MSD Manual

Hãy xác nhận rằng quý vị là chuyên gia chăm sóc sức khỏe

honeypot link

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

Theo

Kingman P. Strohl

, MD, Case School of Medicine, Case Western Reserve University

Đã xem xét/Đã chỉnh sửa Thg10 2022
Nguồn chủ đề

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng thở hoặc giảm thở > 10 giây) sau đó là kích thích và thở gấp. Triệu chứng có thể bao gồm buồn ngủ ban ngày quá mức, bồn chồn, ngủ ngáy, thức tỉnh lặp đi lặp lại và đau đầu buổi sáng. Chẩn đoán dựa trên bệnh sử và đa ký giấc ngủ. Điều trị bằng áp lực dương liên tục qua mũi, dụng cụ miệng, và trong các trường hợp bệnh dai dẳng, phẫu thuật. Tiên lượng là tốt với điều trị. Những bệnh nhân không được điều trị có nguy cơ bị tăng huyết áp, rung tâm nhĩ và các loạn nhịp tim khác, suy tim và chấn thương hoặc tử vong do tai nạn xe cơ giới và các tai nạn khác do chứng buồn ngủ quá mức.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là phổ biến và tỷ lệ hiện hành ngày càng tăng cùng với tỷ lệ hiện hành cao của béo phì Béo phì Béo phì là trọng lượng tăng quá mức, được định nghĩa là chỉ số khối cơ thể (BMI) ≥30 kg/m2. Các biến chứng bao gồm rối loạn tim mạch (đặc biệt ở những người thừa mỡ bụng), đái tháo... đọc thêm . Ước tính có khoảng 1 tỷ người bị ảnh hưởng trên toàn thế giới (1 Tài liệu tham khảo chung Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ), hầu hết trong số họ không được chẩn đoán và không được điều trị. Có một số mức độ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có triệu chứng ở 8 đến 16% số người lớn. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có thể phổ biến gấp 4 lần ở nam giới (2 Tài liệu tham khảo chung Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ) và nhiều hơn gấp 7 lần ở những người béo phì (ví dụ: chỉ số khối cơ thể [BMI] ≥ 30).

Tài liệu tham khảo chung

Sinh lý bệnh của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn liên quan đến sự thỏa hiệp về giải phẫu đường hô hấp trên trong khi ngủ. Giấc ngủ làm mất ổn định của tình trạng thông thoáng ở đường hô hấp trên, dẫn đến tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ vùng mũi họng, hầu họng hoặc cả hai. Độ thông thoáng của đường thở có xu hướng dao động gây tái diễn các giai đoạn ngừng thở và hồi phục.

Tắc nghẽn gây ra nhiều đợt ngưng thở hoặc giảm thở, dẫn đến thiếu oxy máu và tăng CO2 máu, tất cả đều làm gián đoạn giấc ngủ bình thường, với tình trạng kích thích một phần hoặc toàn bộ do chuyển động mắt không nhanh (NREM) và giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM). (1 Tài liệu tham khảo sinh bệnh học Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Những nỗ lực hít vào chống lại tình trạng đóng lại của đường hô hấp trên gây ra thay đổi áp lực trong lồng ngực ảnh hưởng đến hoạt động của tim. Rối loạn chức năng nội mô và rối loạn dẫn truyền thần kinh xảy ra. Tất cả các yếu tố tương tác để tạo ra bệnh tật và tử vong đáng kể.

Các rối loạn liên quan

Các dạng ít nghiêm trọng hơn có thể không tạo ra trạng thái khử bão hòa oxy, nhưng làm gián đoạn giấc ngủ.

Giảm thở khi ngủ do tắc nghẽn là tình trạng lưu lượng hít vào bị giảm, nhưng không phải là không có khí hít vào, trong đường thở có sức cản cao.

Hội chứng cản trở đường thở trên là tiếng ngáy tăng dần kết thúc bằng tiếng khịt mũi và kích thích liên quan đến gắng sức hô hấp (RERAs). Giảm nhịp thở không đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt đối với ngưng thở do tắc nghẽn và giảm thở do tắc nghẽn. Bệnh nhân mắc hội chứng cản trở đường thở trên thường trẻ hơn và ít béo phì hơn những người bị ngưng thở khi ngủ do trung ương. Bệnh nhân thường là nữ, kêu mệt mỏi và phàn nàn về chứng mất ngủ. Ngáy và cản trở luồng khí ở đường thở trên gây ra tiếng hít vào ồn ào nhưng không bị kích thích do giấc ngủ kéo dài > 2 giây. Các triệu chứng, đánh giá chẩn đoán và điều trị ngáy và hội chứng cản trở đường thở trên tương tự như của ngưng thở khi ngủ do trung ương.

