Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD)

Những người bị GAD có nhiều mối lo lắng và thường thay đổi theo thời gian. Những lo lắng thường gặp bao gồm trách nhiệm với công việc và gia đình, tiền bạc, sức khỏe, sự an toàn, sửa chữa xe và công việc vặt. Trong GAD, trọng tâm không phải là một mối lo lắng duy nhất (ví dụ: xấu hổ ở nơi công cộng hoặc bị ô nhiễm).

Diễn biến thường dao động và man tính. Hầu hết bệnh nhân mắc GAD đều có một hoặc nhiều rối loạn tâm thần kèm theo, bao gồm trầm cảm nặng, ám ảnh cụ thể, rối loạn lo âu xã hội hoặc rối loạn hoảng sợ.

• Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition, Text Revision (DSM-5-TR) criteria

Để đáp ứng tiêu chuẩn DSM-5-TR về GAD, bệnh nhân phải lo lắng và lo lắng quá mức về một số hoạt động hoặc sự kiện (ví dụ: hiệu quả công việc và học tập), xảy ra nhiều ngày hơn không trong ≥ 6 tháng (1).

Những lo lắng khó kiểm soát và phải liên quan đến ≥ 3 trong số các dấu hiệu sau:

• Cảm giác bồn chồn hoặc căng thẳng hoặc bực dọc

• Dễ mệt mỏi

• Khó tập trung

• Cáu gắt

• Căng cơ

• Giấc ngủ bị rối loạn

Các triệu chứng tâm thần phải gây ra đau khổ đáng kể hoặc làm suy giảm đáng kể chức năng xã hội hoặc nghề nghiệp. Ngoài ra, sự lo lắng và lo ngại không thể giải thích được do sử dụng chất kích thích hoặc rối loạn bệnh lý nói chung (ví dụ: cường giáp).

Tổng quan về rối loạn lo âu la...

Các video

• Thuốc chống trầm cảm (ví dụ: thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc, thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine)

• Thuốc giải lo âu (ví dụ: benzodiazepin, buspirone)

• Tâm lý trị liệu

Các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (ví dụ: escitalopram) và các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (ví dụ: venlafaxine) là những loại thuốc được ưu tiên để điều trị GAD; việc sử dụng các thuốc này thường giúp cải thiện triệu chứng sau 3 tuần đến 6 tuần (1). Liều nhỏ đến trung bình của thuốc benzodiazepin có thể làm giảm lo lắng ngay lập tức, mặc dù việc sử dụng lâu dài có thể dẫn đến sự lệ thuộc về thể chất cũng như nhiều tác dụng bất lợi, bao gồm buồn ngủ, hay quên và vụng về. Một chiến lược điều trị GAD bao gồm việc bắt đầu bằng cả thuốc benzodiazepine và thuốc chống trầm cảm, cũng như liệu pháp tâm lý tập trung vào lo âu (xem bảng Benzodiazepin). Sau đó, khi các triệu chứng GAD đã có thể kiểm soát được, thuốc benzodiazepine có thể giảm dần và tiếp tục ở liều thấp hơn hoặc ngừng sử dụng.

Buspirone cũng có thể có hiệu quả (2), mặc dù các triệu chứng thường không giảm cho đến khi tăng dần liều đến mức khuyến nghị trên.

Trị liệu tâm lý, thường là liệu pháp nhận thức-hành vi, có thể vừa hỗ trợ vừa tập trung vào vấn đề (3). Các kỹ thuật thư giãn, thôi miên, tập thể dục, cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm cũng thường hữu ích.