Ghép tế bào đảo tụy

TheoMartin Hertl, MD, PhD, Rush University Medical Center
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 08 2022

Ghép tế bào đảo tụy (vào gan của người nhận) về mặt lý thuyết có một số ưu điểm so với ghép tụy; điều quan trọng nhất là thủ thuật này ít xâm lấn hơn. Một ưu điểm thứ hai là việc ghép tế bào đảo tụy này dường như giúp duy trì đường máu bình thường ở những bệnh nhân đòi hỏi phải phẫu thuật cắt tụy toàn bộ vì đau do viêm tụy mạn. Tuy nhiên, thủ thuật này vẫn đang được phát triển, mặc dù dường như đã có những bước tiến nhất định.

Nhược điểm của nó là các tế bào alpha tiết glucagon được ghép không có chức năng (có thể gây biến chứng hạ đường huyết) và thường phải cần một số tụy cho một người nhận ghép (làm trầm trọng thêm sự mất cân bằng giữa nguồn cung và cầu tạng ghép và hạn chế việc áp dụng của phương pháp).

Các chỉ định tương tự như đối với ghép tụy: đái tháo đường týp 1 có suy thận, do đó cũng là đối tượng để ghép thận, nhiều lần không kiểm soát được đường huyết với điều trị tiêu chuẩn và các đợt hạ đường huyết không nhận biết được. Có thể mong muốn ghép đồng thời tế bào đảo-thận trong tương lai sau khi kết quả đã được cải thiện.

(Xem thêm Tổng quan về ghép tạng.)

Thủ thuật

Tụy được lấy ra từ người cho chết não; collagenase được truyền vào ống tụy để tách các đảo tụy khỏi mô tụy. Một phần của tế bào đảo tụy tinh khiết được truyền qua da vào tĩnh mạch cửa bằng đường kim trực tiếp vào tĩnh mạch đó hoặc thông qua một nhánh của tĩnh mạch mạc treo. Các tế bào đảo tụy di chuyển vào trong các xoang gan nơi chúng cư trú và tiết ra insulin.

Kết quả tốt nhất khi sử dụng 2 người cho đã chết, mỗi người cho sẽ cung cấp 2 hoặc 3 lần truyền tế bào đảo tụy, tiếp theo đó sử dụng phác đồ ức chế miễn dịch sau cấy ghép bao gồm kháng thể kháng thụ thể IL-2 (basiliximab), tacrolimus và sirolimus (phác đồ Edmonton); corticosteroid ít được sử dụng vì chúng gây tăng đường huyết. Thuốc ức chế miễn dịch phải được tiếp tục suốt đời hoặc cho đến khi mất đi chức năng của tế bào đảo tụy.

Các biến chứng của cấy ghép tế bào đảo tụy

(Xem thêm Các biến chứng sau ghép)

Thải ghép không được xác định rõ ràng nhưng có thể được phát hiện qua tình trạng giảm kiểm soát glucose máu và tăng hemoglobin glycosyl hóa (HbA1c); điều trị thải ghép hiện chưa được thiết lập.

Các biến chứng của thủ thuật gồm có chảy máu vị trí đi kim vào gan qua da, huyết khối tĩnh mạch cửa va tăng áp tĩnh mạch cửa.

Tiên lượng về cấy ghép tế bào đảo tụy

Ghép tế bào đảo tụy thành công giúp duy trì mức đường huyết bình thường trong thời gian ngắn, nhưng hiệu quả lâu dài hiện vẫn chưa được biết; các lần tiêm tế bào đảo tụy bổ sung có thể cần thiết để đạt được trạng thái không phụ thuộc insulin kéo dài hơn.