Các biến chứng

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là nguyên nhân y khoa hàng đầu gây buồn ngủ ban ngày quá mức. Một thuật ngữ chính xác hơn là buồn ngủ quá mức khi thức, bởi vì những người làm việc vào ban đêm có thể buồn ngủ quá mức vào ban đêm. Buồn ngủ quá mức làm tăng nguy cơ tai nạn ô tô, khó khăn trong công việc và rối loạn chức năng tình dục. Thường có một số mức độ suy giảm nhận thức và cũng tăng nguy cơ chấn thương (ví dụ: khi vận hành máy móc hạng nặng hoặc tham gia vào các hoạt động khác trong đó các giai đoạn ngủ không chủ ý sẽ nguy hiểm). Mối quan hệ với bạn cùng giường, bạn cùng phòng và/hoặc bạn cùng nhà cũng có thể bị ảnh hưởng xấu vì những người như vậy có thể khó ngủ vì giấc ngủ ồn ào, trằn trọc của bệnh nhân. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn nặng (chỉ số ngưng thở-giảm thở > 30/giờ) làm tăng nguy cơ tử vong ở nam giới độ tuổi trung niên.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cũng có những nguy cơ trong y khoa không liên quan đến buồn ngủ quá mức. Tăng huyết áp có liên quan chặt chẽ với ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (2 Tài liệu tham khảo sinh bệnh học Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Những bệnh nhân bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có huyết áp bình thường không được điều trị có nhiều khả năng bị tăng huyết áp trong vòng 5 năm sau khi chẩn đoán. Tình trạng thiếu oxy về đêm lặp đi lặp lại và gián đoạn giấc ngủ có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các bệnh lý, bao gồm suy tim Suy tim (HF) Suy tim (HF) là một hội chứng rối loạn chức năng tâm thất. Suy thất trái (LV) gây khó thở và mệt mỏi và suy thất phải (RV) gây tích tụ dịch ngoại vi và tích tụ dịch trong ổ bụng; các tâm thất... đọc thêm Suy tim (HF) , rung nhĩ Rung nhĩ Rung nhĩ là một rối loạn nhịp nhĩ nhanh và không đều. Các triệu chứng bao gồm: đánh trống ngực, đôi khi mệt mỏi, giảm khả năng gắng sức, khó thở và thoáng ngất. Khi rung nhĩ, bệnh nhân có nguy... đọc thêm (ngay cả sau khi cắt bỏ qua ống thông) và các loạn nhịp tim khác, gan nhiễm mỡ không do rượu Bệnh gan liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD) Gan nhiễm mỡ là sự tích tụ lipid trong tế bào gan. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) bao gồm thâm nhiễm mỡ đơn độc (một tình trạng lành tính gọi là gan nhiễm mỡ), trong khi viêm gan nhiễm... đọc thêm đột quỵ Tổng quan về Đột quỵ Đột quỵ là một nhóm bệnh không đồng nhất liên quan đến sự gián đoạn đột ngột và cục bộ của dòng máu não gây ra tổn thương thần kinh. Đột quỵ có thể là Thiếu máu cục bộ (80%), điển hình là do... đọc thêm Tổng quan về Đột quỵ (3 Tài liệu tham khảo sinh bệnh học Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Nguy cơ đột quỵ và tử vong do mọi nguyên nhân tăng lên ngay cả khi kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác (ví dụ như tăng huyết áp Tăng huyết áp Tăng huyết áp là tình trạng tăng liên tục của huyết áp tâm thu lúc nghỉ (≥ 130 mmHg) hoặc huyết áp tâm trương lúc nghỉ (≥ 80 mm Hg), hoặc cả hai. Tăng huyết áp mà không có nguyên nhân rõ ràng... đọc thêm Tăng huyết áp , tiểu đường Đái tháo đường (DM) Đái tháo đường là suy giảm bài tiết insulin và nồng độ kháng insulin ngoại vi thay đổi dẫn đến tăng đường huyết. Triệu chứng sớm liên quan tới tăng glucose máu và bao gồm uống nhiều, khát nhiều... đọc thêm ) (4 Tài liệu tham khảo sinh bệnh học Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Tuy nhiên, sự đóng góp của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn đối với những rối loạn phổ biến này (và do đó, chi phí của nó đối với xã hội) thường không được đánh giá đúng mức. (5 Tài liệu tham khảo sinh bệnh học Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ).

Ngoài ra, các biến chứng chu phẫu, bao gồm ngừng tim, xảy ra với ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn không được phát hiện, vì gây mê vừa phải và toàn thân có nguy cơ gây tắc nghẽn đường thở. Bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ gây mê về chẩn đoán này trước khi thực hiện bất kỳ cuộc phẫu thuật nào và cần phải dùng áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) khi họ dùng thuốc trước phẫu thuật và trong quá trình hồi phục.

Tài liệu tham khảo sinh bệnh học

Căn nguyên của chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

Yếu tố nguy cơ giải phẫu cho ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn bao gồm

  • Hầu họng "tắc nghẽn" do hàm dưới ngắn hoặc tụt

  • Gốc lưỡi quá phát hoặc amydal

  • Hình dạng đầu tròn và cổ ngắn

  • Chu vi cổ > 43 cm (> 17 inch)

  • Thành bên họng và đệm mỡ cạnh họng dày

Các yếu tố nguy cơ đó có thể không dự đoán mức độ nặng.

Các yếu tố nguy cơ khác được xác định bao gồm tình trạng sau mãn kinh, lão hóa, béo phì và sử dụng rượu hoặc thuốc an thần (1 Tài liệu tham khảo về căn nguyên Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Các bệnh lý có thể gây ra hoặc góp phần vào ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn bao gồm trào ngược dạ dày thực quản về đêm Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) Cơ thắt thực quản dưới hoạt động kém hiệu quả khiến cho các phần bên trong dạ dày trào ngược vào thực quản gây đau bỏng rát. Trào ngược kéo dài có thể dẫn đến viêm thực quản, chít hẹp và trong... đọc thêm Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) , bệnh to đầu chi Bệnh khổng lồ và bệnh to đầu chi Bệnh khổng lồ và bệnh to đầu chi là các hội chứng do tiết ra quá nhiều hormone tăng trưởng (cường hormone tăng trưởng) gần như luôn là do u tuyến của tuyến yên. Trước khi đóng kín các đầu xương... đọc thêm Bệnh khổng lồ và bệnh to đầu chi , suy giáp Suy giáp Chứng suy giáp là thiếu hụt hormon tuyến giáp. Các triệu chứng bao gồm không dung nạp lạnh, mệt mỏi và tăng cân. Các dấu hiệu có thể bao gồm vẻ mặt điển hình, giọng nói chậm khàn và da khô.... đọc thêm Suy giáp đột quỵ Tổng quan về Đột quỵ Đột quỵ là một nhóm bệnh không đồng nhất liên quan đến sự gián đoạn đột ngột và cục bộ của dòng máu não gây ra tổn thương thần kinh. Đột quỵ có thể là Thiếu máu cục bộ (80%), điển hình là do... đọc thêm Tổng quan về Đột quỵ trước đó. Đau thắt ngực về đêm làm tăng nguy cơ mắc ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn gấp 15 lần. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và hội chứng giảm thông khí do béo phì thường cùng tồn tại.

Tiền sử gia đình có ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xuất hiện ở 25 đến 40% số trường hợp người lớn, phản ánh các nguy cơ đa gen ảnh hưởng đến khả năng thông khí hoặc giải phẫu; nguy cơ di truyền có thể khác nhau tùy theo sắc tộc (2 Tài liệu tham khảo về căn nguyên Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Khả năng bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở một thành viên nhất định trong gia đình tỷ lệ thuận với số lượng thành viên khác trong gia đình bị ảnh hưởng.

Tài liệu tham khảo về căn nguyên

  • 1. Patel SR: Obstructive sleep apnea. Ann Intern Med 171(11):ITC81-ITC96, 2019. doi: 10.7326/AITC201912030

  • 2. Yi M, Tan Y, Pi Y, et al: Variants of candidate genes associated with the risk of obstructive sleep apnea. Eur J Clin Invest 52(1):e13673, 2022. doi: 10.1111/eci.13673

Các triệu chứng và dấu hiệu của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

  • Thở nghẽn, thở hổn hển, hoặc ngáy khi ngủ

  • Ngủ bồn chồn và ngủ dậy không thấy khỏe

  • Khó đi vào giấc ngủ

Hầu hết bệnh nhân đều đang ngủ và không biết về các triệu chứng này cho đến khi được bạn cùng giường, bạn cùng phòng hoặc bạn cùng nhà thông báo. Buổi sáng, một số bệnh nhân bị đau họng, khô miệng, hoặc nhức đầu.

