Thiểu năng tuyến sinh dục nam ở trẻ em

TheoAndrew Calabria, MD, The Children's Hospital of Philadelphia
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 08 2022

Thiểu năng tuyến sinh dục nam làm giảm việc sản sinh testosterone, tinh trùng, hoặc cả hai, hoặc hiếm khi giảm đáp ứng với testosterone, dẫn đến chậm dậy thì, vô sinh hoặc cả hai. Chẩn đoán bằng cách đo nồng độ testosterone huyết thanh, hormone luteinizing và hormone kích thích nang trứng và bằng các thử nghiệm kích thích bằng gonadotropin hoặc hormon giải phóng gonadotropin ở người. Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra.

(Xem thêm suy sinh dục ở trẻ em.)

Phân loại thiểu năng sinh dục nam ở trẻ em

Có 3 loại thiểu năng sinh dục nam: Nguyên phát, thứ phát và type gây bởi thiếu hụt tác động của androgen, chủ yếu do thiếu hụt tác động của thụ thể androgen.

Thiểu năng tuyến sinh dục tiên phát

Trong thiểu năng tuyến sinh dục nguyên phát (hypergonadotropic), các hư hỏng của tế bào Leydig làm giảm sản xuất testosterone,làm hỏng các ống sinh tinh, hoặc cả hai; tăng oligospermia hoặc azoospermia và kết quả tăng gonadotropins.

Nguyên nhân phổ biến nhất

Nguyên nhân phổ biến nhất là hội chứng Klinefelter; các nguyên nhân khác là rối loạn phát triển tuyến sinh dục như loạn sinh tuyến (hiếm gặp), bệnh cryptorchidism, không tinh hoàn hai bên, bất sản tế bào Leydig, hội chứng Noonan, và chứng loạn dưỡng cơ.

Nguyên nhân hiếm gặp bao gồm viêm hoại tử do quai bị, xoắn tinh hoàn, hóa trị bằng thuốc alkylating, và chấn thương.

Hội chứng klinefelter là rối loạn phân bố ống sinh tinh có liên quan đến mô xung quanh 47,XXY, trong đó nhiễm sắc thể X được lấy thông qua mẹ hoặc, ở mức độ thấp hơn, không liên quan đến meiotic của người cha. Hội chứng thường được chẩn đoán xác định ở tuổi dậy thì, khi phát hiện phát triển sinh dục không đầy đủ (tính hoàn thường rất nhỏ, chắc), hoặc sau đó, khi nghiên cứu nguyên nhân vô sinh. Chứng vú to ở đàn ông thường được quan sát thấy do sự gia tăng hoạt động aromatase do gonadotropin gây ra và sau đó chuyển đổi testosterone thành estradiol. Chẩn đoán dựa trên nồng độ gonadotropin tăng lên và nồng độ testosterone thấp đến bình thường thấp.

Khiếm khuyết về xác định giới tính và sự phát triển của tuyến sinh dục, như loạn sinh tuyến sinh dục (46,XX hoặc 46,XY) và các rối loạn tinh hoàn và tinh hoàn trong sự phát triển giới tính, biểu hiện những hình thái hiếm gặp của sự suy nhược thần kinh nam. Chúng có thể dẫn đến một kiểu nam giới hoặc không bị kích động, các bộ phận sinh dục mơ hồ lúc sinh, và một số trường hợp không có tinh hoàn và không có tinh trùng.

Trong tinh hoàn lạc chỗ, một hoặc cả hai tinh hoàn không được đáp ứng. Thông thường, nguyên nhân bệnh không rõ. Thường không biết nguyên nhân Số lượng tinh trùng có thể thấp một chút nếu một tinh hoàn không được đáp ứng nhưng hầu như luôn rất thấp nếu cả hai đều không được đáp ứng.

Trong sự chênh lệch song phương (hội chứng tinh hoàn biến mất), các tinh hoàn có lẽ có mặt nhưng đã được lấy lại trước hoặc sau khi sinh. Bộ phận sinh dục ngoài và các cấu trúc của cơ xương là các cấu trúc ống thông thường nhưng không có cấu trúc ống mullerian. Do đó, mô tinh hoàn phải có mặt trong 12 tuần đầu tiên của sự phát triển phôi vì sự khác biệt tinh hoàn xảy ra và testosterone và yếu tố ức chế müllerian được tạo ra.

