Tổng quan về Hệ bạch huyết

TheoJames D. Douketis, MD, McMaster University
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 06 2022

    Huyết tương và một số loại bạch cầu thường xuyên di chuyển từ mao mạch vào khoảng kẽ. Hầu hết các loại dịch và các thành phần của chúng được kéo vào nội bào hoặc được tái hấp thu vào hệ mạch dưới sự cân bằng của áp lực thủy tĩnh và áp suất keo. Tuy nhiên, một số loại dịch, tế bào và mảnh vỡ tế bào (ví dụ, các thành phần đáp ứng miễn dịch; các thành phần phản ứng viêm tại chỗ, ung thư) di chuyển vào hệ bạch huyết.

    Giống hệ tĩnh mạch, hệ bạch huyết bao gồm vô số các mạch bạch huyết thành mỏng giúp vận chuyển dịch đi khắp cơ thể. Các mạch bạch huyết nhỏ đổ vào các mạch lớn hơn và cuối cùng đổ vào hệ tĩnh mạch trung tâm qua ống ngực hoặc ống bạch huyết phải. Hầu hết các mạch bạch huyết đều có van, tương tự như tĩnh mạch, các van này giữ cho bạch huyết chảy theo một hướng về phía tim. Trong hệ tĩnh mạch, máu di chuyển nhờ lực hút từ tim, còn trong hệ bạch huyết, dịch di chuyển nhờ áp lực tạo ra trong quá trình co cơ.

    Trước khi vào hệ thống tĩnh mạch trung tâm, bạch huyết đi qua các hạch và loại bỏ các mảnh tế bào, bao gồm các tế bào ung thư và các thành phần dị nguyên. Các hạch bạch huyết cũng là thành phần cốt lõi tham gia vào hệ miễn dịch bởi vì chúng chứa các tế bào lympho, đại thực bào, và các tế bào đuôi gai có thể đáp ứng với bất kỳ kháng nguyên mô nào được đưa vào hệ bạch huyết.

    Hạch bạch huyết được phân làm hai loại, nông hoặc sâu. Hạch nông nằm ngay dưới da; chúng có mặt khắp cơ thể, nhưng tập trung ở cổ, nách và bẹn. Hạch sâu là các hạch nằm trong khoang bụng hoặc ngực.

    Bệnh lý hệ bạch huyết

    Cơ chế bệnh sinh của các bệnh lý hệ bạch huyết bao gồm:

    • Tắc nghẽn

    • Viêm hoặc nhiễm trùng

    • Ung thư

    Tình trạng tắc nghẽn dẫn tới sự tích tụ dịch bạch huyết trong mô (phù bạch mạch), thường xuất hiện thứ phát sau phẫu thuật, xạ trị, chấn thương, hoặc bệnh giun chỉ ở các nước nhiệt đới. Bệnh hiếm khi do nguyên nhân bẩm sinh.

    Nhiễm trùng có thể gây ra phản ứng hạch to (bệnh hạch bạch huyết) hoặc bản thân các hạch bạch huyết có thể bị nhiễm trùng (gây viêm hạch bạch huyết) do các sinh vật lây lan qua hệ thống bạch huyết từ vị trí nhiễm trùng ban đầu.

    Nhiều loại ung thư có thể di căn đến hạch bạch huyết tại chỗ hay lân cận. Đôi khi, ung thư nguyên phát phát sinh từ chính hệ bạch huyết (ung thư hệ bạch huyết).