U màng não, đặc biệt là các khối u có đường kính < 2 cm, là các khối u phổ biến nhất trong nội sọ. U màng não là khối u não duy nhất phổ biến hơn ở phụ nữ. Những khối u này có khuynh hướng xảy ra ở độ tuổi từ 40 đến 60 nhưng cũng có thể xảy ra trong thời thơ ấu. Những khối u lành tính này có thể phát triển bất cứ nơi nào có màng cứng, hay gặp nhất là trên những nếp cong gần các xoang tĩnh mạch, dọc theo đáy hộp sọ, và ở hố sau và hiếm khi trong não thất. Nhiều khối u màng não có thể phát triển. U màng não gây chèn ép nhưng không xâm lấn nhu mô não. Chúng có thể xâm lấn và làm biến dạng phần xương liền kề. Có rất nhiều loại mô bệnh học; tất cả đều tuân theo một kiểu tiến triển lâm sàng tương tự nhau, và một số trở thành ác tính.
Triệu chứng cơ năng và triệu chứng thực thể
Triệu chứng phụ thuộc vào phần nào của não bị chèn ép và do vậy tùy thuộc vào vị trí của khối u (xem Các triệu chứng u màng não theo trang vị trí). Các khối u đường giữa ở người cao tuổi có thể gây sa sút trí tuệ với một số triệu chứng thần kinh khu trú khác.
Các triệu chứng u màng não theo trang vị trí
Chẩn đoán
Điều trị
Đối với các khối u màng não nhỏ không triệu chứng, đặc biệt ở người lớn tuổi, chỉ theo dõi bằng chẩn đoán hình ảnh nhiều lần là đủ.
Cần phải cắt bỏ các u màng não có triệu chứng hoặc lan rộng nếu có thể. Nếu các khối u lớn, xâm lấn vào các mạch máu (thường là nhiều tĩnh mạch bao quanh), hoặc gần các khu vực não quan trọng (ví dụ như thân não), phẫu thuật có thể gây ra nhiều tổn thương hơn các tổn thương do khối u cho nên sẽ bị trì hoãn.
Phẫu thuật định vị bằng sóng cao tần được sử dụng cho các u màng não không thể tiếp cận và chỉ dùng một cách chọn lọc cho các u màng não khác. Nó cũng được sử dụng khi tổ chức u vẫn còn sau phẫu thuật cắt bỏ hoặc khi bệnh nhân là người cao tuổi.
Nếu không thể điều trị phẫu thuật định vị bằng sóng cao tần hoặc nếu u màng não tái phát, xạ trị có thể hữu ích.
Những điểm chính
-
U màng não là những khối u của màng não thường lành tính nhưng không phải lúc nào cũng như vậy.
-
Chúng thường xuất hiện ở độ tuổi từ 40 đến 60 và phổ biến hơn ở phụ nữ.
-
Các triệu chứng rất khác nhau tùy thuộc vào vị trí của khối u.
-
Cắt các khối u có triệu chứng hoăc lan rộng; sử dụng phẫu thuật định vị bằng sóng cao tần nếu khối u vẫn còn sau khi cắt bỏ hoặc không thể cắt bỏ hoàn toàn.