Suy giảm chức năng màn hầu-hầu

TheoAlan G. Cheng, MD, Stanford University
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 03 2022

Suy giảm chức năng màn hầu-hầu là tình trạng đóng không hoàn toàn của cơ thắt giữa miệng-họng và vòm họng, thường là do bất thường giải phẫu của vòm họng và gây ra giọng mũi hở. Chẩn đoán là kiểm tra trực tiếp bằng nội soi mũi sợi quang. Điều trị bằng liệu pháp ngôn ngữ và phẫu thuật.

Suy giảm chức năng màn hầu-hầu là tình tạng đóng không hoàn toàn của cơ thắt giữa miệng-họng và vòm họng. Tình trạng đóng lại, thường đạt được do hoạt động của vòm miệng mềm và cơ có thắt trên, bị suy giảm chức năng ở bệnh nhân hở hàm ếch, hở hàm ếch đã phục hồi, vòm miệng ngắn bẩm sinh, hở hàm ếch dưới niêm mạc, liệt vòm miệng và đôi khi, amidan phì đại. Tình trạng này cũng có thể xảy ra khi phẫu thuật cắt bỏ amidan hoặc phẫu thuật tạo hình lưỡi gà-vòm miệng- họng được thực hiện ở bệnh nhân bị kém phát triển bẩm sinh (khe hở dưới niêm mạc) hoặc liệt vòm miệng.

Các triệu chứng và dấu hiệu của suy giảm chức năng màn hầu-hầu

Giọng nói ở bệnh nhân bị suy giảm chức năng màn hầu-hầu được đặc trưng bởi giọng mũi hở cộng hưởng, khí phát ra từ mũi, rối loạn chuyển động nước mũi và không có khả năng tạo ra âm thanh cần phải có áp lực ở miệng (âm bật). Suy giảm chức năng màn hầu-hầu nặng dẫn đến tình trạng trào ngược thức ăn đặc và đồ lỏng qua mũi. Kiểm tra vòm miệng trong quá trình phát âm có thể cho thấy liệt vòm miệng.

Chẩn đoán suy giảm chức năng màn hầu-hầu

  • Kiểm tra trực tiếp bằng nội soi mũi sợi quang

Nghi ngờ suy giảm chức năng màn hầu-hầu ở những bệnh nhân có bất thường điển hình về giọng nói.

Sờ đường giữa của vòm miệng mềm có thể thấy một khe hở ẩn dưới niêm mạc, thường ở những bệnh nhân bị tật lưỡi gà chẻ đôi. Kiểm tra trực tiếp bằng kính nội soi nano sợi quang là kỹ thuật chẩn đoán chính.

Chiếu điện quang quay video Multiview trong quá trình nuốt và nói được kết nối (nuốt bari sửa đổi), được thực hiện cùng với bác sĩ chuyên khoa âm ngữ, chỉ nên được sử dụng khi các biện pháp chẩn đoán khác không cung cấp thông tin cần thiết.

Điều trị suy chức năng màn hầu-hầu

  • Phục hồi bằng phẫu thuật và trị liệu ngôn ngữ

Điều trị suy chức năng màn hầu-hầu bao gồm trị liệu ngôn ngữ và phẫu thuật chỉnh sửa bằng thủ thuật đẩy lùi độ giãn dài của vòm miệng, cấy ghép thành sau họng, vạt họng hoặc tạo hình họng, tùy thuộc vào độ di động của thành họng bên, độ nâng của âm vòm mềm và kích thước của chỗ khuyết. Một bộ phận giả nâng vòm miệng (của một bác sĩ phục hình răng miệng) cũng có thể có hiệu quả.