Tế bào Leydig xảy ra khi thiếu của các tế bào Leydig bẩm sinh gây ra một phần bộ phận sinh dục ngoài phát triển hoặc mơ hồ. Mặc dù các ống Wolffian phát triển đến mức độ nào đó, testosterone sản xuất không đủ để gây ra sự phân biệt nam giới bình thường của bộ phận sinh dục ngoài. Khôn có các ống Müllerian do sản xuất hormon ức chế men chuyển thông thường bởi các tế bào Sertoli. Mức Gonadotropin cao và thấp testosterone cấp.

Hội chứng Noonan có thể xảy ra ngẫu nhiên hoặc như một di truyền thẳng. Các kiểu hình bao gồm tăng kích thích của da, cách xa, sụp mí, tai thấp, tầm vóc ngắn, xương bàn tay rút ngắn thứ 4, vòm họng cao và các bất thường về tim mạch chủ yếu ở phế quản động mạch phổi (hẹp van phổi). Các xét nghiệm thường ít hoặc có khả năng mã hoá. Testosterone mức độ thấp với nồng độ gonadotropin cao.

Tổng hợp khiếm khuyết androgen là do các khiếm khuyết enzym làm giảm tổng hợp androgen, có thể xảy ra ở bất kỳ đường đi nào dẫn từ cholesterol đến dihydrotestosterone. Những vấn đề bẩm sinh này có thể xảy ra trong tăng sản thượng thận bẩm sinh (ví dụ như sự thiếu hụt chất đạm trong chế độ steroidogenic [StAR], thiếu hụt 17alpha-hydroxylase, thiếu hụt 3beta-hydroxysteroid dehydrogenase) khi cùng một khiếm khuyết enzym xảy ra ở các tuyến thượng thận và tinh hoàn, dẫn đến hoạt động androgen kém và bộ phận sinh dục ngoài không rõ ràng ở các mức độ khác nhau.

Thiểu năng sinh dục thứ phát

Nguyên nhân của bệnh thiểu năng sinh dục thứ phát bao gồm ung thư tuyến tiền liệt, khối u dưới đồi hoặc tuyến yên, thiếu gonadotropin bị cô lập, hội chứng Kallmann, hội chứng Laurence-Moon, thiếu oxy lutein hoá bị cô lập, hội chứng Prader-Willi, và rối loạn chức năng và có được của hệ thần kinh trung ương (ví dụ: chấn thương, nhiễm trùng, bệnh có thâm nhiễm chẳng hạn như mô bào huyết tế bào Langerhans). Các nguyên nhân của bệnh thiểu năng sinh dục thứ phát phải được phân biệt với dậy thì muộn, là một dạng chức năng của bệnh thiểu năng sinh dục Một số rối loạn cấp tính và rối loạn mạn tính (ví dụ, suy thận mạn, chán ăn thần kinh) có thể dẫn đến thiểu năng sinh dục, điều này giải quyết sau khi hồi phục từ rối loạn cơ bản. Suy chức năng sinh dục cũng phổ biến hơn ở những người sống lâu năm sau khi mắc các bệnh ung thư ở trẻ được điều trị bằng chiếu xạ sọ não-cột sống.

Suy toàn tuyến yên có thể xảy ra vô căn hoặc theo giải phẫu (ví dụ như ở dị tật thị tạng hoặc dị dạng Dandy-Walker), gây ra thiếu hụt hormone tuyến yên dưới hormone. Các triệu chứng lâm sàng có thể xảy ra do khối u, chứng phát ban, hoặc điều trị của họ, rối loạn mạch máu, rối loạn truyền dịch (như sarcoidosis, hististerocytosis của tế bào Langerhans), nhiễm trùng (như viêm não, viêm màng não) hoặc chấn thương. Nôn mửa ở trẻ em có thể gây tăng trưởng chậm, hạ giáp, tiểu đường, hạ huyết áp và thiếu sự phát triển tình dục khi tuổi dậy thì được mong đợi. Sự thiếu hụt hormone, dù là có nguồn gốc ở tuyến yên mạc trước hay sau, có thể khác nhau và nhiều.

