Những bệnh nhân có những phàn nàn hoặc bận tâm về tình trạng tâm thần hoặc rối loạn hành vi có thể hiện diện trong nhiều cơ sở lâm sàng khác nhau, bao gồm trung tâm chăm sóc sức khỏe ban đầu và các trung tâm điều trị cấp cứu. Những phàn nàn hoặc bận tâm này có thể là mới hoặc là sự tiếp nối của các vấn đề về tâm thần trước đó. Sự khó chịu có thể liên quan đến việc phản ứng với tình trạng cơ thể hoặc có thể là những ảnh hưởng trực tiếp của một tình trạng cơ thể. Phương pháp đánh giá phụ thuộc vào việc liệu những phàn nàn có phải là trường hợp khẩn cấp hay được báo cáo trong một lần khám theo hẹn. Trong trường hợp khẩn cấp, bác sĩ có thể phải tập trung vào tiền sử, các triệu chứng và hành vi tức thời hơn để có thể đưa ra một quyết định quản lý. Trong một lần khám theo hẹn, cần thiết có một đánh giá toàn diện hơn.
Rối loạn lo âu được đặc trưng bởi nỗi sợ hãi và lo lắng dai dẳng và quá mức cũng như những thay đổi rối loạn chức năng hành vi mà bệnh nhân có thể sử dụng để giảm thiểu những cảm giác này. Các loại rối loạn lo âu được phân biệt với nhau dựa trên các đối tượng hoặc tình huống cụ thể gây ra nỗi sợ hãi, lo lắng và những thay đổi hành vi liên quan.
Nhiều người thỉnh thoảng không thể tích hợp tự động bình thường ký ức, nhận thức, nhận dạng danh tính và ý thức. Ví dụ: người ta có thể lái xe đi đâu đó và sau đó nhận ra rằng họ không nhớ nhiều khía cạnh của chuyến đi vì họ bận tâm đến những mối quan tâm cá nhân, một chương trình trên radio hoặc cuộc trò chuyện với hành khách. Thông thường, sự thất bại như vậy, được gọi là sự phân ly phi bệnh lý, không làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày.
Các rối loạn khí sắc là các rối loạn cảm xúc bao gồm một quãng thời gian kéo dài buồn chán quá mức, vui quá mức, hoặc cả hai. Rối loạn khí sắc có thể xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên (xem Rối loạn trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên và Rối loạn lưỡng cực ở trẻ em và thanh thiếu niên).
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) đặc trưng bởi những suy nghĩ, những thôi thúc hoặc những hình ảnh (ám ảnh) lặp đi lặp lại, dai dẳng, không mong muốn và xâm nhập và/hoặc bởi các hành vi lặp đi lặp lại hoặc hành vi tinh thần lặp đi lặp lại mà bệnh nhân cảm thấy bị thôi thúc phải làm (cưỡng chế, nghi lễ) để thử làm giảm bớt hoặc ngăn chặn sự lo lắng mà những ám ảnh đó gây ra. Chẩn đoán dựa trên tiền sử. Điều trị bao gồm liệu pháp tâm lý (cụ thể là phòng ngừa phơi nhiễm và phản ứng cộng với, trong nhiều trường hợp, liệu pháp nhận thức), liệu pháp dược lý (cụ thể là thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc [SSRI] hoặc clomipramine), hoặc cả hai.
Rối loạn lệch lạc tình dục là những tưởng tượng, thôi thúc hoặc hành vi kích thích tình dục tái diễn, mãnh liệt, gây đau khổ hoặc tàn tật và liên quan đến các đồ vật vô tri, trẻ em hoặc người lớn không được sự đồng ý, hoặc sự đau khổ hoặc sỉ nhục của một người hoặc bạn tình, có khả năng gây hại.
Những rối loạn nhân cách nói chung là các hình thái lan tỏa và kéo dài về suy nghĩ, nhận thức, phản ứng, và liên quan đến việc gây ra tình trạng đau khổ đáng kể hoặc suy giảm chức năng. Các rối loạn nhân cách khác nhau đáng kể trong các biểu hiện của chúng, nhưng tất cả đều được cho là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường. Nhiều rối loạn dần trở nên ít trầm trọng hơn theo độ tuổi, nhưng những đặc tính nhất định vẫn có thể tồn tại ở một mức độ nào đó sau các triệu chứng cấp tính dẫn đến việc gợi ý chẩn đoán giảm đi. Chẩn đoán dựa trên các tiêu chí lâm sàng. Điều trị bằng các liệu pháp tâm lý xã hội và đôi khi bằng thuốc.
Tâm thần phân liệt và các rối loạn liên quan tâm thần - rối loạn loạn thần ngắn, rối loạn hoang tưởng, rối loạn phân liệt cảm xúc, rối loạn dạng phân liệt, và rối loạn nhân cách loại phân liệt- được đặc trưng bởi các triệu chứng loạn thần nổi bật và thường bởi các triệu chứng âm tính và/hoặc rối loạn chức năng nhận thức.
Cơ thể hóa là biểu hiện của hiện tượng tâm thần như các triệu chứng thể chất (cơ thể). Những rối loạn được đặc trưng bởi sự cơ thể hóa từ những người mà ở đó các triệu chứng phát triển một cách vô thức và phi lý chí đến những người có triệu chứng phát triển một cách có ý thức và có lý chí. Sự liên tục này bao gồm
Tự sát là cái chết do một hành động tự làm hại bản thân nhằm mục đích gây chết người. Hành vi tự sát bao gồm một loạt các hành vi từ cố gắng tự sát và các hành vi chuẩn bị cho đến tự sát hoàn thành. Ý tưởng tự sát đề cập đến quá trình suy nghĩ, xem xét hoặc lên kế hoạch tự sát.
Rối loạn liên quan đến sử dụng chất kích thích liên quan đến các loại chất hoạt hóa trực tiếp vào hệ thống tưởng thưởng của bộ não. Việc kích hoạt hệ thống phần thưởng thường gây ra cảm giác thích thú; các đặc điểm cụ thể của những cảm giác sung sướng được gợi lên rất khác nhau tùy thuộc vào loại thuốc phiện. Các loại chất này được chia thành 10 loại khác nhau và có các cơ chế dược lý khác nhau, mặc dù không hoàn toàn khác biệt. Các loại chất bao gồm