Xét nghiệm chẩn đoán bệnh lý da

TheoJulia Benedetti, MD, Harvard Medical School
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 01 2024

Các xét nghiệm chẩn đoán được chỉ ra khi nguyên nhân gây tổn thương da hoặc bệnh không rõ ràng từ tiền sử và khám lâm sàng đơn thuần. Bao gồm

(Xem thêm Đánh giá bệnh nhân da liễu.)

Sinh thiết da

Có một số loại sinh thiết da:

  • Dùng Punch

  • Cạo thương tổn

  • Cắt hình nêm

Thủ thuật sinh thiết bằng punch, trong đó một ống đục lỗ (đường kính thường là 4 mm) được ấn vào trung bì sâu hoặc mô dưới da để lấy mẫu với toàn bộ các phần của nó.

Cạo với dao mổ hoặc dao cạo có thể được thực hiện đối với các tổn thương bề mặt. Chảy máu được kiểm soát bằng dung dịch nhôm clorua hoặc sấy điện.

Cắt bỏ hình nêm ở da bằng dao mổ có thể được thực hiện đối với các sinh thiết lớn hơn hoặc sâu hơn, được đóng lại bằng các mũi chỉ.

Các tổn thương sắc tố đôi khi được cắt bỏ để đánh giá độ sâu mô học; nếu quá nông, chẩn đoán xác định có thể không thực hiện được. Chẩn đoán và điều trị thường có thể đạt được đồng thời với hầu hết các khối u nhỏ bằng cách cắt bỏ hoàn toàn khối u và một phần vùng da lành rìa thương tổn u.

Cạo da

Cạo vảy da giúp chẩn đoán nhiễm nấm và ghẻ.

Đối với nhiễm nấm, vảy được lấy từ bờ của thương tổn và đặt vào một lam kính soi dưới kính hiển vi. Sau đó thêm một giọt 10-20% kali hydroxit vào. Sợi nấm sợi, bào tử nấm men, hoặc cả hai đều khẳng định chẩn đoán nhiễm nấm hoặc là bệnh nấm candida.

Đối với ghẻ, vảy da được lấy từ các hang ghẻ nghi ngờ và được đặt trực tiếp dưới lớp phủ ngoài bằng dầu khoáng; có thể phát hiện ký sinh trùng, phân, trứng xác định chẩn đoán. Tuy nhiên, việc cạo âm tính không loại trừ được bệnh ghẻ.

Đèn Wood

Đèn Wood (ánh sáng đen) có thể giúp bác sĩ lâm sàng chẩn đoán và xác định mức độ tổn thương (ví dụ ranh giới của các thương tổn sắc tố trước khi cắt bỏ). Nó có thể giúp phân biệt giảm sắc tố với mất màu (với bạch biến dưới đèn Wood tổn thương sẽ bắt màu trắng ngà huỳnh quang).

Erythrasma bắt màu huỳnh quang là màu cam-đỏ đặc trưng. Nhiễm nấm da đầu do Microsporum canisM. audouinii phát huỳnh quang màu xanh sáng. (LƯU Ý: Hầu hết bệnh nấm da đầu ở Hoa Kỳ là do loài Trichophyton, loài này không phát màu huỳnh quang.) Bằng chứng sớm nhất của nhiễm trùng da do Pseudomonas (ví dụ, trong bỏng) có thể là phát huỳnh quang màu xanh lá cây.

Bệnh bạch biến nổi bật dưới ánh đèn Wood
Dấu các chi tiết
Trong ảnh này, bệnh bạch biến được làm nổi bật dưới ánh đèn Wood (phải).
© Springer Science+Business Media

Xét nghiệm tế bào Tzanck

Xét nghiệm tế bào Tzanck có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh do vi rút, chẳng hạn như herpes simplexherpes zoster và được thực hiện khi có các mụn nước còn hoạt động và nguyên vẹn. Xét nghiệm tế bào Tzanck không thể phân biệt giữa bệnh do nhiễm trùng herpes simplex và herpes zoster.

Bọng nước nguyên vẹn là tổn thương thích hợp để xét nghiệm. Đỉnh bọng nước được loại bỏ bằng một lưỡi dao sắc và phần đáy của bọng nước còn lại được cạo bằng dao lưỡi dao số 15. Mẫu bệnh phẩm được chuyển sang một lam kính và nhuộm Wright hoặc nhuộm Giemsa. Tế bào khổng lồ đa nhân là một dấu hiệu của nhiễm trùng herpes.

khám da bằng phiến kính

Phương pháp ấn kính được sử dụng để xác định xem tổn thương ban đỏ ở da là do máu trong các mạch máu nông (viêm hoặc tổn thương mạch) hoặc do xuất huyết.

Một lam kính được ép trên tổn thương (diascopy) để xem nó có mất màu hay không. Các tổn thương xuất huyết không mất màu; tổn thương viêm và mạch máu thì mất màu.

Phương pháp ấn kính cũng có thể giúp chẩn đoán các tổn thương da trong bệnh sarcoid, mà khi thực hiện sẽ có dấu hiệu thạch táo.