Phẫu thuật là phương pháp điều trị ung thư lâu đời nhất. Có thể chỉ cần phẫu thuật hoặc kết hợp với các phương pháp khác (xem thêm Tổng quan về điều trị ung thư). Kích thước, loại ung thư, vị trí khối u có thể giúp đánh giá khả năng phẫu thuật và kết quả điều trị. Sự hiện diện của di căn thường gây cản trở phẫu thuật.
Các yếu tố tăng nguy cơ biến chứng của phẫu thuật ở bệnh nhân ung thư bao gồm
Tuổi
Các bệnh kết hợp
Suy nhược do ung thư
Bệnh nhân ung thư có thể có chế độ dinh dưỡng kém do chán ăn và các ảnh hưởng dị hóa của ung thư. Những yếu tố này có thể ức chế hoặc làm chậm quá trình hồi phục sau phẫu thuật. Bệnh nhân có thể bị giảm bạch cầu trung tính hoặc giảm tiểu cầu hoặc có thể bị rối loạn đông máu; những tình trạng này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng huyết và xuất huyết. Do đó, việc đánh giá trước mổ là rất quan trọng.
Phẫu thuật cắt bỏ u nguyên phát
Nếu ung thư chưa di căn, phẫu thuật có thể giúp điều trị khỏi bệnh. Cần phải thiết lập một vùng mô bình thường xung quanh khối u nguyên phát. Có thể yêu cầu bác sĩ giải phẫu bệnh kiểm tra nội phẫu các phần mô. Phải khoanh vùng cắt xung quanh rộng rãi hơn nếu diện cắt vẫn cho thấy ung thư.
Phẫu thuật cắt bỏ có thể bao gồm việc cắt bỏ các hạch bạch huyết tại chỗ và khu vực và/hoặc cắt bỏ mô hoặc cơ quan lân cận có liên quan.
Có thể thực hiện hóa trị bổ trợ hoặc xạ trị trước khi phẫu thuật để giảm kích thước khối u, hạn chế mức độ phẫu thuật và cải thiện tỷ lệ thành công. Hóa trị bổ trợ hoặc xạ trị có thể được thực hiện sau khi phẫu thuật để giảm nguy cơ tái phát.
Phẫu thuật cắt bỏ khối di căn.
Các hạch bạch huyết tại chỗ và tại vùng đôi khi được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật để đánh giá mức độ lan rộng của ung thư và giảm khả năng tái phát ung thư. Các di căn ở mức hạn chế, đặc biệt là ở phổi, gan hoặc não, đôi khi có thể được cắt bỏ hoặc điều trị bằng xạ trị.
Phẫu thuật thu nhỏ khối u (Cytoreduction)
Thu nhỏ khối u (phẫu thuật cắt bỏ để giảm kích thước ung thư) đôi khi được thực hiện khi không thể loại bỏ tất cả các khối u. Thu nhỏ khối u có thể làm tăng độ nhạy của khối u còn lại với các phương thức điều trị khác thông qua các cơ chế không rõ ràng.
Phẫu thuật giảm nhẹ
Có thể phẫu thuật nhằm thuyên giảm triệu chứng và đảm bảo chất lượng cuộc sống, ngay cả khi khó có khả năng chữa trị hoặc phẫu thuật phạm vi rộng bị hạn chế. Phẫu thuật cắt bỏ khối u có thể được chỉ định để giảm đau, giảm nguy cơ chảy máu, lập lại lưu thông cơ quan quan trọng.
Phẫu thuật tạo hình
Phẫu thuật tạo hình giúp bệnh nhân thoải mái hơn hoặc nâng cao chất lượng cuộc sống sau khi cắt bỏ u (như tạo hình vú sau khi cắt bỏ tuyến vú).