Khám trạng thái tâm thần được sử dụng để đánh giá mức độ ý thức của bệnh nhân và nội dung của ý thức. Bệnh nhân được coi là tỉnh táo nếu họ chủ động nhận thức thế giới xung quanh và dự đoán được hành động tiếp theo của người khám cũng như hành động tiếp theo của họ. Bệnh nhân được coi là hôn mê nếu họ không đáp ứng với bất kỳ kích thích nào.
Đối với tất cả các mức độ ý thức trung gian khác, tốt nhất nên tránh chỉ dựa vào các từ mô tả được xác định không chính xác (ví dụ: buồn ngủ, thờ ơ, sững sờ) vì những từ này mang tính chủ quan và không giúp người khám khác đánh giá xem bệnh nhân đang cải thiện hay đang trầm trọng hơn. Các thuật ngữ mô tả như vậy cần được bổ sung bằng các mô tả chi tiết hơn dựa trên quan sát, chẳng hạn như sau:
Liệu một bệnh nhân đang ngủ hoặc dường như bất tỉnh có thể bị đánh thức hay không và bằng cách nào
Bệnh nhân có cần được hướng dẫn lặp đi lặp lại hay không
Cho dù những bất thường của bệnh nhân là liên tục hay gián đoạn.
Nếu bệnh nhân không tỉnh, tốt nhất nên ghi lại những nội dung sau:
Cần kích thích gì để đánh thức bệnh nhân (ví dụ: giọng nói, kích thích xúc giác, kích thích độc hại)
Cách bệnh nhân phản ứng với kích thích (ví dụ: cử động không đặc hiệu, mở mắt, lời nói, mức độ hợp tác)
Bệnh nhân tiếp tục hoạt động ở mức độ sau kích thích trong bao lâu trước khi trở về mức độ không bị kích thích
Nội dung của ý thức không thể được mô tả chính xác trừ khi bệnh nhân tỉnh táo; cố gắng làm như vậy thường không đáng để theo đuổi một cách chi tiết vì kết quả có thể không phản ánh khả năng tiềm ẩn của bệnh nhân. Vì vậy, khả năng chú ý của bệnh nhân được đánh giá trước tiên; bệnh nhân thiếu chú ý không thể hợp tác đầy đủ, hạn chế việc xét nghiệm.
Ở bệnh nhân tỉnh táo, việc kiểm tra trạng thái tâm thần nhằm mục đích kiểm tra các phần cụ thể của não. Ví dụ: các vấn đề về ngôn ngữ và tính toán liên quan đến bán cầu ưu thế, bỏ sót không gian ở bán cầu không ưu thế và mất điều hòa động tác đối với các vùng cảm giác vận động đối bên ở bán cầu não đối diện.
Bất kỳ dấu hiệu suy giảm nhận thức nào cũng cần phải khám trạng thái tâm thần (xem phần Khám trạng thái tâm thần ở thanh bên), bao gồm việc khám nhiều khía cạnh của chức năng nhận thức, chẳng hạn như sau:
Định hướng về thời gian, không gian, bản thể
Chú ý và tập trung
Trí nhớ
Khả năng ngôn ngữ và tính toán
Phán đoán
Suy luận
Mất định hướng bản thể (nghĩa là không biết tên của chính mình) chỉ xảy ra khi ngủ gà, mê sảng, hoặc sa sút trí tuệ nặng; khi nó xuất hiện đơn độc gợi ý là triệu chứng giả.
Đánh giá sự hiểu biết về bệnh và kiến thức liên quan đến trình độ học vấn, cũng như cảm xúc và khí sắc. Vốn từ thường có liên quan với trình độ học vấn.
Bệnh nhân được yêu cầu thực hiện các bước sau:
Làm theo một yêu cầu phức tạp bao gồm 3 bộ phận cơ thể cả bên phải và bên trái (ví dụ: "Đặt ngón tay cái bên phải vào tai trái và thè lưỡi ra")
Gọi tên các đồ vật đơn giản và các bộ phận của những đồ vật đó (ví dụ: kính và thấu kính, thắt lưng và khóa thắt lưng)
Gọi tên các bộ phận cơ thể và đọc, viết và lặp lại các cụm từ đơn giản (nếu có thiếu sót, cần đánh giá thất ngôn có hay không)
Nhận thức về không gian được đánh giá bằng cách yêu cầu bệnh nhân bắt chước các động tác đơn giản và phức tạp của ngón tay và vẽ một chiếc đồng hồ, hình hộp hoặc ngôi nhà, hoặc các hình ngũ giác giao nhau, đánh giá tính kiên trì khi thực hiện thao tác. Thử nghiệm này có thể xác định sự không nhất quán, lặp lại và sự xao nhãng một bên bán cầu.
Praxis (khả năng nhận thức để thực hiện các động tác phức tạp) có thể được đánh giá bằng cách yêu cầu bệnh nhân sử dụng bàn chải đánh răng hoặc chải lược, châm một que diêm, hoặc búng ngón tay.
(Xem thêm Tiếp cận bệnh nhân với các triệu chứng tâm thần và Giới thiệu về Khám Thần kinh.)