Hội chứng Kallmann gây ra khoảng 60% số các dạng suy chức năng tuyến sinh dục bẩm sinh. Nó được đặc trưng bởi tình trạng mất máu do bất lợi hoặc chứng giảm sản suất của các thùy khứu giác và do chủ trương hạ gối do thiếu hormon giải phóng gonadotropin dưới đồi (GnRH) dưới đồi hypothalamic gonadotropin. Hội chứng này xảy ra khi nơ-ron thần kinh thần kinh GnRH của thai nhi không di chuyển từ màng nhầy vào vùng dưới đồi. Các khiếm khuyết di truyền được biết đến; sự thừa kế theo kiểu cổ điển là liên kết X nhưng cũng có thể là sự chiếm ưu thế của nhiễm sắc thể điển hình hoặc sự lặn nhiễm sắc thể điển hình Các biểu hiện khác bao gồm dương vật nhỏ tinh hoàn lạc chỗ, khiếm khuyết ở đường giữa, và bất sản thận. Biểu hiện không đồng nhất về mặt lâm sàng và một số bệnh nhân có khả năng phát hiện mùi bình thường.

Thiếu hormone lutein đơn độc (LH) (hội chứng sinh sản eunuch) là một nguyên nhân hiếm gặp của thiểu năng sinh dục do mất đơn vị tiết LH ở trẻ trai; nồng độ kích thích tuyến follicle (FSH) là bình thường. Ở tuổi dậy thì, sự phát triển của tinh hoàn là bình thường vì hầu hết khối lượng tinh hoàn bao gồm các ống sinh tinh, đáp ứng với FSH. Sự sản sinh tinh trùng có thể xảy ra khi ống dẫn tinh phát triển Tuy nhiên, không có LH gây ra teo tế bào Leydig và thiếu hụt testosterone. Do đó, bệnh nhân không phát triển các đặc điểm sinh dục thứ cấp bình thường, nhưng chúng vẫn tiếp tục phát triển, đạt đến tỷ lệ tử cung (sải tay vượt quá chiều cao 5 cm; chiều dài từ mu đến sàn vượt quá đỉnh đến chiều dài mu > 5 cm) do các nốt biểu sinh không đóng lại.

Hội chứng Prader-Willi có đặc trưng là giảm hoạt động của thai nhi, giảm trương lực cơ, và không phát triển tốt trong thời thơ ấu, sau đó là béo phì, thiểu năng trí tuệ, và thiểu năng sinh dục. Hội chứng này là do xóa hoặc phá vỡ một hoặc nhiều gen trên nhánh dài của nhiễm sắc thể 15 của bố hoặc do sự phân bố không đều của nhiễm sắc thể 15 của mẹ. Phát triển kém do giảm trương lực cơ và những khó khăn bú trong thời kỳ sơ sinh thường phụ hồi sau 6 đến 12 tháng. Từ 12 đến 18 tháng tuổi trở đi, chứng tăng trương lực không kiểm soát gây ra tăng cân quá mức và các vấn đề tâm lý; nổi bật nhất là béo phì. Tăng cân nhanh tiếp tục ở tuổi trưởng thành; vóc dáng ngắn và có thể là do thiếu hormone tăng trưởng. Các đặc điểm bao gồm khả năng cảm xúc, kỹ năng vận động kém, các biểu hiện bất thường trên khuôn mặt (ví dụ như kích thước nhỏ, đôi mắt hình quả hạnh, miệng có đôi môi trên mỏng và góc nghiêng), và các bất thường về xương (như chứng vẹo cột sống, gù, loãng xương). Tay và bàn chân nhỏ. Các đặc điểm khác bao gồm tinh hoàn lạc chỗ và một thiểu sản dương vật và bìu.

