Gãy chỏm xương quay thường xảy ra sau khi ngã chống tay tư thế duỗi khuỷu và thường khó nhận thấy trên phim X-quang.
(Xem thêm Tổng quan về gãy xương.)
Chỏm quay có thể sờ thấy ở mặt ngoài khuỷu như là một cấu trúc xoay trong quá trình sấp ngửa, tiếp khớp với lồi cầu ngoài cánh tay. Lồi cầu ngoài cánh tay, chỏm xương quay và mỏm khuỷu sẽ tạo thành một tam giác cân đặc trưng. Tràn dịch khớp (thường gặp khi có gãy chỏm quay) thường có thể sờ thấy trên vùng tam giác này.
Gãy chỏm xương quay thường gặp ở người lớn nhiều hơn ở trẻ.
Các triệu chứng và dấu hiệu của gãy chỏm xương quay
Khi có gãy chỏm quay, thường gây tăng nhạy cảm ở vùng chỏm quay, khi ngửa tay thì đau hơn. Sưng nề di tràn máu trong khớp thường luôn có. Có thể hạn chế vận động thụ động khớp khuỷu. Có thể đồng thời kèm vỡ chỏm con.
Chẩn đoán gãy chỏm xương quay
Khám thực thể
X-quang
Cần chụp các tư thế thẳng, nghiêng và chếch. Nhưng do X-quang có thể chỉ cho thấy các dấu hiệu gián tiếp của gãy xương, việc chẩn đoán cần chú ý dựa vào khám thực thể.
DU CANE MEDICAL IMAGING LTD/SCIENCE PHOTO LIBRARY
Hình ảnh do bác sĩ Danielle Campagne cung cấp.
Phim X-quang thẳng và nghiêng thường quy khó thấy đường gãy, tuy nhiên thường sẽ thấy các tràn dịch khớp, biểu hiện bằng các dấu hiệu tấm mỡ. Sự thay đổi vị trí của tấm mỡ phía trước chỉ ra có tràn dịch khớp tuy nhiên không đặc hiệu; sự xuất hiện tấm mỡ phía sau trên phim X-quang tư thế nghiêng đặc hiệu cho tràn dịch khớp tuy nhiên độ nhạy không cao. Bệnh nhân với triệu chứng đau cục bộ ở vùng chỏm quay và có tràn dịch khớp cần được chụp phim tư thế chéo (độ nhạy cao hơn để phát hiện ra đường gãy) hoặc cần các phương pháp điều trị thích hợp.
Đường quay chỏm con là một đường thẳng đi qua giữa thân của xương quay trên phim X-quang khuỷu tư thế nghiêng. Bình thường, đường này cắt ngang qua phần giữa chỏm con. Đôi khi ở trẻ em, dấu hiệu duy nhất của gãy xương trên X-quang là thay đổi đường này.
Ngọc trai & cạm bẫy
|
Chọc hút dịch có thể được thực hiện để hút bớt máu khỏi khớp để giúp phân biệt cơ chế hạn chế vận động do mảnh gãy hay do đau và co cơ. Sau đó, có thể tiêm thêm thuốc gây tê tại chỗ để giúp giảm đau.
Độ vững chắc được kiểm tra bằng cách áp lực vào 2 bên trong ngoài, kiểm tra sự lỏng và tăng chuyển động bất thường. Nếu khớp không bị di chuyển khi tiến hành test stress áp trong và áp ngoài, ổ gãy là vững và các dây chằng có thể chưa bị thương tổn.
Đường thành trước xương cánh tay và đường quay chỏm con
Thông thường đường thành trước xương cánh tay trên phim X-quang tư thế nghiêng sẽ cắt qua giữa chỏm con. Nếu đường này không cắt qua hoặc chỉ cắt qua phần trước chỏm con, có thể sẽ có gãy đầu xa xương cánh tay di lệch sau. Đường quay chỏm con, kẻ từ giữa xương quay, thường cắt ngang qua chỏm con. Nếu không, cần nghi ngờ một vết nứt ẩn. |
Điều trị gãy chỏm xương quay
Thông thường là treo tay và các bài tập lấy lại tầm vận động
Hiếm khi cần phẫu thuật sửa chữa
Ổ gãy ít di lệch hay không làm ảnh hưởng đến tầm vận động thụ động hay sự vững chắc của khớp có thể điều trị bằng treo tay, sẽ giúp bệnh nhân dễ chịu khi gấp khuỷu 90°. Tập tầm vận động khớp khuỷu nên được tiến hành càng sớm càng tốt ngay khi bệnh nhân có thể chịu được.
Nếu khuỷu mất vững hay hạn chế vận động do mảnh gãy, gãy xương cần được phẫu thuật.
Những điểm chính
Đau vùng chỏm xương quay và đau tăng khi ngửa tay.
Chụp X-quang tư thế thẳng, nghiêng và chếch, tuy nhiên bởi trên phim có thể chỉ có các dấu hiệu gián tiếp, thăm khám thực thể là rất quan trọng để chẩn đoán gãy xương.
Nếu có tăng nhạy cảm vùng chỏm xương quay và có bằng chứng lâm sàng hoặc X-quang là tràn dịch khớp, cần điều trị như một gãy chỏm quay thực sự dù không phát hiện đường gãy trên phim.