Ung thư âm đạo thường là ung thư biểu mô tế bào vảy, thường xảy ra ở phụ nữ 60 tuổi. Triệu chứng phổ biến nhất là chảy máu âm đạo bất thường. Chẩn đoán dựa vào sinh thiết. Điều trị cho ung thư nhiều mảnh nhỏ khu trú tại chỗ là cắt bỏ tử cung hoàn toàn cộng với cắt bỏ âm đạo và bóc hạch bạch huyết; đối với hầu hết các trường hợp khác, xạ trị được sử dụng.
Ung thư âm đạo nguyên phát rất hiếm gặp; những bệnh ung thư này chiếm từ 1% đến 2% số ca ung thư phụ khoa ở Hoa Kỳ. Di căn đến âm đạo hoặc lan rộng cục bộ từ các cấu trúc phụ khoa lân cận thường phổ biến hơn các khối u nguyên phát của âm đạo. Độ tuổi trung bình khi chẩn đoán là 60 tuổi đến 65 tuổi.
Các yếu tố nguy cơ cho ung thư âm đạo bao gồm
Sinh u trong biểu mô âm đạo (VAIN)
Sinh u hoặc ung thư nội mạc cổ tử cung, âm hộ hoặc hậu môn
Phơi nhiễm với diethylstilbestrol trong tử cung
Hầu hết các bệnh ung thư âm đạo là do nhiễm vi rút u nhú ở người (HPV) dai dẳng. Phơi nhiễm với diethylstilbestrol trong tử cung có xu hướng dẫn đến ung thư biểu mô tuyến tế bào sáng của âm đạo, đây là một loại mô học hiếm gặp của ung thư âm đạo; tuổi trung bình khi chẩn đoán là 19 tuổi.
Hầu hết (95%) ung thư âm đạo nguyên phát là ung thư biểu mô tế bào vảy; các loại khác bao gồm ung thư biểu mô tuyến nguyên phát và thứ phát, ung thư biểu mô tế bào vảy thứ phát (ở phụ nữ lớn tuổi), ung thư biểu mô tế bào sáng (ở phụ nữ trẻ) và u sắc tố ác tính. Sarcoma âm đạo phổ biến nhất là sarcoma dạng chùm nho (rhabdomyosarcoma phôi); tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là khi được 3 tuổi.
Hầu hết các trường hợp ung thư âm đạo xảy ra ở phần ba trên của vách sau âm đạo. Chúng có thể lây lan như sau:
Bằng cách lan rộng trực tiếp (vào các mô tại chỗ lân cận xung quanh âm đạo, bàng quang hoặc trực tràng)
Thông tới hạch bạch huyết bẹn từ tổn thương ở phần âm đạo thấp
Thông tới các hạch bạch huyết vùng chậu do các tổn thương ở phần âm đạo trên
Qua đường máu
Các triệu chứng và dấu hiệu của ung thư âm đạo
Hầu hết bệnh nhân ung thư âm đạo có biểu hiện chảy máu âm đạo bất thường giữa chu kỳ kinh nguyệt, thường là sau mãn kinh hoặc sau giao hợp. Đôi khi cũng xuất hiện với khí hư âm đạo chảy như nước hoặc chứng giao hợp đau. Một số ít bệnh nhân không có triệu chứng và tổn thương được phát hiện khi khám vùng chậu thường quy hoặc đánh giá xét nghiệm Papanicolaou (Pap) bất thường.
Dò bàng quang âm đạo hoặc dò trực tràng âm đạo là biểu hiện của bệnh tiến triển muộn.
Chẩn đoán ung thư âm đạo
Sinh thiết
Sinh thiết thường đủ chẩn đoán, nhưng đôi khi cần phải cắt rộng tại chỗ.
Ung thư âm đạo được xếp giai đoạn dựa trên lâm sàng, dựa chủ yếu vào khám thực thể, nội soi (ví dụ, nội soi bàng quang, soi trực tràng), chụp X-quang ngực (đối với di căn phổi), và thường là CT (đối với di căn bụng hoặc vùng chậu). Tỷ lệ sống sót phụ thuộc vào giai đoạn.
Điều trị ung thư âm đạo
Cắt tử cung, cắt bỏ âm đạo, bóc tách hạch bạch huyết và đôi khi xạ trị cho các khối u giai đoạn I giới hạn ở một phần ba trên của âm đạo
Điều trị tia xạ cho hầu hết những trường hợp khác
Giai đoạn I khối u khu trú phần ba trên của âm đạo có thể được điều trị bằng phẫu thuật cắt tử cung triệt căn, cắt bỏ phần âm đạo trên và vét hạch vùng chậu, đôi khi theo sau là xạ trị.
Hầu hết các khối u nguyên phát khác được điều trị bằng xạ trị, thường là sự kết hợp của phương pháp xạ trị ngoài và xạ trị tại chỗ. Nếu điều trị xạ bị chống chỉ định vì các vết dò bàng quang âm đạo hoặc trực tràng âm đạo thì thực hiện phẫu thuật làm sạch vùng chậu.
Những điểm chính
Ung thư âm đạo là do nhiễm vi rút HPV hoặc phơi nhiễm với diethylstilbestrol trong tử cung.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm tiền ung thư cổ tử cung hoặc âm hộ hoặc ung thư.
Hầu hết các bệnh nhân có chảy máu âm đạo bất thường.
Thường chẩn đoán bằng sinh thiết ; đôi khi phải cắt một miếng tại chỗ là cần thiết.
Điều trị các khối u còn khu trú ở thành âm đạo 1/3 trên với việc cắt bỏ tử cung cộng với cắt bỏ âm đạo và vét hạch bạch huyết, đôi khi theo sau là xạ trị, và điều trị hầu hết những khối u khác bằng xạ trị.
Thông tin thêm
Tài nguyên bằng tiếng Anh sau đây có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này.
National Cancer Institute: Vaginal Cancer: Trang web này cung cấp các liên kết đến thông tin về nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị ung thư âm đạo, cũng như các liên kết đến thông tin về tầm soát và chăm sóc hỗ trợ và giảm nhẹ.