Chọc hút

TheoJonathan Gotfried, MD, Lewis Katz School of Medicine at Temple University
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 03 2023

    (Xem Cách chọc hút.)

    Chọc hút ổ bụng được dùng để lấy dịch cổ trướng làm xét nghiệm. Nó cũng được dùng để rút bớt dịch cổ trướng khi nhiều dịch gây khó thở, đau, hoặc để điều trị cổ trướng mạn tính.

    Chống chỉ định tuyệt đối của chọc hút bao gồm

    • Những rối loạn đông máu nặng, chưa được điều trị.

    • Nhiễm trùng thành bụng

    • Tắc ruột non (trừ khi một vùng dịch màng bụng có thể đi vào an toàn đã được xác định bằng các nghiên cứu hình ảnh)

    Bệnh nhân hợp tác kém, sẹo mổ trên vùng chọc dò, khối lớn trong ổ bụng, và tăng áp lực tĩnh mạch cửa nặng kèm theo tuần hoàn bàng hệ bụng là những chống chỉ định tương đối.

    Công thức máu, số lượng tiểu cầu, đông máu được tiến hành trước khi tiến hành thủ thuật.

    Sau khi làm rỗng bàng quang, bệnh nhân ngồi trên giường ở tư thế đầu cao 45 đến 90°. Ở những bệnh nhân có cổ trướng nhiều và rõ, một điểm nằm ở đường giữa giữa rốn và xương mu và được làm sạch bằng dung dịch sát trùng và cồn. Hai vị trí khác có thể chọc hút là 3 đến 5cm trên trung điểm đường nối gai chậu trước trên mỗi bên. Những bệnh nhân cổ trướng mức độ vừa có chỉ định xác định dịch cổ trướng dưới hướng dẫn siêu âm. Đặt bệnh nhân ở tư thế nghiêng bên với vị trí chọc theo kế hoạch xuống dưới cũng thúc đẩy sự trôi nổi và di chuyển của các quai ruột chứa đầy không khí lên và ra khỏi điểm chọc.

    Thực hiện kỹ thuật vô khuẩn, khu vực chọc được gây tê phúc mạc bằng lidocaine 1%. Để chọc hút chẩn đoán, một kim cỡ 18 đến 22 gauge (1,5 inch hoặc 3,5 inch) gắn vào xi lanh 30-50ml được đưa vào trong phúc mạc (thường sẽ thấy cảm giác có tiếng bốp). Dịch được hút nhẹ nhàng và sau đó làm xét nghiệm đếm tế bào, định lượng protein, amylase, tế bào học và nuôi cấy nếu cần thiết. Để chọc hút điều trị (lượng lớn), canun cỡ 18 đến 14 gauge (1,5 inch hoặc 3,5 inch) được gắn với hệ thống hút chân không được dùng để lấy tối đa 8 lít dịch cổ trướng. Truyền đồng thời albumin đường tĩnh mạch được khuyến cáo khi chọc hút lượng dịch lớn để tránh thay đổi lớn khối lượng trong mạch máu gây hạ áp sau thủ thuật.

    Xuất huyết là biến chứng thường gặp nhất của chọc hút. Đôi khi, cổ trướng mức độ nhiều gây tình trạng rỉ rịch cổ chướng qua lỗ chọc kim.