Trong các hoạt động hàng ngày, bệnh nhân có thể bị cơn buồn ngủ xâm nhập, mệt mỏi và suy giảm khả năng tập trung. Tần suất các phàn nàn về giấc ngủ và mức độ buồn ngủ ban ngày quá mức không tương xứng với số lượng các sự kiện hoặc số lượng các thức tỉnh từ giấc ngủ. Tuy nhiên, những người hay buồn ngủ có nguy cơ bị các biến chứng tim mạch cao hơn. Không phải bệnh nhân nào cũng buồn ngủ.

Khám thực thể có thể có dấu hiệu tắc mũi, phì đại amidan và bất thường về cấu trúc hầu họng. Cần lưu ý các yếu tố nguy cơ về giải phẫu đối với ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Tài liệu tham khảo về các dấu hiệu và triệu chứng

  • 1. Lee JJ, Sundar KM: Evaluation and management of adults with obstructive sleep apnea syndrome. Lung 199(2):87-101, 2021. doi: 10.1007/s00408-021-00426-w

  • 2. Strohl KP, Redline S. Recognition of obstructive sleep apnea. Am J Respir Crit Care Med 154(2 Pt 1):279-89, 1996. doi: 10.1164/ajrccm.154.2.8756795. PMID: 8756795.

Chẩn đoán ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

  • Nghi ngờ qua đánh giá lâm sàng

  • Xác nhận bằng các nghiên cứu về giấc ngủ

Ngoài bệnh nhân, bạn cùng giường, bạn cùng phòng và/hoặc bạn cùng nhà đều là những nguồn cung cấp thông tin đánh giá nguy cơ. Ngáy đủ to để phòng bên cạnh có thể nghe thấy làm tăng gấp 10 lần khả năng có chỉ số ngưng thở-giảm thở > 5/giờ.

Những bệnh nhân có nguy cơ có thể cần đánh giá chi tiết hơn bao gồm những người

Các bảng câu hỏi, chẳng hạn như STOP-Bang, Bảng câu hỏi Berlin (BQ) và Thang đo mức độ buồn ngủ Epworth (ESS), có thể được những người không chuyên sử dụng để đánh giá nguy cơ. Tuy nhiên, khi so sánh với kết quả chính xác hơn của các nghiên cứu về giấc ngủ, những bảng câu hỏi này có độ đặc hiệu thấp và tỷ lệ dương tính giả cao và không nên được sử dụng để chẩn đoán hoặc điều trị trực tiếp. STOP-Bang đa phương thức và BQ cụ thể hơn ESS đối với nguy cơ OSA và có giá trị tiên đoán âm tính tốt (2 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ).

Các tổ chức chăm sóc có trách nhiệm và các công ty bảo hiểm y tế có thang điểm nguy cơ không có triệu chứng để ước tính khả năng mắc bệnh, nhưng thang điểm này thiếu tính cụ thể ở mức độ từng bệnh nhân (3 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). (Xem thêm Trung tâm dịch vụ Medicare & Medicaid: Tổ chức chăm sóc có trách nhiệm.) Các phân tích đa biến về các triệu chứng, bệnh đi kèm và kết quả xét nghiệm hiện đang gợi ý các cách để cá nhân hóa việc quản lý và giúp tính toán nguy cơ cá nhân nếu chứng ngưng thở khi ngủ không được điều trị (4 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ).

Nghiên cứu đang bắt đầu sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích lịch sử lâm sàng cùng với thông tin đầu vào sinh lý từ các thiết bị đeo được để đề xuất khả năng mắc bệnh (5 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Công nghệ này có thể có giá trị và mang lại lợi ích về mặt giáo dục, do tỷ lệ hiện hành của ngủ kém, ngáy và ngưng thở khi ngủ và hậu quả của bệnh không được điều trị. Tuy nhiên, chẩn đoán và điều trị nên dựa trên các triệu chứng.

Những bệnh nhân có triệu chứng, bảng câu hỏi sàng lọc và/hoặc các yếu tố nguy cơ cho thấy khả năng bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cao hơn thường cần phải được theo dõi giấc ngủ Nghiên cứu về giấc ngủ Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm để xác định chỉ số ngưng thở-giảm thở (AHI) hoặc một số chỉ số thay thế như Chỉ số rối loạn hô hấp (RDI), cần để xác nhận hội chứng và mức độ nặng. Những bệnh nhân báo cáo chỉ ngáy, không có các triệu chứng khác hoặc nguy cơ tim mạch, không cần đánh giá toàn diện về ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và có thể đáp ứng bằng cách tăng cường thể lực, giảm cân, cải thiện vệ sinh giấc ngủ và điều trị dị ứng mũi.

Chỉ số ngưng thở-giảm thở (AHI) biểu thị tổng số đợt ngưng thở và giảm thở xảy ra trong khi ngủ chia cho số giờ ngủ; nó được biểu thị bằng số đợt ngưng thở xảy ra mỗi giờ. Càng nhiều sự kiện xảy ra, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn càng nghiêm trọng và khả năng xảy ra tác dụng bất lợi càng cao. Các giá trị AHI có thể được tính cho các giai đoạn ngủ và tư thế cơ thể khác nhau (nằm nghiêng hoặc nằm ngửa).

Tiêu chuẩn chẩn đoán ngưng thở khi ngủ bao gồm các triệu chứng ban ngày, triệu chứng ban đêm và kết quả theo dõi giấc ngủ cho thấy AHI ≥ 5/giờ ở bệnh nhân có triệu chứng hoặc ≥ 15/giờ ở bệnh nhân không có triệu chứng. Các triệu chứng phải bao gồm ≥ 1 trong những điều sau:

  • Không khoan khoái khi ngủ

  • Buồn ngủ ban ngày*, mệt mỏi

  • Các đợt ngủ ngoài ý muốn

  • Khó đi vào giấc ngủ

  • Thức giấc với cảm giác nín thở, thở hổn hển, hoặc nghẹt thở

  • Báo cáo của bạn cùng giường về tiếng ngáy to, gián đoạn hơi thở hoặc cả hai

*Đang có tình trạng buồn ngủ (nghĩa là xâm nhập vào các hoạt động hàng ngày hoặc tạo ra sự cố hoặc lỗi) đáng kể đặc biệt.

Chẩn đoán phân biệt bao gồm nhiều tình trạng và yếu tố khác làm giảm số lượng hoặc chất lượng giấc ngủ hoặc gây buồn ngủ ban ngày hoặc buồn ngủ. Bao gồm

Đo lường hormone kích thích tuyến giáp có thể hữu ích ở những người nghi ngờ mắc bệnh suy giáp trên lâm sàng nhưng không nên thực hiện thường xuyên. Không có kiểm tra bổ trợ nào khác (ví dụ: chụp đường hô hấp trên, chụp ảnh khuôn mặt, mệt mỏi liên quan đến ung thư như các chất chỉ điểm sinh học) có đủ độ đặc hiệu để được khuyến nghị thường quy.