Khám ý thức
Khám trạng thái tâm thần là đánh giá về năng lực tâm thần hiện tại thông qua việc đánh giá ngoại hình, hành vi, bất kỳ niềm tin hay nhận thức bất thường hoặc kỳ lạ nào (ví dụ, ảo tưởng, ảo giác), tâm trạng và tất cả các khía cạnh của nhận thức (ví dụ: chú ý, định hướng, trí nhớ). Khám ý thức được thực hiện ở bất cứ ai có tình trạng tâm thần thay đổi hoặc suy giảm khả năng nhận thức cho dù là cấp tính hay mãn tính. Có nhiều công cụ sàng lọc; những công cụ dưới đây là đặc biệt hữu ích:
Các kết quả ban đầu được ghi lại, và kiểm tra lại hàng năm và bất cứ khi nào nghi ngờ có sự thay đổi tình trạng tâm thần. Cần cho bệnh nhân biết rằng việc đánh giá tình trạng tâm thần là bình thường và họ không nên xấu hổ khi thực hiện nó. Việc kiểm tra được thực hiện trong một căn phòng yên tĩnh, và người khám phải đảm bảo rằng bệnh nhân có thể nghe rõ câu hỏi. Những bệnh nhân không nói tiếng Anh như ngôn ngữ chính nên được hỏi bằng ngôn ngữ mà họ nói trôi chảy. Kiểm tra tình trạng tâm thần sẽ đánh giá các lĩnh vực khác nhau của chức năng nhận thức. Người khám trước tiên phải xác định rằng bệnh nhân đang tập trung - chẳng hạn như đánh giá mức độ chú ý của họ trong khi hỏi bệnh sử hoặc bằng cách yêu cầu họ nhắc lại ngay 3 từ. Thử nghiệm một bệnh nhân thiếu chú ý là vô ích. Các thông số về chức năng nhận thức được đánh giá và các ví dụ về cách đánh giá chúng bao gồm: | ||
Định hướng | Đánh giá 3 thông số định hướng:
| |
Trí nhớ ngắn hạn | Yêu cầu bệnh nhân gọi lại tên 3 đồ vật sau khoảng 2 đến 5 phút. | |
Trí nhớ dài hạn | Hỏi bệnh nhân một câu hỏi về quá khứ, chẳng hạn như "bộ đồ màu gì bạn mặc trong đám cưới của bạn?" hay "chiếc xe đầu tiên là của hãng nào?" | |
Tính toán | Sử dụng bất kỳ phép toán đơn giản nào. Trừ đi 7 liên tiếp được sử dụng phổ biến: Bệnh nhân được yêu cầu bắt đầu bằng 100 và trừ 7, sau đó là 93 trừ 7, v.v. Hoặc, hỏi bệnh nhân có bao nhiêu đồng 5 xu trong 1,35 Đô la Mỹ. | |
Tìm từ | Yêu cầu bệnh nhân gọi tên càng nhiều đồ vật càng tốt trong cùng một nhóm, chẳng hạn như các loại quần áo trang phục hoặc các con vật, có thể trong 1 phút. | |
Chú ý và tập trung | Yêu cầu bệnh nhân đánh vần một từ có 5 chữ cái thuận chiều và ngược chiều. Từ "World" thường được sử dụng. | |
Gọi tên đồ vật | Đưa ra một đồ vật, chẳng hạn như bút, sách, hoặc thước kẻ, và yêu cầu bệnh nhân gọi tên đồ vật đó và một phần của nó. | |
Làm theo lệnh | Bắt đầu bằng yêu cầu 1 bước, chẳng hạn như "chạm tay phải vào mũi." Sau đóđánh giá với yêu cầu gồm 3 bước, chẳng hạn như "Cầm mảnh giấy này bằng tay phải. Gấp đôi nó lại. Đặt lên sàn. " | |
Viết | Yêu cầu bệnh nhân viết một câu. Câu cần có một chủ ngữ và một vị ngữ và cần có nghĩa. Các lỗi chính tả nên được bỏ qua. | |
Định hướng không gian | Yêu cầu bệnh nhân vẽ một ngôi nhà hoặc một chiếc đồng hồ và vẽ đồng hồ chỉ một mốc thời gian cụ thể. Hoặc yêu cầu bệnh nhân vẽ 2 hình ngũ giác giao nhau. | |
Sự lý giải trừu tượng | Yêu cầu bệnh nhân xác định điểm chung giữa 3 hoặc 4 đối tượng (ví dụ tất cả đều là hoa quả, tất cả đều là phương tiện vận chuyển, tất cả đều là nhạc cụ). Yêu cầu bệnh nhân giải thích một câu ngạn ngữ mức độ khó tương đối, chẳng hạn như "Những người sống trong nhà kính thì không nên ném đá." | |
Phán đoán | Hỏi bệnh nhân về một tình huống giả thuyết đòi hỏi sự phán đoán tốt, chẳng hạn như "Bạn sẽ làm gì nếu bạn tìm thấy một lá thư có dán tem trên vỉa hè?" Đặt nó vào hộp thư là câu trả lời đúng; mở thư gợi ý một rối loạn nhân cách. | |