Bệnh sốt phát ban địa phương do bọ chét chuột là do Rickettsia typhi và R. felis, được truyền sang người bằng bọ chét; lâm sàng tương tự như nhưng nhẹ hơn sốt phát ban dịch tễ, gây ớn lạnh, đau đầu, sốt, và phát ban.
(Xem thêm Tổng quan về Nhiễm trùng Rickettsial và liên quan.)
Bệnh sốt phát ban địa phương do bọ chét chuột là một bệnh rickettsial.
Vật chủ tự nhiên của bó chét gồm chuột hoang dã, chuột và các loài gặm nhấm khác. Bọ chét chuột và có lẽ là bọ chét mèo truyền các sinh vật sang người thông qua vết cắn. Bọ chét cũng là các vật chủ tự nhiên cho R. typhi; những con bọ chét cái có thể lây nhiễm các sinh vật sang con của chúng. Phân bố tản mạn nhưng xuất hiện trên toàn thế giới; tỷ lệ mắc bệnh thấp nhưng cao hơn ở các khu vực bị chuột bị nhiễm.
Các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh sốt phát ban chuột
Sau thời gian ủ bệnh từ 6 đến 18 ngày (trung bình 10 ngày), một cơn ớn lạnh xuất hiện đột ngột cùng với sốt và đau đầu. Sốt kéo dài khoảng 12 ngày; sau đó nhiệt độ dần dần trở lại bình thường.
Phát ban và các biểu hiện khác tương tự sốt phát ban dịch tễ nhưng ít nghiêm trọng hơn. Phát ban ban đầu rất ít và rời rạc.
Tỉ lệ tử vong thấp nhưng cao hơn ở bệnh nhân cao tuổi.
Chẩn đoán bệnh sốt phát ban chuột
Lâm sàng
Nhuộm huỳnh quang kháng thể với mảnh sinh thiết vị trí phát ban để phát hiện các sinh vật
Xét nghiệm huyết thanh học trong giai đoạn cấp tính và cả giai đoạn hồi phục (xét nghiệm huyết thanh học không có giá trị trong chẩn đoán bệnh cấp tính)
Phản ứng chuỗi Polymerase (PCR)
Để biết chi tiết, hãy xem Tổng quan về Nhiễm trùng Rickettsial và liên quan.
Điều trị bệnh sốt phát ban chuột
Doxycycline
Điều trị ban đầu là doxycycline 200 mg uống một lần duy nhất vào ngày đầu và sau đó duy trì liều 100 mg 2 lần/ngày ở người lớn cho đến khi bệnh nhân cải thiện và hết sốt trong 48 giờ và điều trị ít nhất 7 ngày.
Mặc dù một số tetracycline có thể gây ố răng ở trẻ em < 8 tuổi, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyên rằng nên dùng một đợt doxycycline 2,2 mg/kg uống hoặc tĩnh mạch hai lần/ngày sẽ đảm bảo (1). Nghiên cứu chỉ ra rằng các liệu trình ngắn hạn của doxycycline (5 đến 10 ngày, như được sử dụng cho bệnh còi xương) có thể được sử dụng cho trẻ em mà không gây ố răng hoặc làm suy yếu men răng (2).
Để biết chi tiết điều trị, hãy xem Điều trị nhiễm Rickettsial và các bệnh nhiễm trùng liên quan.
Tài liệu tham khảo về điều trị
1. Centers for Disease Control and Prevention: Information for Healthcare Providers, Typhus Fevers
2. Todd SR, Dahlgren FS, Traeger MS, et al: No visible dental staining in children treated with doxycycline for suspected Rocky Mountain Spotted Fever. J Pediatr 166(5):1246-51, 2015. doi: 10.1016/j.jpeds.2015.02.015. Epub 2015 Mar 17. PMID: 25794784.
Phòng ngừa bệnh sốt phát ban chuột
Tỷ lệ mắc bệnh sốt phát ban ở chuột đã giảm do giảm số lượng chuột và bọ chét chuột Không có vắc - xin phòng bệnh hiệu quả. Không có vắc - xin phòng bệnh hiệu quả.
Những điểm chính
Bệnh sốt phát ban do chuột được truyền sang người bằng bọ chét.
Triệu chứng khởi phát cơn ớn lạnh, đau đầu và sốt, phát ban và các biểu hiện khác tương tự như sốt phát ban dịch tễ nhưng ít nghiêm trọng hơn.
Điều trị bằng doxycycline.