Nghiên cứu về giấc ngủ

Các nghiên cứu về giấc ngủ bao gồm

  • Đa ký giấc ngủ truyền thống được tiến hành trong phòng thí nghiệm về giấc ngủ

  • Các công cụ chẩn đoán di động mà bệnh nhân có thể sử dụng tại nhà trên giường của họ

Đa ký giấc ngủ Xét nghiệm Gần một nửa dân số ở Hoa Kỳ có các vấn đề liên quan đến giấc ngủ. Bệnh lý về giấc ngủ có thể gây ra rối loạn cảm xúc, khó ghi nhớ, khả năng vận động kém, làm việc không hiệu quả và tăng nguy... đọc thêm ghi và giúp phân loại các giai đoạn của giấc ngủ và sự xuất hiện và thời gian của giai đoạn ngừng thở và giảm thở. Đa ký giấc ngủ là lý tưởng để xác nhận chẩn đoán ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và định lượng mức độ nặng của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Tuy nhiên, nó đòi hỏi phải ở lại qua đêm trong phòng thí nghiệm về giấc ngủ và do đó rất phức tạp và tốn kém. Đa ký giấc ngủ thường bao gồm

  • Đo liên tục cấu trúc giấc ngủ bằng điện não đồ (điện não đồ)

  • Điện cơ cằm để phát hiện giảm trương lực

  • Chụp điện nhãn đồ để đánh giá sự xuất hiện của các cử động mắt nhanh.

  • Cảm biến luồng không khí ở mũi và ở miệng để phát hiện ngưng thở và giảm thở

  • Cảm biến ngực và/hoặc cảm biến bụng để phát hiện gắng sức hô hấp

  • Độ bão hòa oxy bằng phép đo độ bão hòa oxy trong máu

  • Theo dõi điện tâm đồ để phát hiện loạn nhịp tim liên quan đến các cơn ngưng thở

Bệnh nhân cũng được quan sát bằng video.

Các biến số khác được đánh giá bao gồm hoạt động của cơ chi (để đánh giá các nguyên nhân kích thích giấc ngủ không liên quan đến hô hấp, chẳng hạn như hội chứng chân không ngưng nghỉ và rối loạn cử động chân tay định kỳ) và tư thế cơ thể, vì chứng ngưng thở có thể xảy ra chủ yếu ở tư thế nằm ngửa.

Chỉ số ngưng thở-giảm thở (AHI) là tổng số đợt ngưng thở và giảm thở xảy ra trong khi ngủ chia cho số giờ ngủ. Đây là một thước đo phổ biến về rối loạn hô hấp trong khi ngủ và được sử dụng để phân loại mức độ nặng của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Lưu ý rằng chỉ riêng AHI không xác định nhu cầu điều trị.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn được phân loại mức độ là:

  • Nhẹ: AHI ≥ 5 và < 15/giờ

  • Trung bình: AHI ≥ 15 và ≤ 30/giờ

  • Nặng: AHI > 30/giờ

Một số bệnh nhân có thể có AHI rất cao (> 60).

Chỉ số rối loạn hô hấp (RDI) là một phép đo liên quan bao gồm số lần thức tỉnh liên quan đến gắng sức hô hấp (được gọi là các lần thức tỉnh liên quan đến gắng sức hô hấp hoặc RERA) cộng với số cơn ngưng thở và cơn giảm thở mỗi giờ ngủ.

Chỉ số thức tỉnh, là số lượng các lần thức tỉnh mỗi giờ ngủ, có thể được tính toán nếu sử dụng điện não đồ để theo dõi. Chỉ số thức tỉnh có tương quan lỏng lẻo với chỉ số ngưng thở-giảm thở và chỉ số rối loạn hô hấp; khoảng 20% số cơn ngưng thở và cơn mất bão hòa không đi kèm với các lần thức tỉnh hoặc có các nguyên nhân của các lần thức tỉnh khác.

Tuy nhiên, chỉ số ngưng thở-giảm thở, chỉ số thức tỉnh và chỉ số rối loạn hô hấp chỉ liên quan vừa phải với các triệu chứng của bệnh nhân. Một số bệnh nhân có AHI cao hoặc cực cao (ví dụ > 60) có ít hoặc không có triệu chứng. Các số liệu bổ sung và kết hợp của các số liệu có thể hữu ích trong chẩn đoán (6 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Hơn nữa, các nghiên cứu hiện nay cho thấy rằng đó là sự tổng hợp của dữ liệu lâm sàng và đa ký giấc ngủ (không chỉ AHI) có liên quan đến kết quả cũng như liên quan đến nguy cơ tim mạch và tỷ lệ tử vong, ví dụ, buồn ngủ bất kể AHI có liên quan đến bệnh tim mạch quá mức hay không.

Kiểm tra giấc ngủ tại nhà bằng các công cụ chẩn đoán di động sử dụng một tập hợp con hạn chế các biện pháp đo đạc đa ký giấc ngủ, thường chỉ là nhịp tim, đo độ bão hòa oxy trong máu, gắng sức hô hấp, tư thế và luồng không khí qua mũi để phát hiện chứng ngưng thở và ước tính mức độ nặng của nó. Vai trò của chúng ngày càng mở rộng (7 Tài liệu tham khảo chẩn đoán Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ) vì sự tiện lợi và giảm chi phí cũng như khả năng đưa ra ước tính chính xác hợp lý về rối loạn hô hấp trong khi ngủ.

Tuy nhiên, các công cụ di động có một số hạn chế. Các công cụ này không thực sự phát hiện sự hiện diện của giấc ngủ và thay vào đó phụ thuộc vào bệnh nhân tự báo cáo trong khi đang ngủ, điều này có thể không chính xác; nếu bệnh nhân không ngủ trong một phần của nghiên cứu và họ không báo cáo điều này, thì tình trạng rối loạn nhịp thở khi ngủ sẽ bị đánh giá thấp. Ngoài ra, các rối loạn giấc ngủ cùng tồn tại (ví dụ, hội chứng chân không ngưng nghỉ Rối loạn chuyển động chân tay có chu kì (PLMD) và hội chứng chân không yên (Restless Legs Syndrome - RLS) Rối loạn vận động chân tay có chu kỳ (PLMD) và hội chứng chân không yên (RLS) được đặc trưng bởi những chuyển động bất thường và, đối với RLS, thường là cảm giác ở các chi dưới hoặc trên có... đọc thêm , co giật, rối loạn hành vi REM, nhầm lẫn thức tỉnh) không được phát hiện. Theo dõi đa ký giấc ngủ vẫn có thể cần thiết để mô tả các rối loạn này cũng như cung cấp chính xác các giá trị AHI và RDI trong các giai đoạn khác nhau của giấc ngủ và với những lần thay đổi về tư thế, đặc biệt là khi phẫu thuật hoặc dùng liệu pháp khác ngoài áp lực đường thở dương đang được cân nhắc.

