Các khối u hệ thần kinh trung ương là loại ung thư đặc phổ biến nhất ở trẻ em 15 tuổi và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em do ung thư. Chẩn đoán dựa vào chẩn đoán hình ảnh (thường là MRI) và sinh thiết. Điều trị có thể bao gồm phẫu thuật cắt bỏ, hóa trị hoặc xạ trị.
Các khối u hệ thần kinh trung ương (CNS) là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở trẻ em, chiếm 30% số ca tử vong (1). Nguyên nhân của hầu hết các khối u thần kinh trung ương ở trẻ em không rõ, nhưng hai yếu tố nguy cơ được xác định là bức xạ ion hóa (ví dụ, chiếu xạ sọ cao) và các hội chứng di truyền đặc biệt (ví dụ, U xơ thần kinh).
Các khối u thần kinh trung ương phổ biến nhất ở trẻ em (theo thứ tự)
Tài liệu tham khảo
1. Curtin SC, Minino AM, Anderson RN: Declines in cancer death rates among children and adolescents in the United States, 1999–2014. NCHS Data Brief (257):1–8, 2016.
Các triệu chứng và dấu hiệu của khối u hệ thần kinh trung ương ở trẻ em
Tăng áp lực nội sọ là nguyên nhân của các biểu hiện lâm sàng hay gặp nhất, bao gồm
Đau đầu
Buồn nôn và nôn
Cáu gắt
Li bì
Thay đổi hành vi
Rối loạn thăng bằng và dáng đi
Các triệu chứng phổ biến khác có liên quan đến vị trí khối u, bao gồm mất thị lực và co giật.
Chẩn đoán khối u hệ thần kinh trung ương ở trẻ em
MRI
Sinh thiết
MRI là kiểm tra chẩn đoán hình ảnh được lựa chọn vì nó cung cấp hình ảnh chi tiết về các khối u nhu mô và có thể phát hiện các khối u hố sau, vùng dưới đồi, u màng nhện và màng mềm. CT có thể được thực hiện nhưng độ nhạy và độ đặc hiệu thấp hơn.
Sau khi chẩn đoán hình ảnh xác nhận sự hiện diện của khối u não, sinh thiết là cần thiết trong phần lớn các trường hợp để xác nhận chẩn đoán và xác định loại và mức độ khối u. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tạo ra một hệ thống phân loại thường được sử dụng (2021) bao gồm thông tin phân tử và mô học để tiếp tục phân loại các khối u hệ thần kinh trung ương.
Sau khi chẩn đoán được thực hiện và mô học khối u được xác định, phân giai đoạn và đánh giá nguy cơ sẽ được xác định. Phân loại giai đoạn (xác định xem khối u đã lan rộng hay chưa) bao gồm chụp cộng hưởng từ toàn bộ cột sống, chọc dò tủy sống để lấy tế bào dịch não tủy và chụp cộng hưởng từ sau phẫu thuật để đánh giá bất kỳ khối u tồn dư nào. Đánh giá nguy cơ dựa trên tuổi tác, mức độ khối u tồn dư, các phát hiện phân tử và bằng chứng về sự lây lan của bệnh.
Điều trị khối u hệ thần kinh trung ương ở trẻ em
Phẫu thuật cắt bỏ
Xạ trị, hóa trị hoặc kết hợp cả hai
Phương pháp điều trị phụ thuộc vào chẩn đoán, mức độ, giai đoạn và đánh giá nguy cơ. Nói chung, sau phẫu thuật ban đầu, có thể cần phải xạ trị, hóa trị hoặc cả hai.
Việc tham gia thử nghiệm lâm sàng, nếu có, nên được xem xét cho tất cả trẻ em có khối u hệ thần kinh trung ương. Phương pháp điều trị tối ưu cần phải có một nhóm đa ngành bao gồm bác sĩ ung thư nhi khoa, bác sĩ thần kinh nhi khoa, bác sĩ phẫu thuật thần kinh nhi khoa, bác sĩ bệnh học thần kinh, bác sĩ chuyên khoa X-quang thần kinh và bác sĩ ung bướu chuyên khoa bức xạ có kinh nghiệm điều trị khối u hệ thần kinh trung ương ở trẻ em. Bởi vì xạ trị cho các khối u hệ thần kinh trung ương đòi hỏi kỹ thuật cao, trẻ em nên được gửi đến các trung tâm có kinh nghiệm trong lĩnh vực này nếu có thể.
Thông tin thêm
Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.
World Health Organization (WHO): WHO Grading of Tumours of the Central Nervous System (2021)
WHO: The 2021 WHO Classification of Tumors of the Central Nervous System: A summary