Dậy thì muộn là chưa có biểu hiện dậy thì trước 14 tuổi; điều này phổ biến hơn ở các bé trai. Theo định nghĩa, trẻ chậm phát triển thể chất cho thấy bằng chứng về sự trưởng thành giới tính khi 18 tuổi, nhưng dậy thì chậm và tầm vóc thấp có thể gây ra lo lắng ở thanh thiếu niên và gia đình họ. Nhiều trẻ em có tiền sử gia đình bị chậm phát triển về sinh dục ở cha mẹ hoặc anh chị em ruột. Thông thường, tầm vóc thường thấp ở thời thơ ấu, thanh thiếu niên hoặc cả hai nhưng sau cùng sẽ đạt đến phạm vi bình thường. Tốc độ tăng trưởng gần như bình thường, và mô hình phát triển song song với đường cong phần trăm thấp hơn của biểu đồ tăng trưởng. Sự bứt phá tăng trưởng ở tuổi dậy thì bị trì hoãn và vào thời kỳ dậy thì, phần trăm chiều cao tăng lên bắt đầu giảm, có thể dẫn đến những khó khăn về tâm lý xã hội cho một số trẻ em. Độ tuổi của xương bị trì hoãn và phù hợp với độ cao của trẻ (độ tuổi của trẻ ở mức % thứ 50) hơn là tuổi về mặt thời gian Chẩn đoán bằng cách loại trừ thiếu hụt hormone tăng trưởng, chứng suy giáp, các tình trạng hệ thống có thể ảnh hưởng đến tuổi dậy thì (ví dụ, bệnh viêm ruột, rối loạn ăn uống) và suy dinh dưỡng (chủ yếu hoặc do thiếu gonadotropin).

Các triệu chứng và dấu hiệu của suy chức năng tuyến sinh dục nam ở trẻ em

Biểu hiện lâm sàng phụ thuộc vào testosterone và sản xuất tinh trùng có ảnh hưởng hay không, thời điểm ảnh hưởng và ảnh hưởng như thế nào. (Đối với biểu hiện ở tuổi trưởng thành, xem Triệu chứng và Dấu hiệu.)

Nếu thiếu androgen hoặc khiếm khuyết trong hoạt tính androgen xảy ra trong ba tháng đầu của thai kỳ (< 12 tuần tuổi thai), sự khác biệt của các ống trung thận trong và bộ phận sinh dục ngoài là không đủ. Biểu hiện có thể bao gồm các bộ phận sinh dục ngoài bên ngoài mơ hồ đến các bộ phận sinh dục ngoài của phụ nữ bình thường xuất hiện. Thiếu androgen trong ba tháng thứ 2 và ba tháng thứ 3 của thai kỳ có thể gây ra một khối u nhú và một phần tinh hoàn chưa hoàn chỉnh.

Thiếu androgen phát triển sớm ở trẻ em có ít hậu quả, nhưng nếu nó xảy ra khi tuổi dậy thì được mong đợi, sự phát triển giới tính thứ cấp bị suy giảm. Những bệnh nhân như vậy có sự phát triển cơ bắp kém, giọng nói cao, sự phát triển trán và tinh hoàn không bình thường, một bìu dái nhỏ, lông mu và nách thưa, và lông cơ vắng mặt. Họ có thể phát triển thành mạch và phát triển thành phần cơ thể của hoạ tiết (khoảng cách cánh tay vượt quá chiều cao 5 cm, chiều dài mu và cung dài hơn vương miện đến chiều dài mu của > 5 cm) bởi vì sự kết hợp của các epiphyses bị trì hoãn và sự phát triển xương kéo dài.

Chẩn đoán suy chức năng tuyến sinh dục nam ở trẻ em

  • Định lượng testosterone, LH, và FSH

  • Kiểu hình

Chẩn đoán thiểu năng sinh dục ở trẻ nam khó khăn, dựa trên những bất thường phát triển hoặc trễ ở tuổi dậy thì nhưng cần phải làm xét nghiệm, bao gồm định lượng testosterone, LH và FSH. Nồng độ LH và đặc biệt là FSH nhạy hơn testosterone mức độ, đặc biệt là để phát hiện chủ nghĩa đồi mồi cơ bản. Xét nghiệm nên được thực hiện vào buổi sáng và yêu cầu các xét nghiệm dành riêng cho trẻ em (thường được dán nhãn là siêu nhạy cảm hoặc miễn dịch hóa chất phát sáng [ICMA]).

Nồng độ LH và FSH cũng giúp chẩn đoán thiểu năng sinh dục là tiên phát hay thứ phát:

  • Nồng độ cao, thậm chí với mức thấp bình thường nồng độ testosterone thiểu năng sinh dục tiên phát.

  • Nồng độ thấp hoặc thấp hơn mức dự kiến testosterone thiểu năng sinh dục thứ phát.

