thông động tĩnh mạch

(Thông động tĩnh mạch)

TheoJames D. Douketis, MD, McMaster University
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 12 2023

Thông động tĩnh mạch là một kết nối bất thường giữa động mạch và tĩnh mạch.

Rò động tĩnh mạch có thể là bẩm sinh (thường ảnh hưởng đến các mạch máu nhỏ hơn) hoặc mắc phải do chấn thương (ví dụ: vết đạn hoặc vết đâm) hoặc phình động mạch làm trợt tĩnh mạch lân cận. Ở bệnh nhân có bệnh thận giai đoạn cuối lọc máu, một lỗ rò động tĩnh mạch được tạo ra bằng phẫu thuật để tạo đường vào mạch máu.

Các luồng thông có thể gây ra các triệu chứng cơ năng và thực thể sau:

  • Thiểu dưỡng (ví dụ như loét do giảm tưới máu hoặc thiếu máu cục bộ)

  • Suy tĩnh mạch mạn tính do áp lực dòng chảy cao trong các tĩnh mạch bị ảnh hưởng (ví dụ, phù ngoại vi, giãn tĩnh mạch, thay đổi sắc tố da)

Emboli có thể đi từ tĩnh mạch đến hệ tuần hoàn động mạch (và gây loét khi chúng nằm ở các mạch xa), mặc dù sự khác biệt về áp suất làm cho điều này khó xảy ra. Nếu thông động tĩnh mạch gần bề mặt da, có thể sờ thấy khối, và vùng bị ảnh hưởng thường sưng lên và nóng, thường kèm nhịp đập.

Có cảm giác sờ được vị trí thông, và tiếng thổi liên tục (như tiếng máy móc) đặc biệt rõ khi nghe trong thì tâm thu.

Hiếm khi, nếu lượng lớn cung lượng tim được chuyển sang tim phải qua lỗ thông có thể nguy cơ cao xuất hiện tình trạng suy tim cấp.

Chẩn đoán rò động tĩnh mạch

  • Đánh giá lâm sàng

  • Đôi khi siêu âm

Các luồng thông được chẩn đoán trên lâm sàng dựa trên sự có mặt của sự rung, tiếng thổi và các dấu hiệu khác.

Siêu âm Doppler là biện pháp khẳng định tốt nhất. Đối với các lỗ rò không thể nhìn thấy được bằng siêu âm, có thể sử dụng chụp mạch cộng hưởng từ (MRA) hoặc chụp cắt lớp vi tính mạch máu (CTA). Chẩn đoán hình ảnh bằng chụp động mạch thông thường thường được thực hiện khi lên kế hoạch điều trị bằng ống thông.

Điều trị rò động tĩnh mạch

  • Đôi khi kỹ thuật bít qua da

  • Đôi khi phẫu thuật

Rò bẩm sinh không cần điều trị trừ khi có các biến chứng nghiêm trọng. Khi cần thiết, kỹ thuật can thiệp mạch qua da có thể được sử dụng để nút coil hoặc dụng cụ plug mạch vào để bít lỗ rò. Điều trị thường có hiệu quả nhưng chảy máu tái phát vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là ở những vị trí khác.

Các lỗ thông mắc phải thường có một kết nối rộng và có thể điều trị hiệu quả bằng phẫu thuật.