Bán trật đài quay, tổn thương thường gặp ở trẻ mới biết đi, gây ra bởi lực kéo giãn tại cẳng tay và biểu hiện hạn chế vận động khớp khuỷu (giả cứng khớp khuỷu - pseudoparalysis).
Ở người lớn, đài quay to hơn cổ xương quay; do đó, đài quay không thể trật ra khỏi dây chằng vòng xung quanh cổ xương quay. Tuy nhiên, ở trẻ mới biết đi (khoảng từ 2 đến 3 tuổi), đài quay không to hơn cổ xương quay do đó đài quay có thể trật ra khỏi dây chằng vòng gây bán trật đài quay.
Bán trật do lực kéo giãn cẳng tay, như khi một người thường do chăm sóc kéo một trẻ mới đi về phía trước hoặc nắm cổ tay trẻ khi trẻ bị ngã, đây là hành động mà người chăm sóc trẻ thường không nhớ trong sinh hoạt hàng ngày.
(Xem Tổng quan về trật khớp.)
Ngọc trai & cạm bẫy
|
Các triệu chứng và dấu hiệu của bán trật khớp chỏm xương quay
Các triệu chứng của bán trật đài quay có thể bao gồm đau và hạn chế vận động khớp khuỷu. Hầu hết các bệnh nhân không thể mô tả các triệu chứng và chỉ biểu hiện với triệu chứng hạn chế vận động khớp khuỷu tổn thương. Có thể chỉ đau nhẹ tại vị trí đài quay.
Chẩn đoán bán trật khớp chỏm xương quay
Thường dựa vào bệnh sử
Chụp X-quang thường quy theo một số chuyên gia là không cần thiết khi mà bệnh nhân có bệnh sử kéo giãn cẳng tay rõ ràng, trừ khi lâm sàng nghi ngờ tổn thương khác (1).
Kỹ thuật nắn trật khớp khuỷu vừa giúp chẩn đoán và điều trị.
Tài liệu tham khảo chẩn đoán
1. Eismann EA, Cosco ED, Wall EJ: Absence of radiographic abnormalities in nursemaid's elbows. J Pediatr Orthop 34 (4):426–431, 2014. doi: 10.1097/BPO.0000000000000126
Điều trị bán trật khớp chỏm xương quay
Nắn chỉnh
Nắn chỉnh có thể được thực hiện
ngửa- gấp cẳng tay
sấp quá mức cẳng tay
Không kỹ thuật nào cần dùng thuốc an thần hoặc giảm đau; trẻ đau chỉ trong vài giây. Sấp cẳng tay quá mức tăng tỷ lệ thành công lần nắn chỉnh đầu tiên (1). (Xem thêm Cách nắn chỉnh bán trật khớp chỏm xương quay.)
Trong gấp - ngửa cẳng tay, thì khuỷu tay sẽ duỗi hoàn toàn sau đó là gấp khuỷu. Một tiếng tạch là dấu hiệu của đài quay về vị trí binh thương của nó.
Trong tư thế quá sấp cẳng tay, người nắn tì dùng ngón tay tì lực vừa phải ở vị trí đài quay. Sau đó người nắn nắm bàn tay trẻ và sấp ngửa quá mức. Một tiếng póp có thể được cảm nhận ở dài quay khi đài quay hết trật.
Trẻ em thường bắt đầu vân động khuỷu sau nắn khoảng 10 đến 20 phút. Sau khoảng thời gian đó mà không vận động, hãy chụp X-quang khuỷu tay. Nếu trẻ vận động bình thường, chụp X-quang và bất động là không cần thiết.
Nếu đau hoặc rối loạn chức năng kéo dài > 24 giờ, nên nghi ngờ gãy xương không hoàn toàn hoặc gãy xương ẩn. Đài quay tái diễn có thể gặp từ 20 đến 40% ở trẻ em.
Tài liệu tham khảo về điều trị
1. Bek D, Yildiz C, Köse O, et al: Pronation versus supination maneuvers for the reduction of 'pulled elbow': A randomized clinical trial. Eur J Emerg Med 16 (3):135–138, 2009. doi: 10.1097/MEJ.0b013e32831d796a
Những điểm chính
Bán trật đài quay, hay gặp ở các trẻ mới biết đi, có thể xảy ra khi người chăm sóc kéo trẻ ra phía trước hoặc nắm lấy cổ tay trẻ khi trẻ bị ngã, đây là hành động mà nhiều người giữ trẻ không nhớ.
Hầu hết bệnh nhân không thể mô tả các triệu chứng; dấu hiệu duy nhất của bán trật đài quay là hạn chế vận động khớp khuỷu tổn thương.
Chẩn đoán dựa vào bệnh sử trừ khi nghi ngờ tổn thương khác.
Điều trị bằng cách nắn chỉnh khớp (sử dụng sấp ngửa hoặc sấp tối đa khớp khuỷu); một tiếng póp nhẹ hoặc tiếng cạch khi đài quay trở lại vị trí bình thường.