Ảnh hưởng mạn tính của ánh sáng mặt trời

TheoJulia Benedetti, MD, Harvard Medical School
Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg 10 2023

Ảnh hưởng lâu dài của ánh sáng mặt trời bao gồm lão hóa do ánh sáng, dày sừng ánh sáng và ung thư da. (Xem thêm Tổng quan về ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời.)

Lão hóa da do ánh nắng mặt trời

Tiếp xúc lâu với ánh sáng mặt trời (lão hóa da, bệnh dermatoheliosis, lão hóa da do tác nhân bên ngoài), chủ yếu bằng cách gây hủy hoại collagen da do các chất hóa học và sự gián đoạn DNA. Sự thay đổi của da bao gồm cả nếp nhăn mịn và thô, kết cấu da thô ráp, màu đốm, tăng sắc tố dạng đốm (đốm lớn), da sạm màu và giãn mạch.

Lão hóa da do ánh nắng mặt trời
Dấu các chi tiết
Da lão hóa do ánh sáng đặc trưng bởi các nếp nhăn nhỏ và thô, sắc tố đốm không đều, các nốt ruồi (đốm tàn nhang lớn), thô ráp và sần sùi.
Hình ảnh do bác sĩ Barbara A. Gilchrest cung cấp.

Dày sừng ánh sáng

Dày sừng ánh sáng là những thay đổi tiền ung thư da (keratinocytes) là hậu quả do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường xuyên trong nhiều năm. Dày sừng ánh sáng có thể có màu hồng, đỏ, hoặc ít phổ biến hơn là xám hoặc nâu và có thể sờ thấy sần sùi và có vảy.

Dày sừng tiết bã trông tương tự như dày sừng ánh sáng. Các thương tổn này có thể xuất hiện trên những vùng da không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và không phải là tiền ung thư.

Ung thư da

Tỷ lệ ung thư biểu mô tế bào vảyung thư biểu mô tế bào đáy trong những người da trắng, da sáng màu tỷ lệ thuận với tổng số ánh sáng mặt trời hàng năm trong khu vực. Những tổn thương như vậy đặc biệt phổ biến ở những người tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như trẻ em và thanh thiếu niên và những người thường xuyên tiếp xúc với ánh mặt trời do nghề nghiệp hoặc hoạt động giải trí (ví dụ như vận động viên, nông dân, chủ trang trại, thủy thủ, người tắm nắng thường xuyên). Tiếp xúc với ánh nắng cũng làm tăng đáng kể nguy cơ u ác tính u hắc tố.

Điều trị ảnh hưởng mạn tính của ánh sáng mặt trời

  • Hạn chế tiếp xúc với tia cực tím

  • Phương pháp điều trị tại chỗ với tình trạng lão hóa da do ánh nắng

Điều trị bắt đầu bằng phòng bệnh để hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và nhuộm da bằng giường tắm nắng, mặc quần áo bảo vệ và bôi kem chống nắng.

Lão hóa da do ánh nắng mặt trời

Giảm các yếu tố gây ung thư và cải thiện bề mặt thẩm mỹ của vùng da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có nhiều biện pháp phối hợp khác nhau, bao gồm lột hóa chất, 5-fluorouracil (5-FU), axit alpha-hydroxy tại chỗ, imiquimod, liệu pháp quang động và tretinoin đã được sử dụng để làm giảm các thay đổi ung thư gây ung thư và cải thiện vẻ ngoài của da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời Những liệu pháp này thường có hiệu quả trong việc cải thiện các thay đổi trên bề mặt da (như nếp nhăn, màu sắc không đều, da sạm, thô ráp, chảy xệ nhẹ) nhưng có ít tác dụng với những thay đổi sâu hơn (ví dụ, giãn mạch). Nhiều thành phần được sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm không kê đơn không có bằng chứng rõ ràng rằng chúng cải thiện các tổn thương mạnh tính gây ra do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Dày sừng ánh sáng

Để điều trị dày sừng ánh sáng, hãy xem Dày sừng ánh sáng.

Ung thư da

Để điều trị ung thư da hãy xem Ung thư Da.