Ở những bé trai có chiều cao thấp, chậm phát triển, thấp testosterone, và mức FSH và LH thấp có thể cho thấy sự trì hoãn phát triển. Không giống như sự trì hoãn hiến pháp, trong đó có sự sụt giảm thoáng qua các hormone này bình thường hóa theo thời gian, các gonadotropin và testosterone không bình thường hóa theo thời gian.

Tăng FSH huyết thanh với huyết thanh bình thường testosterone và mức độ LH thường cho thấy sự phát triển tinh trùng kém nhưng không suy giảm testosterone sản xuất. Trong thiểu năng sinh dục tiên phát, điều quan trọng là phải xác định kiểu hình để chẩn đoán hội chứng Klinefelter.

Lý giải nồng độ testosterone, FSH, và LH để chẩn đoán thiểu năng sinh dục đòi hỏi sự hiểu biết về mức độ thay đổi. Trước tuổi dậy thì, nồng độ testosterone trong huyết thanh là < 20 ng/dL (< 0,7 nmol/L) và ở tuổi trưởng thành, nồng độ là > 300 đến 1200 ng/dL (12 đến 42 nmol/L). Huyết thanh testosterone sự bài tiết chủ yếu là tuần hoàn. Vào nửa cuối của tuổi dậy thì, mức độ ban đêm cao hơn vào thời gian cuối của ngày. Tiến hành lấy mẫu xét nghiệm vào buoir sáng testosterone mức bình thường. Bởi vì 98% testosterone phụ thuộc vào các protein vận chuyển trong huyết thanh (testosterone globulin), sự thay đổi trong các mức protein này làm thay đổi tổng nồng độ testosterone. Đo tổng huyết thanh testosterone (protein phụ thuộc và tự do) thường là chỉ số chính xác nhất của testosterone tiết.

Mặc dù nồng độ LH và FSH trong huyết thanh rất thay đổi, việc xét nghiệm có thể có giá trị. Tuổi dậy thì bắt đầu khi tăng tiết GnRH và LH huyết thanh tăng không tương xứng với FSH. Vào đầu tuổi dậy thì, nồng độ vào buổi sáng thường tăng Nồng độ LH huyết thanh thường dưới 0,2 mIU/mL (0,2 đơn vị/L) trước tuổi dậy thì và từ 2 đến 12 mIU/mL (2 đến 12 đơn vị/L) trong giai đoạn dậy thì và vào giai đoạn trưởng thành. Nồng độ FSH huyết thanh thường < 3 mIU/mL (< 3 đơn vị/L) trước tuổi dậy thì và dao động từ 5 đến 10 mIU/mL (5 và 10 đơn vị/L) trong suốt giai đoạn 2 của tuổi dậy thì và vào giai đoạn trưởng thành.

Đo nồng độ ức chế ức chế B và hormone chống müller có thể giúp đánh giá chức năng tuyến sinh dục ở các bé trai nghi ngờ suy chức năng tuyến sinh dục. Cả hai đều là chất chỉ điểm chức năng của tế bào Sertoli, có vai trò quan trọng trong quá trình sinh tinh và chiếm phần lớn sự phát triển của tinh hoàn trước tuổi dậy thì. Không giống như LH và FSH, những chất chỉ điểm này được đo dễ dàng trước tuổi dậy thì. Đối với các bé trai lớn tuổi dậy thì muộn và nghi ngờ suy chức năng tuyến sinh dục thứ phát, nồng độ thấp của inhibin B, thường tăng ở tuổi dậy thì, gợi ý suy chức năng tuyến sinh dục thứ phát hơn là chậm phát triển thể chất.

Xét nghiệm kích thích gonadotropin (hCG) của người đã được thực hiện để đánh giá sự hiện diện và khả năng tiết của tinh hoàn. Có nhiều phác đồ điều trị. Trong một phác đồ, bệnh nhân được cho liều hCG 100 đơn vị/kg/ tiêm bắp. hCG kích thích các tế bào Leydig, nó giống LH ở một tiểu đơn vị cấu trúc, và kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone. Nồng độ Testosterone nên tăng gấp đôi sau 3 đến 4 ngày.

Điều trị suy chức năng tuyến sinh dục nam ở trẻ em

  • Phẫu thuật cần được đề cập đến

  • Thay thế hoóc-môn

Tinh hoàn ẩn được điều chỉnh sớm để loại bỏ những lo ngại về ung thư phát triển sau này ở tuổi trưởng thành và để ngăn ngừa xoắn tinh hoàn.

