Vô sinh không giải thích được

TheoRobert W. Rebar, MD, Western Michigan University Homer Stryker M.D. School of Medicine
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 09 2022

Vô sinh thường được coi là không giải thích được khi tinh dịch ở người đàn ông là bình thường và phóng noãn và ống dẫn trứng là bình thường và phụ nữ phóng noãn đều đặn.

(Xem thêm Tổng quan về thiếu dinh dưỡng.)

Một số chuyên gia không đồng ý với định nghĩa này và khuyên tiếp tục kiểm tra các nguyên nhân khác ngay cả khi người đàn ông có tinh dịch bình thường và người phụ nữ có phóng noãn bình thường và vòi tử cung bình thường và phóng noãn đểu đặn. Các chuyên gia khác, những người chấp nhận khái niệm trên, khuyên nên bắt đầu điều trị theo kinh nghiệm.

Điều trị vô sinh không rõ nguyên nhân

  • Kích thích buồng trứng có kiểm soát

  • Thụ tinh trong ống nghiệm

(Xem thêm Các phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng cho các cặp vợ chồng bị vô sinh không rõ nguyên nhân: Hướng dẫn A, từ Ủy ban Thực hành của Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ.)

Kích thích buồng trứng được kiểm soát (COS) có thể được sử dụng để giúp khả năng có thai nhiều hơn và đạt được điều đó sớm hơn. Quá trình này kích thích sự phát triển của nhiều nang noãn; mục đích là để gây phóng noãn > 1 noãn bào (tăng trứng rụng). Tuy nhiên, COS có thể dẫn đến đa thai, làm tăng nguy cơ và bệnh tật.

COS thực hiện như sau:

  • Cho clomiphene, với gonadotropin bào thai người (hCG) để kích hoạt sự rụng trứng, lên đến 3 chu kỳ kinh nguyệt

  • Bơm tinh trùng vào trong tử cung trong vòng 2 ngày sau khi dùng hCG

  • Nếu không thấy mang thai, thụ tinh trong ống nghiệm hoặc sử dụng gonadotropins (các chế phẩm có chứa hormone kích thích nang tái tổ hợp và các lượng thay đổi của hormone hoàng thể), sau đó là thụ tinh bằng bơm tinh trùng vào trong tử cung

Cần có progestogen trong giai đoạn hoàng thể để tối đa hóa cơ hội làm tổ. Liều gonadotropin phụ thuộc vào độ tuổi của bệnh nhân và dự trữ buồng trứng.

Bởi vì mang thai đa thai là một nguy cơ, các bác sĩ lâm sàng thường tiến hành trực tiếp làm thụ tinh trong ống nghiệm và tránh COS.

Tiên lượng vô sinh không rõ nguyên nhân

Tỷ lệ có thai là tương đương (khoảng 65%) dù thụ tinh trong ống nghiệm được sử dụng ngay sau khi điều trị không thành công với clomiphene cộng với hCG hay liệu các gonadotropin với IUI được sử dụng tiếp theo trước khi cố gắng thụ tinh trong ống nghiệm.

Tuy nhiên, khi thụ tinh trong ống nghiệm được thực hiện ngay sau khi điều trị clomiphene kết hợp với hCG không thành công, phụ nữ mang thai nhanh hơn và tỷ lệ đa thai cao (≥ 3 thai nhi) ít hơn nhiều so với khi sử dụng gonadotropin trước. Do đó, nếu clomiphene phối hợp với hCG không thành công, ngày càng có nhiều bác sĩ lâm sàng đề nghị thụ tinh trong ống nghiệm như là điều trị tiếp theo. Dữ liệu cho thấy phụ nữ vô sinh > 38 tuổi không giải thích được là có thai nhanh hơn và chi phí thấp hơn khi thụ tinh trong ống nghiệm được thực hiện trước khi thử kích thích buồng trứng có kiểm soát (1).

Tài liệu tham khảo về tiên lượng bệnh

  1. 1. Goldman MB, Thornton KL, Ryley D, et al: A randomized clinical trial to determine optimal infertility treatment in older couples: The forty and over treatment trial (FORT-T). Fertil Steril 101(6):1574–1581, 2014.