Các công cụ di động thường được sử dụng kết hợp với bảng câu hỏi (ví dụ: Bảng câu hỏi STOP-Bang, Berlin). Nếu kết quả bảng câu hỏi cho thấy xác suất mắc bệnh trước kiểm tra cao hơn, thì độ nhạy và độ đặc hiệu của các công cụ cầm tay sẽ cao hơn.

Tài liệu tham khảo chẩn đoán

  • 1. Gupta A, Quan SF, Oldenburg O, et al: Sleep-disordered breathing in hospitalized patients with congestive heart failure: a concise review and proposed algorithm. Heart Fail Rev 23(5):701-709, 2018. doi:10.1007/s10741-018-9715-y

  • 2. Gamaldo C, Buenaver L, Chernyshev O, et al: Evaluation of clinical tools to screen and assess for obstructive sleep apnea. J Clin Sleep Med 14(7):1239-1244, 2018. doi:10.5664/jcsm.7232

  • 3. Keenan BT, Kirchner HL, Veatch OJ, et al: Multisite validation of a simple electronic health record algorithm for identifying diagnosed obstructive sleep apnea. J Clin Sleep Med 16(2):175–183, 2020. doi: 10.5664/jcsm.8160

  • 4. Keenan BT, Kim J, Singh B, et al: Recognizable clinical subtypes of obstructive sleep apnea across international sleep centers: a cluster analysis. Sleep 41(3):zsx214, 2018. doi: 10.1093/sleep/zsx214

  • 5. Lovejoy CA, Abbas AR, Ratneswaran D: An introduction to artificial intelligence in sleep medicine. J Thorac Dis 13(10):6095-6098, 2021. doi:10.21037/jtd-21-1569

  • 6. Malhotra A, Ayappa I, Ayas N, et al: Metrics of sleep apnea severity: beyond the apnea-hypopnea index. Sleep 44(7):zsab030, 2021. doi: 10.1093/sleep/zsab030

  • 7. Collop NA, Anderson WM, Boehlecke B, et al: Clinical guidelines for the use of unattended portable monitors in the diagnosis of obstructive sleep apnea in adult patients. J Clin Sleep Med 3(7):737-47, 2007.

Tiên lượng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

Tiên lượng cho chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là rất tốt nếu phương pháp điều trị được thiết lập, chấp nhận và hiệu quả. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn không được điều trị hoặc không được công nhận đi kèm với chất lượng cuộc sống thấp hơn, tăng nguy cơ tăng huyết áp và chấn thương do ngủ gật trong khi tham gia vào các hoạt động nguy hiểm tiềm ẩn. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn được điều trị đi kèm với giấc ngủ ngon hơn, sự tỉnh táo vào ban ngày và chất lượng cuộc sống.

Điều trị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn dẫn đến giảm huyết áp không đáng kể từ 2 đến 3 mm Hg (1 Tài liệu tham khảo về tiên lượng bệnh Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ), với tác dụng lớn hơn ở những người bị tăng huyết áp kháng thuốc. Có thể giảm tỷ lệ hiện hành của đột quỵ và suy giảm chức năng thận nông hơn. Điều trị có thể làm giảm buồn ngủ ban ngày quá mức và hậu quả của nó và có thể làm giảm ngáy và ngủ không yên. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy điều trị làm giảm suy tim hoặc loạn nhịp tim, nhưng nó có thể giúp kiểm soát các tình trạng này dễ dàng hơn. Tác động tử vong bị trộn lẫn trong các thử nghiệm có kiểm soát của CPAP, thường được quy cho việc tuân thủ điều trị kém (khoảng 50%) trong các nhóm được điều trị.

Mặc dù mối liên quan giữa tăng huyết áp, thời gian ngủ ngắn, mất ngủ, bệnh tiểu đường do hội chứng chân không ngưng nghỉ (RLS), v.v. và ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn đã được nhiều nghiên cứu xác định, nhưng vai trò gây bệnh của chúng vẫn chưa được chứng minh.

Tài liệu tham khảo về tiên lượng bệnh

  • 1. Bratton DJ, Gaisl T, Wons AM, et al: CPAP vs mandibular advancement devices and blood pressure in patients with obstructive sleep apnea: a systematic review and meta-analysis. JAMA 314(21):2280-2293, 2015. doi:10.1001/jama.2015.16303

Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

  • Kiểm soát các yếu tố nguy cơ như béo phì, tăng huyết áp, sử dụng rượu và sử dụng thuốc an thần

  • Áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) hoặc dụng cụ ở miệng

  • Đôi khi phẫu thuật, hoặc kích thích dây thần kinh

Chỉ số ngưng thở-giảm thở (AHI) Chẩn đoán Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là những đợt đường thở trên tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở. Các triệu chứng bao gồm ngáy và đôi khi ngủ... đọc thêm ≥ 5/giờ xác định chẩn đoán ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn; chỉ điều trị cho những bệnh nhân có các triệu chứng (buồn ngủ kèm theo mệt mỏi, ngủ không ngon giấc và ngáy/thở hổn hển/nghẹt thở). Giá trị AHI ≥ 15 cho thấy ít nhất một mức độ ngưng thở khi ngủ vừa phải và được coi là ngưỡng để điều trị khi không có triệu chứng.

Trong khi chờ điều trị, những bệnh nhân buồn ngủ nên được cảnh báo về những nguy cơ khi lái xe, vận hành máy móc hạng nặng hoặc tham gia vào các hoạt động khác trong đó giấc ngủ không chủ ý sẽ nguy hiểm.

  • Giảm các cơn thiếu oxy máu và ngủ phân đoạn

  • Khôi phục tính liên tục và cấu trúc của giấc ngủ

  • Tránh ngạt từng đợt

Có nhiều cách tiếp cận để điều trị. Bệnh nhân và bác sĩ lâm sàng nên tham gia vào việc ra quyết định chung để phù hợp với mức độ và bản chất của rối loạn với các can thiệp khả thi và kết quả quan trọng nhất đối với bệnh nhân.

Điều trị hướng vào cả các yếu tố nguy cơ và chính ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Liệu pháp trực tiếp bước đầu bao gồm việc sử dụng thiết bị áp suất dương liên tục trong đường thở (CPAP) hoặc thiết bị qua đường miệng. Đối với xâm lấn giải phẫu hoặc bệnh không đáp ứng với các thiết bị này, phẫu thuật hoặc kích thích thần kinh được cân nhắc đến. Thành công được định nghĩa là giải quyết các triệu chứng với việc làm giảm AHI, thường là < 10/giờ và lý tưởng là < 5/giờ.

