Ngừng thở và ngừng tim Ngừng tim Ngừng tim là ngừng hoạt động cơ tim dẫn đến không có sự lưu thông dòng máu. Ngừng tim làm ngừng dòng máu chảy vào các cơ quan quan trọng, không cung cấp được oxy, kết quả tử vong nếu không được... đọc thêm là khác nhau, nhưng chắc chắn nếu không được điều trị, cái này sẽ dẫn đến cái kia. (Xem thêm Suy hô hấp Tổng quan về suy hô hấp Suy hô hấp là một sự suy giảm đe dọa tính mạng về khả năng oxy hóa, loại bỏ carbon dioxide, hoặc cả hai. Suy hô hấp có thể xảy ra do sự khiếm khuyết về trao đổi khí, giảm thông khí, hoặc cả... đọc thêm , khó thở Khó thở Khó thở là thở không thuận lợi hoặc có khó khăn trong khi thở. Nó là cảm nhận của người bệnh và được mô tả khác nhau tùy theo nguyên nhân. Mặc dù khó thở là một triệu chứng tương đối phổ biến... đọc thêm , và thiếu oxy Suy hô hấp cấp giảm oxy (AHRF, ARDS) Suy hô hấp cấp giảm oxy máu được định nghĩa là tình trạng giảm oxy máu nặng (PaO2 (Xem thêm Tổng quan về thông khí cơ học) Thâm nhiễm phế nang trong suy hô hấp cấp giảm oxy (AHRF) có thể là... đọc thêm .)
Sự ngừng trao đổi khí ở phổi > 5 phút có thể tổn thương không phục hồi các cơ quan quan trọng, đặc biệt là não. Ngừng tim gần như luôn đi sau trừ khi chức năng hô hấp được phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, thông khí quá mức cũng có thể có những hậu quả giảm huyết động, đặc biệt là ở giai đoạn mới ngừng tuần hoàn và trong những trường hợp khác khi cung lượng tim thấp. Trong hầu hết các trường hợp, mục đích cuối cùng là khôi phục lại thông khí và oxy hóa thích hợp mà không làm giảm thêm tình trạng tim mạch.
Căn nguyên của ngừng thở
Ngừng thở (và suy hô hấp có thể tiến triển đến ngừng thở) có thể là do
Tắc nghẽn đường thở
Giảm nỗ lực thở
Yếu cơ hô hấp
Tắc nghẽn đường thở
Tắc nghẽn có thể bao gồm
Đường thở trên
Đường thở dưới
Tắc nghẽn đường thở trên có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh < 3 tháng, chúng thường là thở bằng mũi và do đó có thể có tắc nghẽn đường thở trên thứ phát do nghẽn mũi. Ở mọi lứa tuổi, sự mất trương lực cơ và suy giảm ý thức có thể gây tắc nghẽn đường thở trên do phần lưỡi sau choán chỗ hầu miệng. Các nguyên nhân khác gây tắc nghẽn đường hô hấp trên bao gồm
Máu
Chất nhầy
Chất nôn
Dị vật đường thở
Co thắt dây thanh âm
Phù nề dây thanh âm
Viêm hầu họng hoặc viêm khí quản (ví dụ: viêm nắp thanh quản Viêm nắp thanh quản Viêm nắp thanh quản là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn tiến triển nhanh chóng ở nắp thanh quản và các mô xung quanh có thể dẫn đến tắc nghẽn đường hô hấp đột ngột và tử vong. Các triệu chứng... đọc thêm , bệnh sùi mào gà Bạch hầu thanh quản Bạch hầu thanh quản là tình trạng viêm cấp tính đường hô hấp trên và dưới, thường là do nhiễm vi rút á cúm type 1. Đặc trưng bởi ho khàn, ho ông ổng và tiếng thở rít thì hít vào. Chẩn đoán thường... đọc thêm )
Khối u
Chấn thương
Bệnh nhân rối loạn phát triển tâm thần bẩm sinh (ví dụ, hội chứng Down Hội chứng Down (ba nhiễm sắc thể 21) Hội chứng Down là bất thường của nhiễm sắc thể số 21 có thể gây ra khuyết tật về trí tuệ, não nhỏ, tầm vóc thấp, và bộ mặt đặc trưng. Chẩn đoán được nghĩ đến khi có những bất thường về đặc điểm... đọc thêm , rối loạn thanh quản Tổng quan các rối loạn thanh quản Thanh quản có chứa dây thanh âm và đóng vai trò như sự mở ra cho đường dẫn khí (cây thanh khí phế quản). Rối loạn thanh quản bao gồm U lành tính thanh quản Loét thanh quản Viêm thanh quản Thoát... đọc thêm , bất thường hàm bẩm sinh Các bất thường hàm bẩm sinh Hàm có thể không có, dị dạng hoặc phát triển không hoàn chỉnh khi sinh ra, thường kết hợp với các bất thường và hội chứng bẩm sinh khác. (Xem thêm Giới thiệu về bất thường sọ mặt và cơ xương... đọc thêm ) thường có các bất thường đường hô hấp trên nên dễ bị tắc nghẽn hơn.
