Vi khuẩn được phân loại theo nhu cầu và sự dung nạp oxy của chúng
-
Không bắt buộc: Có thể phát triển hiếu khí hoặc kỵ khí trong điều kiện có hoặc không có oxy
-
Hiếu khí ít : Yêu cầu nồng độ oxy thấp (ví dụ 5%), và đối với nhiều loại, cần nồng độ carbon dioxide cao (ví dụ 10%); phát triển rất kém trong điều kiện kị khí
-
Kỵ khí bắt buộc: Không thể chuyển hóa trong điều kiện hiếu khí nhưng có thể chịu được oxy ở nhiều mức độ.
Vi khuẩn kỵ khí bắt buộc sẽ nhân lên ở nơi có nồng độ oxy thấp (ví dụ, mô hoại tử, mô không có mạch máu). Ôxy là chất độc đối với chúng. Các vi khuẩn kỵ khí bắt buộc được phân loại dựa trên khả năng chịu oxy của chúng:
Các vi khuẩn kỵ khí bắt buộc gây nhiễm trùng nhìn chung có thể chịu được oxy trong khí quyển ít nhất 8 giờ và thường tới 72 giờ.
Vi khuẩn kỵ khí bắt buộc là thành phần chính của hệ vi sinh vật bình thường trên các màng nhày niêm mạc, đặc biệt là miệng, đường tiêu hoá dưới và âm đạo; các vi khuẩn kỵ khí này gây bệnh khi hàng rào niêm mạc bình thường bị phá vỡ.
Vi khuẩn kỵ khí gram âm và một số nhiễm trùng do chúng gây ra bao gồm
Kỵ khí Gram dương và một số nhiễm trùng do chúng gây ra bao gồm
-
Actinomyces: Nhiễm trùng ở đầu, cổ, bụng, vùng chậu và viêm phổi do hít (nhiễm actinomycosis)
-
Clostridia: Nhiễm trùng trong ổ bụng (ví dụ, viêm ruột hoại tử clostridial), Nhiễm trùng mô mềm, và hoại thư sinh hơi do C. perfringens; ngộ độc thực phẩm do C. perfringens type A; ngộ độc thịt và nhiễm botulism ở trẻ em do C. botulinum; uốn ván do C. tetani; và C. tiêu chảy do difficile (viêm đại tràng giả mạc)
-
Peptostreptococcus: Nhiễm trùng trong miệng, đường hô hấp, và nhiễm trùng trong ổ bụng
-
Propionibacterium: Nhiễm trùng vật liệu nhân tạo từ bên ngoài đưa vào cơ thể (ví dụ dẫn lưu não thất ổ bụng, khớp giả, hoặc thiết bị tim)
Nhiễm trùng kị khí điển hình là tạo mủ, hình thành áp xe và hoại tử mô; đôi khi có huyết khối tĩnh mạch nhiễm khuẩn, sinh hơi hoặc cả hai. Nhiều vi khuẩn kị khí có thể sản xuất enzym gây phá hủy mô cũng như một số độc chất gây tê liệt mạnh nhất từng được biết tới.
Thông thường, nhiều loài vi khuẩn kị khí có mặt trong mô tổn thương; vi khuẩn hiếu khí cũng thường xuyên có mặt (nhiễm trùng kị khí hỗn hợp).
Các dấu hiệu gợi ý nhiễm trùng kị khí bao gồm:
Xét nghiệm
Bệnh phẩm nuôi cấy kị khí nên được lấy bằng chọc hút hoặc sinh thiết từ những vị trí vốn vô trùng. Việc vận chuyển bệnh phẩm đến phòng thí nghiệm cần được thực hiện nhanh chóng; các thiết bị vận chuyển phải cung cấp môi trường chứa carbon dioxide, hydro và nitơ và không oxy Gạc là được vận chuyển tốt nhất trong môi trường kị khí vô trùng; môi trường bán đặc như môi trường Cary - Blair