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ

Điều trị ban đầu nhằm mục đích kiểm soát các yếu tố nguy cơ như béo phì, tăng huyết áp, sử dụng rượu và sử dụng thuốc an thần. Tập thể dục làm giảm AHI và tăng sự tỉnh táo, không phụ thuộc vào bất kỳ ảnh hưởng nào đến chỉ số khối cơ thể (BMI).

Giảm cân vừa phải (≥ 15%) có thể dẫn đến cải thiện có ý nghĩa lâm sàng (2 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm , 3 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ) nhưng không được coi là thuốc chữa khỏi ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Tuy nhiên, việc giảm câ Điều trị Béo phì là trọng lượng tăng quá mức, được định nghĩa là chỉ số khối cơ thể (BMI) ≥30 kg/m2. Các biến chứng bao gồm rối loạn tim mạch (đặc biệt ở những người thừa mỡ bụng), đái tháo... đọc thêm n là vô cùng khó khăn đối với hầu hết mọi người, đặc biệt là những người mệt mỏi, buồn ngủ. Tuy nhiên, phẫu thuật giảm béo Phẫu thuật giảm béo Phẫu thuật giảm béo là sự thay đổi phẫu thuật của dạ dày, ruột, hoặc cả hai để làm mất cân. Ở Mỹ, mỗi năm có khoảng 250.000 ca phẫu thuật giảm béo được thức hiện. Việc phát triển các phương... đọc thêm được thực hiện là một lựa chọn thường đảo ngược các triệu chứng và cải thiện AHI ở 85% số bệnh nhân ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn bị béo phì nặng (BMI ≥ 40); tuy nhiên, mức độ cải thiện có thể không bằng mức độ giảm cân.

Áp lực đường thở dương liên tục (CPAP)

Hiện có nhiều thiết bị CPAP khác nhau, bao gồm cả những thiết bị che mũi, mũi và miệng hoặc toàn bộ khuôn mặt. Tất cả đều có đệm để cung cấp một lớp đệm khí, điều cần thiết để duy trì độ dốc áp suất. Đệm có thể bơm hơi hoặc làm bằng silicone, xốp hoặc gel. Mức độ vừa vặn và thoải mái thích hợp rất khác nhau giữa các bệnh nhân nhưng phải được tối ưu hóa cho cả hiệu quả và sự tuân thủ.

CPAP cải thiện sự bít kín đường thở trên bằng cách áp dụng áp lực dương đến đoạn trên khí quản trên. Áp suất hiệu quả thường nằm trong khoảng từ 3 đến 15 cm H2O. Yêu cầu áp suất không tương quan với mức độ nặng của bệnh. Nhiều thiết bị CPAP giám sát hiệu quả CPAP và áp suất tự cân bằng tự động, theo các thuật toán bên trong. Nếu cần thiết, có thể sử dụng giám sát đa ký giấc ngủ để hướng dẫn chuẩn độ áp suất thủ công.

Mặc dù giảm AHI là một trong những mục tiêu điều trị, CPAP sẽ làm giảm suy giảm nhận thức và cải thiện chất lượng cuộc sống bất kể AHI có cải thiện hay không. CPAP cũng có thể làm giảm huyết áp. Nếu điều trị CPAP bị ngưng, các triệu chứng sẽ tái phát trong vài ngày, mặc dù việc điều trị ngắn hạn cho các tình trạng sức khỏe cấp tính thường được dung nạp tốt. Thời gian điều trị là không xác định.

Nếu cải thiện lâm sàng không rõ ràng, nên xem xét lại việc tuân thủ CPAP và bệnh nhân nên được đánh giá lại về chứng rối loạn giấc ngủ thứ hai (ví dụ, tắc nghẽn đường hô hấp trên) hoặc rối loạn kèm theo. Nếu bệnh nhân bị lệch vách ngăn hoặc polyp, phẫu thuật mũi có thể giúp điều trị CPAP thành công hơn nhưng “điều trị” ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn không nhất quán.

Các tác dụng bất lợi của CPAP mũi bao gồm cảm giác khó chịu do mặt nạ không vừa vặn, khô và kích ứng mũi, có thể giảm bớt trong một số trường hợp bằng cách sử dụng không khí ẩm ấm. Tuy nhiên, các thiết kế mặt nạ mới hơn đã cải thiện mức độ thoải mái và dễ sử dụng.

Nhiều người khó tuân thủ điều trị và thấp hơn ở những bệnh nhân không cảm thấy buồn ngủ. Nhìn chung, khoảng 50% số bệnh nhân tuân thủ sử dụng CPAP lâu dài. Sự tuân thủ có thể được cải thiện bằng nỗ lực thúc đẩy thái độ tích cực đối với việc sử dụng thiết bị kết hợp với việc chú ý sớm đến bất kỳ vấn đề nào, đặc biệt là đeo khẩu trang vừa vặn và được người chăm sóc tận tâm theo dõi chặt chẽ, cùng với sự củng cố của bác sĩ chăm sóc chính. Cũng cần nhận biết và giải quyết tình trạng giảm tuân thủ CPAP trong thời gian dài ở những bệnh nhân không bị béo phì và có ngưỡng thức tỉnh hô hấp thấp (nghĩa là dễ thức giấc) và do đó có xu hướng tăng các lần thức tỉnh và thở không đều.

Ngay cả khi tuân thủ đầy đủ, kết quả có thể trở nên không đạt yêu cầu nếu các yếu tố của bệnh nhân thay đổi (ví dụ: tăng cân, tắc nghẽn mũi tiến triển).

CPAP có thể được tăng cường với hỗ trợ hít vào (áp lực đường thở dương hai mức) để tăng thể tích khí lưu thông ở những bệnh nhân mắc hội chứng giảm thông khí-béo phì kèm theo.

Dụng cụ miệng

Khí cụ miệng được thiết kế để nâng hàm dưới lên hoặc ít nhất là ngăn ngừa tình trạng tụt lưỡi và sa lưỡi trong khi ngủ (6 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm , 7 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm , 8 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Một số khí cụ được thiết kế để kéo lưỡi về phía trước. Những khí cụ này hiện được coi là phương pháp điều trị chính cho cả ngáy và ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn từ nhẹ đến trung bình. So sánh các khí cụ với CPAP cho thấy hiệu quả tương đương trong ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn từ nhẹ đến trung bình, nhưng các nghiên cứu về hiệu quả chi phí tập trung vào chi phí chế tạo ban đầu cố định, thay vì chi phí thay thế và theo dõi.