Tắc nghẽn đường hô hấp dưới có thể do
Sự hít vào
Co thắt phế quản
Rối loạn nạp đầy khoảng không chứa khí (ví dụ: viêm phổi Tổng quan về Viêm phổi Viêm phổi là tình trạng viêm cấp tính của phổi do nhiễm trùng. Chẩn đoán ban đầu thường dựa trên chụp X-quang phổi và các dấu hiệu lâm sàng. Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị, các biện pháp... đọc thêm , phù phổi Phù phổi Phù phổi là tình trạng suy tim trái nặng và cấp tính gây tăng áp tĩnh mạch phổi và tràn dịch vào các phế nang. Triệu chứng lâm sàng bao gồm khó thở nhiều, vã mồ hôi, tiếng thở rít, và đôi khi... đọc thêm , xuất huyết phổi)
Giảm nỗ lực thở
Giảm công hô hấp do tổn thương hệ thần kinh trung ương do một trong những nguyên nhân sau:
Tổn thương thần kinh trung ương
Thuốc có hại hoặc tác dụng của thuốc bất hợp pháp
Rối loạn chuyển hóa
Tổn thương hệ thần kinh trung ương ảnh hưởng đến thân não (ví dụ, đột quỵ Tổng quan về Đột quỵ Đột quỵ là một nhóm bệnh không đồng nhất liên quan đến sự gián đoạn đột ngột và cục bộ của dòng máu não gây ra tổn thương thần kinh. Đột quỵ có thể là Thiếu máu cục bộ (80%), điển hình là do... đọc thêm , nhiễm trùng, khối u) có thể gây giảm thông khí. Tăng áp lực nội sọ thường ban đầu gây ra tăng thông khí, nhưng sau đó có thể giảm thông khí nếu thân não bị chèn ép.
