Phát ban đa hình thái trong thai kỳ

(Các nốt sần và mảng mề đay ngứa trong thai kỳ; PUPPP)

TheoAntonette T. Dulay, MD, Main Line Health System
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 10 2022

Phát ban đa hình khi mang thai là phát ban da ngứa lành tính không rõ nguyên nhân phát triển trong thai kỳ.

Hầu hết các trường hợp phát ban đa hình thái của thai kỳ xảy ra trong lần mang thai đầu tiên. Tỉ lệ chung là 1/160 đến 300 trường hợp mang thai; tuy nhiên, với mang thai nhiều lần, nguy cơ cao gấp 8 đến 12 lần.

Triệu chứng và Dấu hiệu

Các vết thương rất ngứa, hồng ban, cứng, trên bề mặt và cao; một số được bao quanh bởi vết tẩy trắng, và đôi khi có một số có túi nước nhỏ ở trung tâm. Ngứa làm nhiều bệnh nhân phải thức, nhưng sự tróc da là không phổ biến. Các vết thương bắt đầu ở vùng bụng, thường xuyên trên các vết rạn dãn thiểu dưỡng (các vết căng da), và lan đến đùi, mông, và đôi khi là cánh tay. Các lòng bàn tay, lòng bàn chân, và mặt thường không bị. Hầu hết bệnh nhân đều có hàng trăm tổn thương.

Các vết thương phát triển trong tam cá nguyệt thứ 3, phần lớn thường là trong 2-3 tuần cuối và thỉnh thoảng trong vài ngày cuối hoặc sau khi sinh. Chúng thường biến mất trong vòng 15 ngày sau khi sinh nhưng có thể lâu hơn. Chúng có thể tái phát lên đến 5% số lần sinh sau đó.

Chẩn đoán

  • Khám da

Phát ban đa hình thai khi mang thai được chẩn đoán bằng cách kiểm tra da. Phân biệt với các phát ban ngứa khác có thể là khó khăn. Những tổn thương ban đầu của phát ban đa hình thài khi mang thai thường bắt đầu ở các đường rạn trên bụng; trong bệnh mụn nước thai kỳ, tổn thương ban đầu thường xảy ra ở xung quanh rốn.

Điều trị

  • Corticosteroid

  • Thuốc kháng histamine không gây an thần đường uống

  • Chăm sóc hỗ trợ

Các triệu chứng nhẹ được điều trị bằng corticosteroid tại chỗ (ví dụ 0,1% kem acrylic triamcinolone bôi 2 hoặc 3 lần/ngày). Hiếm khi các triệu chứng nghiêm trọng hơn đòi hỏi dùng corticosteroid hệ thống (ví dụ, prednisone 40 mg đường uống một lần/ngày, giảm dần khi được dung nạp). Các đợt điều trị ngắn về corticosteroid toàn thân vào cuối thời kỳ mang thai dường như không có tác dụng phụ đối với thai nhi.

Dùng thuốc uống kháng histamine không gây ngủ cũng có thể được dùng để giảm ngứa.

Những điểm chính

  • Phát ban đa hình thái khi mang thai bao gồm các tổn thương da ngứa dữ dội thường phát triển trong 2 đến 3 tuần cuối của thai kỳ và tự khỏi trong vòng 15 ngày sau khi sinh.

  • Phân biệt những tổn thương này với những phát ban ngứa khác có thể là khó khăn.

  • Điều trị với corticosteroid tại chỗ cho các triệu chứng nhẹ và corticosteroid uống cho các triệu chứng nghiêm trọng hơn.