Tổng quan về ung thư da

TheoGregory L. Wells, MD, Ada West Dermatology and Dermatopathology
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 12 2023

Ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất và thường phát triển ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ung thư da có thể được tìm thấy ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể nhưng thường được chẩn đoán ở đầu và cổ (tức là những vùng thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời).

Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở những người dành nhiều thời gian ở ngoài trời để làm việc hoặc giải trí và có liên quan nghịch với lượng sắc tố da melanin; những người có làn da sáng dễ bị tổn thương nhất.

Ung thư da cũng có thể phát triển nhiều năm sau khi xạ trị hoặc phơi nhiễm với các chất gây ung thư (ví dụ: uống asen).

Hơn 5,4 triệu trường hợp ung thư da không phải khối u ác tính mới được chẩn đoán vào năm 2012 ở hơn 3,3 triệu người ở Hoa Kỳ. (Xem Hiệp hội Ung thư Da.)

Các dạng ung thư da phổ biến nhất là

Trong một nghiên cứu toàn quốc năm 2019 tại Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc trên 100.000 người là: ung thư biểu mô tế bào đáy 525 người; ung thư biểu mô tế bào vảy 262 người; và khối u ác tính 17,0 người (2).

Các dạng ung thư da ít phổ biến hơn

Ung thư biểu mô tế bào vảy tại chỗ (trước đây gọi là bệnh Bowen) là ung thư biểu mô tế bào vảy bề mặt. U quá sản sừng có thể là một dạng khác biệt của ung thư biểu mô tế bào vẩy.

Ban đầu, ung thư da thường không triệu chứng. Dạng thương tổn hay gặp nhất là một thương tổn màu đỏ hoặc màu sắc không đều không biến mất. Bất kỳ tổn thương nào có vẻ như to ra sẽ được sinh thiết - liệu có mềm, viêm nhẹ, có vẩy tiết, hoặc xuất huyết đôi khi có hay không. Nếu được điều trị sớm, hầu hết các bệnh ung thư da đều có thể chữa được.

Ngọc trai & cạm bẫy

  • Sinh thiết bất kỳ tổn thương da nào lan rộng hoặc tồn tại lâu hơn dự kiến.

Tài liệu tham khảo

  1. 1. American Cancer Society: Key Statistics for Basal and Squamous Cell Skin Cancers. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.

  2. 2. Aggarwal P, Knabel P, Fleischer AB Jr: United States burden of melanoma and non-melanoma skin cancer from 1990 to 2019. J Am Acad Dermatol. 85(2):388-395, 2021. doi: 10.1016/j.jaad.2021.03.109

Phòng ngừa ung thư da

Vì nhiều bệnh ung thư da có thể liên quan đến việc tiếp xúc với tia cực tím (UV), nên một số biện pháp được khuyến nghị để hạn chế phơi nhiễm.

  • Tránh nắng: Tìm bóng râm, giảm thiểu các hoạt động ngoài trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều (khi tia nắng mặt trời mạnh nhất), tránh tắm nắng và sử dụng giường tắm nắng

  • Sử dụng quần áo bảo hộ: Áo sơ mi dài tay, quần dài và mũ rộng

  • Sử dụng kem chống nắng: Ít nhất yếu tố bảo vệ nắng (SPF) là 30 với bảo vệ UVA/UVB phổ rộng, được sử dụng theo chỉ dẫn (tức là dùng lại sau 2 giờ và sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi); không nên được sử dụng để kéo dài tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Bằng chứng hiện tại là không đủ để xác định liệu các biện pháp này có làm giảm tỷ lệ mắc hoặc tử vong của khối u ác tính hay không; trong các bệnh ung thư da không phải khối u ác tính (ung thư biểu mô tế bào đáyung thư biểu mô tế bào vảy), việc chống nắng sẽ làm giảm tỷ lệ mắc các bệnh ung thư mới (1).

Sàng lọc

Một số tổ chức chuyên môn hỗ trợ khám lâm sàng và tự khám để sàng lọc ung thư da; tuy nhiên, Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Phòng ngừa Hoa Kỳ chưa tìm thấy đủ bằng chứng để làm điều đó đối với người dân nói chung. (Xem thêm US Preventive Services Task Force summary of recommendations for screening for skin cancer and counseling about skin cancer.)

Những bệnh nhân có nguy cơ cao, chẳng hạn như những người dùng thuốc ức chế miễn dịch, những người có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc bệnh ung thư da, hoặc những người có nguy cơ mắc ung thư da cao do đột biến gen cụ thể hoặc phơi nhiễm môi trường, cần phải cân nhắc đến việc giám sát bệnh ung thư da thường quy.

Tài liệu tham khảo về phòng ngừa

  1. 1. Green A, Williams G, Neale R, et al: Daily sunscreen application and betacarotene supplementation in prevention of basal-cell and squamous-cell carcinomas of the skin: a randomised controlled trial. Lancet 354(9180):723-729, 1999 doi: 10.1016/S0140-6736(98)12168-2

Thông tin thêm

Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.

  1. The Skin Cancer Foundation: Information about skin cancer facts and statistics

  2. The US Preventive Services Task Force Recommendations for Skin Cancer: Tư vấn hành vi

  3. The US Preventive Services Task Force Recommendations for Skin Cancer: Screening

  4. American Academy of Dermatology Association Skin Cancer Resource Center: Consumer-friendly information about finding, treating, and raising awareness for skin cancers