Thuốc làm giảm nỗ lực thở bao gồm opioid và an thần - gây ngủ (ví dụ barbiturates, rượu, ít phổ biến hơn, nhóm thuốc benzodiazepine). Sự kết hợp của các thuốc này làm tăng nguy cơ suy hô hấp (1 Tài liệu tham khảo về căn nguyên Ngừng thở và ngừng tim là khác nhau, nhưng chắc chắn nếu không được điều trị, cái này sẽ dẫn đến cái kia. (Xem thêm Suy hô hấp, khó thở, và thiếu oxy.) Sự ngừng trao đổi khí ở phổi > 5 phút... đọc thêm ). Thông thường, quá liều (do thầy thuốc, cố ý hoặc vô ý) có liên quan, mặc dù liều thấp hơn có thể làm giảm nỗ lực của những bệnh nhân nhạy cảm hơn với tác dụng của thuốc (ví dụ người cao tuổi, suy tim, suy hô hấp mạn, ngừng thở tắc nghẽn khi ngủ). Ngừng hô hấp do sử dụng ma túy bất hợp pháp, đặc biệt là sử dụng thuốc phiện Ngộ độc Opioid và hội chứng cai Opioid là chất hưng phấn gây an thần. Suy hô hấp có thể xảy ra với liều cao và có thể được kiểm soát bằng thuốc giải độc (ví dụ: naloxone) hoặc đặt nội khí quản và thở máy. Các triệu chứng ban... đọc thêm , bao gồm cả heroin và fentanyl, là nguyên nhân phổ biến của ngừng hô hấp ngoài bệnh viện. Ở những bệnh nhân nhập viện, nguy cơ ức chế hô hấp do opioid (ORID) phổ biến nhất trong giai đoạn hồi phục ngay sau phẫu thuật nhưng vẫn tồn tại trong suốt thời gian nằm viện và có thể ảnh hưởng đến gần 50% số bệnh nhân sau phẫu thuật (2 Tài liệu tham khảo về căn nguyên Ngừng thở và ngừng tim là khác nhau, nhưng chắc chắn nếu không được điều trị, cái này sẽ dẫn đến cái kia. (Xem thêm Suy hô hấp, khó thở, và thiếu oxy.) Sự ngừng trao đổi khí ở phổi > 5 phút... đọc thêm ). OIRD có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc như tổn thương não nặng hoặc tử vong (3 Tài liệu tham khảo về căn nguyên Ngừng thở và ngừng tim là khác nhau, nhưng chắc chắn nếu không được điều trị, cái này sẽ dẫn đến cái kia. (Xem thêm Suy hô hấp, khó thở, và thiếu oxy.) Sự ngừng trao đổi khí ở phổi > 5 phút... đọc thêm ).
Gabapentinoids (gabapentin, pregabalin) có thể gây khó thở nghiêm trọng ở bệnh nhân sử dụng thuốc phiện hoặc các loại thuốc khác làm suy yếu hệ thần kinh trung ương (ví dụ: thuốc an thần Thuốc an thần Thuốc an thần bao gồm các thuốc benzodiazepin, thuốc an thần và các loại thuốc liên quan. Liều cao có thể gây giảm ý thức và ức chế hô hấp, có thể phải đặt nội khí quản và thở máy. Người sử... đọc thêm ), bệnh nhân cao tuổi hoặc bệnh nhân bị suy hô hấp tiềm ẩn như bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) đặc trưng bởi sự giới hạn về luồng khí thở gây ra do đáp ứng viêm do hít phải các chất khí độc hại, thường là khói thuốc lá. Thiếu alpha-1 antitrypsin và... đọc thêm (COPD).
Rối loạn chuyển hóa gây ức chế thần kinh trung ương do hạ đường huyết nặng hoặc hạ huyết áp cuối cùng làm ảnh hưởng đến nỗ lực hô hấp.
Yếu cơ hô hấp
Yếu cơ có thể do
Cơ hô hấp mệt mỏi
Rối loạn thần kinh cơ
Mệt cơ về hô hấp có thể xảy ra nếu bệnh nhân hít thở trong thời gian dài với thông khí phút hơn 70% thể tích thông khí tối đa (ví dụ, do toan chuyển hóa Toan chuyển hóa Toan chuyển hóa đầu tiên có giảm bicarbonate (HCO3−), thường có bù bằng giảm áp suất riêng phần cácbon dioxit (Pco2); pH có thể rất thấp hoặc hơi thấp. Phân loại Toan chuyển hóa khoảng... đọc thêm nặng hoặc thiếu oxy máu).
