khí máu động mạch. Nuốt phải hydrocacbon ở giai đoạn cấp tính gây suy nhược thần kinh trung ương và hôn mê chủ yếu. Tiếp xúc lâu dài với một số hydrocacbon (n-hexan, MnBK) gây ra bệnh thần kinh ngoại vi khử men. Sức bềnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhưng cảm giác và phản xạ có thể bị ảnh hưởng ít nhất.
Độc tính trên hệ thần kinh trung ương được chẩn đoán bằng khám thần kinh và MRI. Các dấu hiệu chính trên MRI bao gồm teo da, tăng cường độ T2 chất trắng, hạch nền và tăng giảm tín hiệu T2W ở đồi thị.
Điều trị ngộ độc hydrocacbon
Chăm sóc hỗ trợ
Tránh rửa dạ dày
Bất kỳ quần áo bị ô nhiễm nào phải lấy đi, và da được rửa sạch. (CẢNH BÁO: Rửa dạ dày, làm tăng nguy cơ sặc vào phổi,đây là chống chỉ định.) Than hoạt không được khuyến cáo. Bệnh nhân không bị viêm phổi do sặc hoặc không có các triệu chứng khác có thể ra viện sau 4-6 giờ. Bệnh nhân có triệu chứng cần được nhập viện và điều trị hỗ trợ; kháng sinh và corticosteroid không được chỉ định ngay.
Ngọc trai & cạm bẫy
|