Phẫu thuật

Các thủ thuật ngoại khoa điều chỉnh các yếu tố giải phẫu, chẳng hạn như amidan phì đại và polyp mũi góp phần gây tắc nghẽn đường hô hấp trên (được gọi là thủ thuật giải phẫu), nên được xem xét (8 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm , 9 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Phẫu thuật lưỡi to hoặc hàm nhỏ cũng là một lựa chọn. Phẫu thuật là phương pháp điều trị bước đầu nếu xác định được sự xâm lấn giải phẫu cụ thể. Tuy nhiên, nếu không có sự xâm lấn, thiếu bằng chứng về hỗ trợ phẫu thuật như là một điều trị đầu tiên.

Phẫu thuật chỉnh hình họng-màn hầu-lưỡi gà (UPPP) trước đây là thủ thuật phổ biến nhất. Nó liên quan đến việc cắt bỏ mô hầu họng. UPPP phần lớn đã được thay thế bằng các phương pháp ít tích cực hơn nhằm cố gắng ổn định các thành bên của hầu và/hoặc mở rộng vùng màng hầu-hầu mà không có nguy cơ thay đổi lời nói hoặc nuốt. Sự tương đương với CPAP đã được trình bày trong một nghiên cứu sử dụng CPAP làm cầu nối cho phẫu thuật, nhưng các can thiệp không được so sánh trực tiếp. Kết quả khó dự đoán hơn ở những bệnh nhân béo phì nặng hoặc hẹp đường thở về mặt giải phẫu. Quy trình này có thể làm giảm ngáy xâm nhập, mặc dù các đợt ngưng thở có thể vẫn nghiêm trọng (mặc dù không phát ra tiếng) như trước khi can thiệp phẫu thuật.

Các thủ thuật phẫu thuật khác bao gồm phẫu thuật cắt bỏ lưỡi đường giữa, đẩy xương móng và đẩy xương hàm dưới ra trước. Nâng hàm dưới hàm trên khi được đưa ra làm thủ thuật ở giai đoạn 2 nếu các phương pháp tiếp cận mô mềm không thể chữa khỏi. Cách tiếp cận đa tầng tối ưu không được biết đến.

Mở khí quản là biện pháp điều trị hiệu quả nhất cho OSA nhưng được thực hiện như là phương án cuối cùng. Nó bỏ qua chỗ tắc nghẽn và được chỉ định cho những bệnh nhân bị ảnh hưởng nặng nề nhất (ví dụ những người bị tâm phế mạn Tâm phế mạn Tâm phế mạn là tâm thất phải (RV) phì đại thứ phát sau một rối loạn phổi gây tăng huyết áp động mạch phổi. Suy tim phải là hậu quả thứ phát sau đó. Các triệu chứng bao gồm phù ngoại vi, tĩnh... đọc thêm Tâm phế mạn ).

Kích thích đường thở trên

Kích thích đường thở trên bằng cách sử dụng một thiết bị cấy ghép để kích thích một nhánh của dây thần kinh hạ thiệt (10 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm , 11 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ) có thể kích hoạt các cơ thè lưỡi và các cơ khác giúp khai thông đường thở. Liệu pháp này hiện đang là xu hướng chủ đạo, thành công ở những bệnh nhân được lựa chọn mắc bệnh từ trung bình đến nặng. Nó được sử dụng chủ yếu ở những người không thể chịu đựng được liệu pháp CPAP và ở những người sử dụng khí cụ ở miệng không hiệu quả. Cũng có thể thử thủ thuật này ở những người dự tính nâng hàm trên-hàm dưới. Cải thiện AHI đến < 10/giờ xảy ra ở khoảng 65% số bệnh nhân được chọn này, nhưng các triệu chứng có thể cải thiện mà không đạt được hiệu quả trong AHI < 20/giờ.

Điều trị bổ trợ

Nhiều phương pháp điều trị bổ sung đôi khi được sử dụng nhưng không chứng minh được lợi ích đối với ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Oxy bổ sung giúp cải thiện quá trình oxy hóa máu và có thể làm giảm AHI và chỉ số thức tỉnh ở những bệnh nhân không đáp ứng với phẫu thuật đường hô hấp trên (12 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ), nhưng tác dụng lâm sàng có lợi chủ yếu ở những người có mức tăng cao (có xu hướng ngưng thở hoặc giảm thở lặp đi lặp lại sau giai đoạn đầu) và các hiệu ứng khó dự đoán. Ngoài ra, oxy có thể gây nhiễm toan hô hấp và đau đầu buổi sáng.

Một số loại thuốc khác đã được thử, bao gồm thuốc chống trầm cảm ba vòng, theophylline, dronabinol, atomoxetine phối hợp với oxybutynin (16 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ), nhưng không thể được khuyến nghị vì các yếu tố bao gồm kinh nghiệm hạn chế, chỉ số điều trị thấp, thiếu kết quả lặp lại và thiếu các thử nghiệm thỏa đáng. Các phương pháp tốt hơn để nhận biết các phân nhóm ngưng thở khi ngủ có thể cho phép lựa chọn bệnh nhân tốt hơn cho phương pháp điều trị này.

Các bài tập cho cơ đường thở trên (liệu pháp cơ chức năng) đã được đề xuất trên lý thuyết rằng việc cải thiện cơ lực và trương lực cơ có thể giúp cải thiện mức thông thoáng của đường thở trong khi ngủ. (17 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ). Có một số bài tập dường như làm giảm AHI và các triệu chứng, làm cho phương pháp này trở nên thú vị, đặc biệt vì nó không xâm lấn và không có tác dụng bất lợi. Tuy nhiên, cách tiếp cận này vẫn chưa phải là một khuyến nghị chủ đạo, bởi vì có rất nhiều kỹ thuật được đề xuất và sự không chắc chắn về cơ chế hoạt động và hiệu quả của chúng, kết hợp với những khó khăn thực tế lớn trong việc tuân thủ.

Các thiết bị làm giãn mũi và thuốc xịt họng được bán không kê đơn để chữa chứng ngáy chưa được nghiên cứu đầy đủ để chứng minh giá trị trong ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Tạo hình lưỡi gà có hỗ trợ bằng laser, nẹp lưỡi gà và cắt bỏ mô bằng tần số vô tuyến đã được sử dụng để điều trị chứng ngáy ở những bệnh nhân không có ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Mặc dù chúng có thể làm giảm tiếng ngáy tạm thời, nhưng hiệu quả trong điều trị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn không thể dự đoán được cũng như không lâu dài.

Giáo dục và hỗ trợ bệnh nhân

Một bệnh nhân và gia đình được cung cấp đầy đủ thông tin sẽ có khả năng đối phó tốt hơn với chiến lược điều trị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, bao gồm cả phẫu thuật mở khí quản. Các nhóm hỗ trợ bệnh nhân cung cấp thông tin hữu ích và có hiệu quả hỗ trợ điều trị kịp thời và theo dõi. Hiện đã có nghiên cứu có tổ chức về vai trò của các nhóm hỗ trợ bệnh nhân và các công cụ hỗ trợ kỹ thuật số để xử trí (18 Tài liệu tham khảo về điều trị Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) bao gồm nhiều giai đoạn đóng một phần hoặc hoàn toàn đường hô hấp trên xảy ra trong khi ngủ và dẫn đến ngừng thở (được định nghĩa là khoảng thời gian ngưng... đọc thêm ).

