Chứng trượt đầu trên xương đùi là sự di chuyển của cổ xương đùi lên trên và về phía trước so với đầu xương đùi. Chẩn đoán bằng chụp X-quang cả hai khớp háng; đôi khi cần chẩn đoán hình ảnh khác. Điều trị là phẫu thuật sửa chữa.
Chứng tượt đầu trên xương đùi (SCFE) thường xảy ra ở trẻ vị thành niên và hay gặp ở trẻ trai. Béo phì là một yếu tố nguy cơ cao. Các yếu tố di truyền cũng góp phần. SCFE ở cả hai bên gặp khoảng 1/5 số bệnh nhân, và SCFE một bên trở thành hai bên ở 2/3 số bệnh nhân.
Nguyên nhân chính xác của SCFE là không rõ nhưng có thể liên quan đến sự suy yếu của vùngđầu của xương (đĩa tăng trưởng), có thể là kết quả của chấn thương, thay đổi hormon, viêm hoặc tăng lực trượt do béo phì.
Triệu chứng và dấu hiệu của SCFE
Sự khởi phát thường là âm ỉ, và các triệu chứng của tăng lực trượt đầu trên xương đùi có liên quan đến giai đoạn trượt.
Triệu chứng đầu tiên của SCFE có thể là căng cứng vùng hông, giảm khi nghỉ ngơi; dẫn đến đi khập khiễng, sau đó là đau và lan xuống bắp đùi và gối. Khoảng hơn 15% bệnh nhân có đau đầu gối hoặc đùi, và vấn đề thực sự (hông) có thể bị bỏ qua cho đến khi tình trạng trượt trở nên tồi tệ hơn. Khám vùng hông ở giai đoạn sớm có thể không thấy bệnh nhân đau hay hạn chế vận động.
Ngọc trai & cạm bẫy
|
Khi bệnh tiến triển, bệnh nhân đau khi vận động ở vùng hông bị tổn thương với sự hạn chế vận động dạng, xoay, gấp. Đau đầu gối nhưng không thấy bất thường tại khớp gối; đi khập khiễng hoặc dáng đi lệch một bên. Chân bị ảnh hưởng thường xoay ra ngoài. Nếu cung cấp máu cho khu vực bị tổn thương giảm, hoại tử vô mạch và thoái triển đầu xương có thể xảy ra.
Chẩn đoán SCFE
X-quang thường quy
Có thể chỉ định MRI hoặc siêu âm khớp
Do việc điều trị bệnh lý này rất khó khăn nên chẩn đoán bệnh sớm là rất quan trọng có ý nghĩa sống còn.
Chụp X-quang khớp háng thẳng trước sau và nghiêng. Trên X-quang cho thấy sự mở rộng của đường viền đầu xương hoặc sự dịch chuyển xuống dưới và ra trước của chỏm xương đùi. Để giúp xác định sự dịch chuyển, các đường Klein được vẽ trên X-quang trên đường viền cổ của xương đùi. Chỏm xương đùi sẽ nằm dưới đường Klein ở bên bị ảnh hưởng, trong khi một phần đáng kể của chỏm xương đùi sẽ nằm trên đường Klein ở bên không bị ảnh hưởng.
Siêu âm khớp và MRI cũng rất hữu ích, đặc biệt khi Xquang khớp háng bình thường.
Điều trị SCFE
Sửa chữa bằng phẫu thuật
SCFE thường tiến triển; vì vậy bệnh cần được phẫu thuật ngay khi được chẩn đoán.
Điều trị phẫu thuật bao gồm vít định hình thông qua vùng đĩa phát triển.
Bệnh nhân không nên mang trọng lượng nặng trên chân bị tổn thương cho đến khi SCFE bị loại trừ hoặc điều trị.