Các nguyên nhân thần kinh cơ bao gồm chấn thương tủy sống, các bệnh thần kinh cơ (ví dụ: nhược cơ Nhược cơ Bệnh nhược cơ đặc trưng bởi sự yếu cơ và tình trạng dễ mệt mỏi do sự phá hủy các thụ thể acetylcholine qua trung gian tế bào và tự kháng nguyên. Bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ trẻ hơn nam giới già... đọc thêm , ngộ độc thịt Bệnh ngộ độc Ngộ độc thịt (botulism) gây ra bởi độc tố của Clostridium botulinum và gây ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại vi. Có thể nhiễm botulism mà không gây bệnh nếu nuốt, tiêm hoặc hít phải độc... đọc thêm , viêm đa cơ Bệnh bại liệt Bệnh bại liệt là một nhiễm trùng cấp tính gây ra bởi vi rút bại liệt (một enterovirus). Các biểu hiện bao gồm bệnh nhẹ không đặc hiệu (viêm tủy xám dạng thui chột), đôi khi viêm tủy xám không... đọc thêm , hội chứng Guillain-Barré Hội chứng Guillain - Barre (GBS) Hội chứng Guilain - Barre là bệnh cấp tính, tiến triển nhanh, đặc trưng bởi quá trình viêm tự miễn nhiều dây thần kinh, gây ra yếu cơ và giảm cảm giác nơi thần kinh chi phối. Nguyên nhân gây... đọc thêm ) và thuốc ức chế thần kinh cơ (ví dụ: succinylcholine, rocuronium, vecuronium).
Tài liệu tham khảo về căn nguyên
1. Izrailtyan I, Qiu J, Overdyk FJ, et al: Risk factors for cardiopulmonary and respiratory arrest in medical and surgical hospital patients on opioid analgesics and sedatives. PLoS One 13(3):e019455, 2018 doi: 10.1371/journal.pone.0194553
2. Khanna AK, Bergese SD, Jungquist CR, et al: Prediction of opioid-induced respiratory depression on inpatient wards using continuous capnography and oximetry: An international prospective, observational trial. Anesth Analg 131(4):1012-1024, 2020 doi:10.1213/ANE.0000000000004788
3. Lee LA, Caplan RA, Stephens LS, et al: Postoperative opioid-induced respiratory depression: A closed claims analysis. Anesthesiology 122: 659–665, 2015. doi: 10.1097/ALN.0000000000000564
Các triệu chứng và dấu hiệu của ngừng thở
Với ngừng thở, bệnh nhân bất tỉnh hoặc sẽ như vậy.
Bệnh nhân bị thiếu oxy máu có thể xanh tím, nhưng xanh tím có thể bị che lấp do thiếu máu, ngộ độc khí carbon monoxit Ngộ độc Carbon Monoxide Ngộ độc carbon monoxide (CO) gây ra các triệu chứng cấp tính như nhức đầu, buồn nôn, yếu, đau thắt ngực, khó thở, mất ý thức, co giật và hôn mê. Các triệu chứng tâm thần thần kinh có thể phát... đọc thêm hoặc nhiễm độc xyanua Thuốc gây ngạt hệ thống-tác nhân chiến tranh Thuốc gây ngạt hệ thống là một loại tác nhân hóa học chiến tranh và bao gồm Hợp chất xyanua Hydro sulfua Các chất gây ngạt hệ thống cũng được gọi là các tác nhân gây trong máu vì chúng đi vào... đọc thêm . Vì thiếu máu làm giảm hemoglobin, giảm hemoglobin toàn phần đã khử oxy khi bệnh nhân thiếu oxy máu nên tình trạng tím tái không rõ ràng. Carboxyhemoglobin đôi khi làm cho da có màu đỏ. Khi nhiễm độc xyanua, bệnh nhân có thể không tím tái mặc dù bị thiếu oxy về mặt chức năng vì xyanua làm suy giảm hô hấp của tế bào.
Bệnh nhân đang điều trị với oxy lưu lượng cao có thể không bị giảm oxy máu và do đó có thể không biểu hiện tím hoặc giảm bão hòa oxy cho đến khi ngừng thở trong vài phút. Ngược lại, bệnh nhân bị bệnh phổi mạn tính và chứng đa hồng cầu có thể có biểu hiện tím mà không ngừng thở.