Đối với tình trạng suy sinh dục thứ phát, bất kỳ rối loạn vùng dưới tuyến yên hoặc vùng dưới đồi nào được điều trị. Nhìn chung, mục tiêu là cung cấp androgen thay thế mà bắt đầu với liều thấp và tăng dần liều từ 18 đến 24 tháng. Điều trị được bắt đầu ở độ tuổi thích hợp để bắt đầu dậy thì bình thường, thường là khoảng 12 tuổi.

Thiếu niên nam bị thiếu hụt androgen nên được tiêm dài ngày testosterone enanthate hoặc cypionate 50 mg từ 2 đến 4 tuần một lần; liều được tăng lên tới 200 mg trong vòng 18 đến 24 tháng. Miếng dán da hoặc gel bôi ngoài da có thể được sử dụng thay thế khi bé trai lớn hơn. Lựa chọn điều trị có thể được xác định dựa trên sở thích của bệnh nhân, nhưng tiêm được ưu tiên hơn khi liều đang được tăng lên.

Điều trị Hội chứng Kallmann bằng hCG có thể khắc phục tình trạng tinh hoàn ẩn và cải thiện sinh sản. Dậy thì là lứa tuổi điển hình nhạy cảm với testosterone đường tiêm và gel bôi ngoài da. Liệu pháp GnRH trước đây đã được chứng minh là giúp tiết ra nội tiết sinh dục nội sinh, sự phát triển của cơ quan sinh dục thứ phát, và kể cả sự sinh sản.

Trong sự thiếu hụt LH đơn độc, testosterone, chuyển hoá theo con đường hình thành estrogen bằng aromatase, gây ra sự kết thúc chu trình chuyển hoá bình thường.

Bệnh nhân có hội chứng Prader-Willi có thể được điều trị bằng hormone tăng trưởng của con người. Một số nghiên cứu cho thấy điều trị này có lợi.

Sự chậm phát triển thể chất của tuổi dậy thì có thể được điều trị bằng một đợt testosterone từ 4-6 tháng. Sau khi đợt điều trị được hoàn thành, việc điều trị được dừng lại và nồng độ testosterone được đo vài tuần hoặc vài tháng sau để phân biệt tạm thời với sự thiếu hụt vĩnh viễn. Nếu nồng độ testosterone không cao hơn giá trị ban đầu và/hoặc sự phát triển của tuổi dậy thì không theo chu trình sau khi hoàn thành điều trị, thì có thể điều trị đợt thứ hai với liều thấp. Nếu nội tiết nội sinh giai đoạn dậy thì chưa bắt đầu sau hai đợt điều trị, khả năng sự thiếu hụt vĩnh viễn sẽ tăng lên, và bệnh nhân cần phải được đánh giá lại vì các nguyên nhân khác gây lên tình trạng suy sinh dục.

Những điểm chính

  • Trong suy sinh dục nguyên phát ở nam, rối loạn chức năng tinh hoàn bẩm sinh (hoặc hiếm mắc phải) giảm sản xuất testosterone và/hoặc phá huỷ các ống sinh tinh.

  • Trong suy sinh dục thứ phát ở nam, các rối loạn bẩm sinh hay mắc phải của vùng dưới đồi hoặc tuyến yên gây thiếu hụt gonadotropin và không kích thích tinh hoàn chức năng bình thường; điều này phải được phân biệt với sự trì hoãn về thể chất.

  • Các biểu hiện và thời gian của chúng thay đổi tùy thuộc vào thời điểm testosterone sản xuất bị bất thường.

  • Sự thiếu hụt androgen trước khi sinh có thể dẫn đến các biểu hiện khác nhau, bao gồm một nửa phần của hai tinh hoàn, dương vật nhỏ và bộ phận sinh dục ngoài có xu hướng đến bộ phận sinh dục ngoài của phụ nữ bình thường.

  • Thiếu Androgen xảy ra khi tuổi dậy thì bị nghĩ đến suy giảm sự phát triển sinh dục thứ phát.

  • Chẩn đoán bằng cách đo nồng độ testosterone, hormone tạo hoàng thể và nồng độ hormone kích thích nang trứng.

  • Điều trị bằng nội tiết thay thế và phẫu thuật nếu cần.