Tài liệu tham khảo về điều trị

  • 1. Strohl KP, Cherniack NS, Gothe B: Physiologic basis of therapy for sleep apnea. Am Rev Respir Dis 134(4):791-802, 1986. doi: 10.1164/arrd.1986.134.4.791

  • 2. Joosten SA, Hamilton GS, Naughton MT: Impact of weight loss management in OSA. Chest 152(1):194-203, 2017. doi: 10.1016/j.chest.2017.01.027

  • 3. Kuna ST, Reboussin DM, Strotmeyer ES, et al: Effects of weight loss on obstructive sleep apnea severity. Ten-year results of the Sleep AHEAD study. Am J Respir Crit Care Med 203(2):221-229, 2021. doi: 10.1164/rccm.201912-2511OC

  • 4. Labarca G, Saavedra D, Dreyse J, et al: Efficacy of CPAP for improvements in sleepiness, cognition, mood, and quality of life in elderly patients with OSA: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Chest 158(2):751-764, 2020. doi: 10.1016/j.chest.2020.03.049

  • 5. Wang G, Goebel JR, Li C, et al: Therapeutic effects of CPAP on cognitive impairments associated with OSA. J Neurol 267(10):2823-2828, 2020. doi: 10.1007/s00415-019-09381-2

  • 6. Ng JH, Yow M: Oral appliances in the management of obstructive sleep apnea. Sleep Med Clin 14(1):109-118, 2019. doi: 10.1016/j.jsmc.2018.10.012

  • 7. Ramar K, Dort LC, Katz SG, et al: Clinical practice guideline for the treatment of obstructive sleep apnea and snoring with oral appliance therapy: an update for 2015. J Clin Sleep Med 11(7):773-827, 2015. doi: 10.5664/jcsm.4858

  • 8. Randerath W, Verbraecken J, de Raaff CAL, et al: European Respiratory Society guideline on non-CPAP therapies for obstructive sleep apnoea. Eur Respir Rev 30(162):210200, 2021. doi: 10.1183/16000617.0200-2021

  • 9. Halle TR, Oh MS, Collop NA, et al: Surgical treatment of OSA on cardiovascular outcomes: a systematic review. Chest 152(6):1214-1229, 2017. doi: 10.1016/j.chest.2017.09.004

  • 10. Woodson BT, Strohl KP, Soose RJ, et al: Upper airway stimulation for obstructive sleep apnea: 5-year outcomes. Otolaryngol Head Neck Surg 159(1):194-202, 2018. doi:10.1177/0194599818762383

  • 11. Baptista PM, Costantino A, Moffa A, et al: Hypoglossal nerve stimulation in the treatment of obstructive sleep apnea: Patient selection and new perspectives. Nat Sci Sleep 12:151–159, 2020. doi: 10.2147/NSS.S221542

  • 12. Joosten SA, Tan M, Wong AM, et al: A randomized controlled trial of oxygen therapy for patients who do not respond to upper airway surgery for obstructive sleep apnea. J Clin Sleep Med 17(3):445-452, 2021. doi: 10.5664/jcsm.8920

  • 13. Lal C, Weaver TE, Bae CJ, et al: Excessive daytime sleepiness in obstructive sleep apnea. Mechanisms and clinical management. Ann Am Thorac Soc 18(5):757-768, 2021. doi: 10.1513/AnnalsATS.202006-696FR

  • 14. Black JE, Hirshkowitz M: Modafinil for treatment of residual excessive sleepiness in nasal continuous positive airway pressure-treated obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. Sleep 28(4):464-471, 2005. doi:10.1093/sleep/28.4.464

  • 15. Hirshkowitz M, Black JE, Wesnes K, et al: Adjunct armodafinil improves wakefulness and memory in obstructive sleep apnea/hypopnea syndrome. Respir Med 101(3):616-627, 2007. doi:10.1016/j.rmed.2006.06.007

  • 16. Taranto-Montemurro L, Messineo L, Wellman A: Targeting endotypic traits with medications for the pharmacological treatment of obstructive sleep apnea. A review of the current literature. J Clin Med 8(11):1846, 2019. doi: 10.3390/jcm8111846

  • 17. Camacho M, Certal V, Abdullatif J, et al: Myofunctional therapy to treat obstructive sleep apnea: a systematic review and meta-analysis. Sleep 38(5):669-75, 2015. doi: 10.5665/sleep.4652

  • 18. Aardoom JJ, Loheide-Niesmann L, Ossebaard HC, et al: Effectiveness of eHealth interventions in improving treatment adherence for adults with obstructive sleep apnea: meta-analytic review. J Med Internet Res 22(2):e16972, 2020. doi: 10.2196/16972

Những điểm chính

  • Bệnh béo phì, bất thường về giải phẫu ở đường thở trên, tiền sử gia đình, các rối loạn chủ yếu (ví dụ, chứng suy giáp, đột quỵ) và sử dụng rượu hoặc thuốc an thần làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA).

  • Bệnh nhân điển hình thường ngáy, ngủ không yên và giấc ngủ không tái tạo, và thường cảm thấy buồn ngủ và mệt mỏi ban ngày.

  • Hầu hết những người ngáy không có OSA.

  • Các rối loạn thường xảy ra ở bệnh nhân OSA bao gồm cao huyết áp, đột quỵ, tiểu đường, trào ngược dạ dày thực quản, viêm gan nhiễm mỡ không do rượu, đau thắt ngực ban đêm, suy tim, và rung tâm nhĩ hoặc các rối loạn nhịp tim khác.

  • Xác nhận chẩn đoán bằng đa ký giấc ngủ, hoặc nếu là OSA không biến chứng, có thể kiểm tra giấc ngủ tại nhà.

  • Kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được và điều trị hầu hết bệnh nhân với thông khí áp lực dương liên tục và/hoặc dụng cụ miệng được thiết kế để mở đường thở.

  • Xem xét phẫu thuật cho các bất thường gây lấn chiếm lòng đường dẫn khí hoặc nếu rối loạn là khó chữa.

Thông tin thêm

Sau đây là các tài nguyên tiếng Anh có thể hữu ích. Vui lòng lưu ý rằng CẨM NANG không chịu trách nhiệm về nội dung của các tài nguyên này.

  • Lee JJ, Sundar KM: Evaluation and management of adults with obstructive sleep apnea syndrome. Lung 199(2):87-101, 2021. doi: 10.1007/s00408-021-00426-w

TRÊN CÙNG