Nếu ngừng thở vẫn không được điều trị sẽ xảy ra ngừng tim trong vòng vài phút sau khi xuất hiện tình trạng thiếu oxy máu, tăng CO2 máu hoặc cả hai.
Dấu hiệu sắp ngừng thở
Trước khi ngừng thở hoàn toàn, bệnh nhân có chức năng thần kinh còn nguyên vẹn có thể bị kích động, nhầm lẫn và khó thở. Có thể có nhịp nhanh và vã mồ hôi; co kéo cơ liên sườn hoặc hõm trên ức. Bệnh nhân ức chế thần kinh trung ương hoặc yếu cơ hô hấp sẽ thở yếu, hoặc thở hổn hển hoặc rối loạn nhịp thở và thở nghịch thường. Bệnh nhân bị dị vật đường thở có thể bị nghẹt thở và trỏ vào cổ, có biểu hiện thở khò khè, hoặc không.
Theo dõi CO2 cuối thì thở ra có thể cảnh báo các bác sĩ biết khi bắt đầu ngừng thở ở bệnh nhân mất bù.
Trẻ sơ sinh, đặc biệt nếu < 3 tháng, có thể xuất hiện ngưng thở cấp tính mà không báo trước, thứ phát do nhiễm trùng nặng, rối loạn chuyển hóa, hoặc mệt hô hấp.
Bệnh nhân bị hen Hen Hen suyễn là một bệnh viêm đường hô hấp gây ra bởi một loạt kích thích dẫn đến co thắt phế quản hồi phục hoàn toàn hoặc một phần. Triệu chứng và dấu hiệu bao gồm khó thở, tức ngực, ho, thở khò... đọc thêm hoặc bị bệnh phổi mạn tính khác có thể bị tăng CO2 máu và mệt cơ sau một thời gian dài suy hô hấp và đột nhiên trơ và ngừng thở mà ít có dấu hiệu cảnh báo mặc dù bão hòa oxy đầy đủ.
Chẩn đoán ngừng thở
Đánh giá lâm sàng
Biểu hiện ngừng thở về mặt lâm sàng là rõ ràng; điều trị bắt đầu đồng thời với chẩn đoán. Việc xem xét đầu tiên là loại trừ là dị vật gây tắc nghẽn đường thở; nếu có dị vật, có biểu hiện chống lại với thông khí bằng mặt nạ qua miệng hoặc bóp bóng-van-mặt nạ Bóng mask có van Nếu không có nhịp tự thở xảy ra sau mở đường thở và không có thiết bị hô hấp nào sẵn sàng,hỗ trợ đường thở (mặt nạ miệng hoặc chặn miệng) được tiến hành; hô hấp miệng-miệng thường hiếm khi được... đọc thêm . Dị vật có thể được phát hiện khi nội soi thanh quản để đặt nội khí quản (để loại bỏ, xem Khai thông và Mở Đường hô hấp trên Làm sạch và Mở Đường thở trên Kiểm soát đường thở Làm thông thoáng đường thở trên Duy trì mở đường thở bằng máy thở Đôi khi hỗ trợ thở máy (Xem thêm Tổng quan về ngừng thở) đọc thêm ).
Điều trị ngừng thở
Làm thông thoáng đường thở
Thông khí cơ học
Điều trị là khai thông đường thở, thiết lập đường thở thay thế Thiết lập và kiểm soát đường thở Kiểm soát đường thở Làm thông thoáng đường thở trên Duy trì mở đường thở bằng máy thở Đôi khi hỗ trợ thở máy (Xem thêm Tổng quan về ngừng thở) đọc thêm và cho thở máy Tổng quan về thông khí cơ học Thông khí cơ học có thể Không xâm lấn, liên quan đến các loại mặt nạ Xâm nhập, bao gồm đặt nội khí quản Lựa chọn và sử dụng các kỹ thuật thích hợp đòi hỏi sự hiểu biết về cơ học hô hấp. Có nhiều... đọc thêm khi cần thiết.