Rau cài răng lược

(Phổ rau dính bất thường)

TheoJulie S. Moldenhauer, MD, Children's Hospital of Philadelphia
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 07 2021

Rau cài răng lược là rau bám bất thường, dẫn đến trì hoãn sổ rau thai. Chức năng rau là bình thường, nhưng xâm nhập túi phôi kéo dài vượt ranh giới bình thường (gọi là lớp Nitabuch). Trong những trường hợp như vậy, việc lấy bỏ rau thủ công bằng tay, trừ khi được làm rất tỉ mỉ, sẽ dẫn đến chảy máu tràn ngập sau sinh. Chẩn đoán trước sinh bằng siêu âm. Điều trị thường là cắt tử cung sau mổ lấy thai.

Trong rau cài răng lược, các gai rau thai không được chứa bởi các tế bào đệm tử cung, như bình thường, nhưng kéo dài vào đến cơ tử cung.

Các bất thường liên quan bao gồm

  • Rau cắm (xâm lấn của gai rau vào cơ tử cung)

  • Rau đâm xuyên (sự xâm nhập của gai rau vào hoặc xuyên qua lớp thanh mạc tử cung)

Tất cả 3 bất thường đều gây ra những vấn đề tương tự.

Căn nguyên

Các yếu tố nguy cơ chính đối với rau cài răng lược là

  • Phẫu thuật tử cung trước đó

Ở Mỹ, rau cài răng lược thường gặp ở các phụ nữ

  • Ở Mỹ, rau cài răng lược thường gặp ở các phụ nữ có rau tiền đạo và đã được mổ lấy thai trong lần mang thai trước.

Tỷ lệ bị rau cài răng lược ngày càng tăng; nó xảy ra ở khoảng

  • 1/30.000 trong những năm 1950

  • 1/500 đến 2000 trong những năm 1980 và 1990

  • 3/1000 vào những năm 2000

  • Ở Hoa Kỳ từ 1998 đến 2011, 1/272 (1)

Ở những phụ nữ có nhau tiền đạo, nguy cơ bị rau cài răng lược tăng từ khoảng 10% nếu họ đã sinh mổ một lần lên > 60% nếu họ đã từng > 4 lần sinh mổ. Đối với phụ nữ không có rau tiền đạo, có sinh mổ trước đó sẽ làm tăng nguy cơ rất nhẹ (< 1% cho đến 4 lần sinh mổ).

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

  • Mẹ > 35 tuổi

  • Mang thai nhiều lần (nguy cơ gia tăng khi tăng số lần đẻ)

  • U xơ tử cung dưới niêm mạc

  • Phẫu thuật tử cung trước, bao gồm phẫu thuật bóc u xơ

  • Tổn thương nội mạc tử cung như hội chứng Asherman

Tài liệu tham khảo nguyên nhân gây bệnh

  1. 1. Mogos MF, Salemi JL, Ashley M, et al: Recent trends in placenta accreta in the United States and its impact on maternal–fetal morbidity and healthcare-associated costs, 1998–2011. J Matern Fetal Neonatal Med 29 (7):1077–1082, 2016, 2016. doi: 10.3109/14767058.2015.1034103

Triệu chứng và Dấu hiệu

Thông thường, chảy máu âm đạo rất nhiều trong khi lấy bánh rau bằng tay sau khi sổ thai. Tuy nhiên, chảy máu có thể là rất ít hoặc không có, nhưng rau có thể không được sổ trong vòng 30 phút sau khi sinh.

Chẩn đoán

  • Siêu âm cho phụ nữ có nguy cơ

Thông qua việc đánh giá bề mặt diện bám tử cung rau bằng siêu âm (qua âm đạo hoặc thành bụng) được đảm bảo ở phụ nữ có nguy cơ; nó có thể được thực hiện định kỳ, bắt đầu từ 20 đến 24 tuần tuổi thai. Nếu siêu âm ở chế độ B (thang xám) không đưa ra kết luận, chụp MRI hoặc Doppler nghiên cứu dòng chảy có thể giúp ích.

Trong khi sinh, nghi ngờ là rau cài răng lược nếu

  • Rau không được sổ trong vòng 30 phút sau khi sinh.

  • Cố gắng bóc rau nhưng không thể được vì không tách được bánh rau.

  • Co bánh rau gây ra chảy máu với số lượng lớn.

Khi nghi ngờ rau cài răng lược, có thể phải mở bụng nếu chảy máu với lượng lớn.

Điều trị

  • Cắt tử cung sau khi mổ lấy thai

Nếu nghi ngờ có rau cài răng lược, bác sĩ lâm sàng nên cân nhắc giới thiệu người phụ nữ đến trung tâm có chuyên môn về xử trí tình trạng này.

Chuẩn bị cho việc đẻ tốt nhất. Thông thường, trừ khi thai phụ phản đối, phẫu thuật cắt tử cung được thực hiện ở tuần thứ 34; cách tiếp cận này có xu hướng dẫn đến kết quả đạt được lợi ích cân bằng tốt nhất giữa mẹ và thai nhi.

Nếu cắt bỏ tử cung khi mổ lấy thai được thực hiện (tốt nhất là bởi bác sĩ phẫu thuật vùng chậu có kinh nghiệm), đường rạch ở đáy tử cung, tiếp theo là kẹp ngay dây rốn sau khi sinh có thể giúp giảm tối thiểu lượng máu mất. Rau vẫn giữ nguyên tại chỗ trong khi cắt bỏ tử cung được thực hiện. Đặt bóng làm tắc nghẽn động mạch chủ hay các mạch chậu trong có thể được thực hiện trước phẫu thuật nhưng đòi hỏi phải có một bác sĩ chụp mạch có kỹ năng và có thể gây ra các biến chứng huyết khối tắc nghẽn nghiêm trọng.

Hiếm khi (ví dụ, khi nhau bám ở khu trú, ở đáy hoặc sau), bác sĩ lâm sàng có thể cố gắng cứu tử cung, nhưng chỉ khi không có xuất huyết cấp tính. Ví dụ, tử cung có thể được giữ lại, và một liều cao methotrexate có thể được dùng để làm tan nhau thai; thủ thuật này chỉ được thực hiện ở một số trung tâm. Gây tắc động mạch tử cung, thắt động mạch, và chèn bóng cũng đôi khi được sử dụng.

Những điểm chính

  • Ở Hoa Kỳ, hiện tương rau cài răng lược đang ngày càng trở nên phổ biến, thường xảy ra ở phụ nữ có rau tiền đạo trước đây và được mổ lấy thai trong lần mang thai trước.

  • Xem xét sử dụng siêu âm định kỳ để kiểm tra sàng lọc những phụ nữ > 35 tuổi hoặc đẻ nhiều lần (đặc biệt nếu có rau tiền đạo ở lần có thai trước đây hoặc trước đó họ đã được mổ lấy thai), hoặc những người bị u xơ dưới niêm mạc hoặc tổn thương niêm mạc tử cung, hoặc đã phẫu thuật tử cung.

  • Nghi ngờ rau cài răng lược nếu rau không được sổ trong vòng 30 phút sau khi thai ra, nếu những nỗ lực bóc rau nhân tạo bằng tay không thể tạo ra một khoảng trống, hoặc nếu sự co lại của rau thai gây ra chảy máu số lượng lớn.

  • Nếu được chẩn đoán là sót nhau thai, hãy tiến hành phẫu thuật cắt tử cung ở tuần thứ 34, trừ khi thai phụ phản đối.

  • Cân nhắc giới thiệu đến trung tâm có chuyên môn về xử trí rau cài răng lược.